Kripto Varlık Düzenlemeleri Hız Kazanıyor
Dünyanın birçok ülkesi, kripto varlık hizmet sağlayıcılarına yönelik düzenlemelere hızla yöneliyor. Bu bağlamda Avrupa Birliği (AB) tarafından hazırlanan “Kripto Varlık Piyasaları Düzenlemesi”nin geçiş sürecinin ardından 2026 yılı Temmuz ayında yürürlüğe girmesi planlanıyor. İngiltere’de de benzer bir düzenlemenin tüm boyutlarıyla 2026 yılında uygulamaya konması hedefleniyor. Japonya ve Singapur gibi ülkeler, kripto varlık hizmet sağlayıcılarına yönelik kurallarını belirleyerek sektördeki belirsizlikleri azaltmayı amaçlıyor.
Türkiye’de de kripto varlık ekosistemine dair ilk yasal çerçeve oluşturulmuş durumda. “Sermaye Piyasası Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 26 Haziran 2024’te Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu’nda kabul edilerek yasalaştı. Bu gelişme, Türkiye’nin kripto varlıklar konusundaki adımlarını daha sağlam bir temele oturtacaktır.
Sermaye Yükümlülüğü Getiriliyor
Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndan edinilen bilgilere göre, Sermaye Piyasası Kurulu tarafından yürütülen kripto varlık hizmet sağlayıcılarına ilişkin ikincil düzenleme çalışmalarında sona yaklaşılıyor. İlgili kamu kurumları ve sektör paydaşlarının görüşleri alınarak oluşturulan mevzuat, kripto varlık hizmet sağlayıcılarının kuruluş ve faaliyetlerini, çalışma usul ve esaslarını belirliyor. Ayrıca, sermaye yeterliliğine ilişkin tebliğ taslakları da hazırlandı. Bu taslaklarla birlikte, kripto varlık hizmet sağlayıcılarının kurucuları, ortakları, yöneticileri ve personeline dair şartlar netleştiriliyor. Hizmet sağlayıcıların asgari sermaye ve öz sermaye tutarları belirlenirken, sektör paydaşlarının mali yapısının sürdürülebilir bir şekilde korunması için risk bazlı ilave sermaye yeterliliği yükümlülükleri de getiriliyor.
Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının iç denetim, iç kontrol ve risk yönetim birimlerini kurmaları zorunlu hale getirilecek. Ayrıca, bu kuruluşların bağımsız denetim yükümlülükleri de belirlenecek ve kripto varlıkların saklanması ile transferine yönelik ilke ve esaslar düzenlenecek.
Listeleme Komitesi Oluşturulacak
Kısa süre içinde yayımlanması beklenen taslaklar çerçevesinde, platformlar nezdinde listelenmiş kripto varlıkların kaldıraçlı olarak alım satımı yapılamayacak; türev araç sözleşmeleri ile kredili alım, açığa satış ve ödünç işlemlerine konu olamayacak. Tebliğlerle, kripto varlıkların platformlarda listelenmesine dair ilke ve esaslar da belirlenecek. Ayrıca, kripto varlıkların listelenmesine ve listeden çıkarılmasına yönelik kararları vermekten sorumlu bir listeleme komitesi kurulması zorunlu olacak. Bu süreçte, kripto varlık hizmet sağlayıcılarının belge ve kayıt yükümlülükleri de netleştiriliyor.
Platformlar ve saklama kuruluşları, müşterilerine ait bakiye bilgileri için Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) ile entegrasyon sağlamalı ve kuruluşun talep ettiği raporlamaları yerine getirmelidir. Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının kuruluş ve faaliyete başlamaları, Sermaye Piyasası Kurulu’nun iznine tabi olacak. Ayrıca, düzenleme öncesinde faaliyet gösteren hizmet sağlayıcılarının da mevzuatta aranan şartları yerine getirmesi ve SPK’dan izin alması gerekecek.
- Gerekli altyapı yükümlülüklerinin yerine getirilmesi istenecek.
- Yalnızca faaliyet izni almış hizmet sağlayıcılarının faaliyet göstermesi sağlanacak.
- Mali, operasyonel ve teknik yükümlülüklerin yanı sıra, kanun hükümleri uyarınca kripto varlık hizmet sağlayıcılarının yurt içinde fiyatı oluşan kripto varlıklara ilişkin bir fiyat gözetim sistemi kurması gerekecek.
- Piyasa bozucu eylemler tespit edilerek gerekli işlem ve yaptırımlar uygulanacak.
Uygulanabilir Kurallar Bütünlüğü Oluşturuldu
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, AA muhabirine yaptığı açıklamada, hazırlanan tebliğ taslaklarının, diğer ülkelerdeki düzenlemelere kıyasla oldukça detaylı ve kapsayıcı unsurlar içerdiğini belirtti. Şimşek, “Sermayeye ilişkin risk bazlı düzenleme örneği, diğer ülke otoritelerinin düzenlemelerinde yer almıyor. Attığımız bu adımlar, piyasanın etkin olarak işlemesi ve yatırımcılar nezdinde güven ortamı oluşturulmasına olanak tanıyacak.” dedi.
Kripto varlık ekosistemine duyulan ilginin Türkiye’de de oldukça fazla olduğunu vurgulayan Şimşek, “Bu düzenlemelerle yatırımcı işlemleri kayıt altına alındığından, kripto varlık işlemlerinde daha güvenli bir ortam sağlanmış olacak. Ülkemiz finansal piyasaları açısından, global piyasalara paralel şekilde, finansal araç çeşitliliği ve fintech ekosisteminin geliştirilmesi yönünde piyasalara yeni bir araç kazandırmış olduk. Ayrıca, suçun finansmanının engellenmesi açısından bu düzenlemelerin büyük katkı sağlamasını bekliyoruz.” şeklinde konuştu.
