Altın İthalatındaki Değişim ve Mücevheratın Yükselişi
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) çalışanlarının görüşlerini paylaştığı Merkez’in Güncesi isimli blogda yer alan bir analiz, altında uygulanan kota sisteminin altın ithalatı üzerindeki etkilerini mercek altına alıyor. Analizde, “7 Ağustos 2023 tarihinden itibaren geçerli olan kota uygulaması ile işlenmemiş altın ithalatı hızlı bir şekilde geriledi. Ağustos 2023’te 12 aylık birikimli olarak 34 milyar dolar seviyesinde olan işlenmemiş altın ithalatı, 2024 yılı kasım ayı itibarıyla yarı yarıya azalarak 17 milyar doların altına kadar geriledi” ifadelerine yer verildi.
Mücevherat İthalatında Sert Yükseliş
Analizde, tüketim malları arasında sınıflandırılan mücevherat ithalatında kota sonrası dönemde gözlemlenen hızlı artışa dikkat çekildi. “12 aylık mücevherat ithalatı, kota uygulamasının başladığı 2023 yılı Ağustos ayında 1,6 milyar dolar civarındayken, geçen yılın kasım ayı itibarıyla yaklaşık 4 kat artarak 6.4 milyar doları aştı” şeklinde bir değerlendirme yapıldı. İşlenmemiş altın ve mücevherat ithalatının toplamının ise, aynı dönemde 35.5 milyar dolardan 23 milyar dolar seviyesine gerilediği vurgulandı. Bu bağlamda, “Diğer bir deyişle, toplam altın ithalatında kota uygulaması sonrasında gerileme gözlenirken, kompozisyonunda da belirgin bir değişiklik yaşandı” ifadelerine yer verildi.
Mücevherat Dışındaki Durum
2024 yılının nisan ayında, tüketim malları ithalatının yüzde 17 gibi yüksek bir oranda artmasına rağmen, mücevherat ürünleri dışlandığında bu oranın yalnızca yüzde 2 civarında gerilediği belirtildi. Analize göre, 2024 yılının ikinci yarısında tüketim malı ithalatında ciddi bir canlanma bekleniyor; ancak mücevherat ürünleri hariç tutulduğunda, görünüm yatay bir seyir izliyor. Ara malı kapsamındaki işlenmemiş altın ithalatı kota sebebiyle gerilerken, tüketim mallarına dahil olan mücevherat ithalatı ise tarihsel ortalamanın oldukça üzerinde bir performans sergiliyor.
