Merkez Bankası’nın Faiz İndirimlerinin Etkileri
2024 yılı sonundaki faiz indiriminin etkileri, ekonomi üzerinde yavaş yavaş hissedilmeye başlarken, 2025 itibarıyla kredi faizlerinde beklenen hareketlilik ilk olarak uzun vadeli TL ticari kredilerde kendini göstermeye başladı. Bankacılık sektöründen alınan verilere göre, 24 ay ve daha uzun vadeli TL cinsi ticari kredilerin faiz oranları, %36 seviyesine kadar gerilemiş durumda.
16 Ay Aradan Sonra Faizlerde Düşüş
Bu faiz seviyeleri, 2023 yılı Eylül ayında TL ticari kredi faizlerinin artışa geçtiği dönemde de gözlemlenmişti. 16 ay aradan sonra faiz oranlarının yeniden %40’ın altına inmesi, işletmelerin uzun vadeli kredilere olan ilgisini artırmış durumda. Merkez Bankası, Haziran 2023’te faiz artırımına başlamadan önce, TL cinsi ticari kredi faizleri %20’nin altında seyrediyordu ve politika faizi ise %8,5 civarındaydı. Ancak bu düşük faiz dönemi, döviz kurlarındaki dalgalanmalara ve hızla artan enflasyona yol açtı. Yine de, bu dönemde düşük faizle kredi alarak yatırım yapan işletmelerin elde ettiği yüksek getiriler dikkate değerdi.
Kredi Büyümesine Yeni Sınırlamalar
Faiz artırım sürecinin ardından, ekonomi yönetimi ticari kredilerin hızla büyümesini önlemek amacıyla TL cinsi kredilerde büyüme sınırları getirdi. Merkez Bankası, 2024 Aralık ayında gerçekleştirdiği 250 baz puanlık faiz indiriminin ardından, 2025 başında kredi büyümesi ile ilgili yeni düzenlemelere gitti. Yapılan açıklamalarda, kredi büyümesinin dezenflasyon hedefleriyle uyumlu olması adına zorunlu karşılık uygulamalarında değişiklikler yapıldığı belirlendi. Bu düzenlemelerle, yabancı para ticari kredilerindeki aylık büyüme sınırı %1,5’ten %1’e indirilirken, TL cinsinden KOBİ kredileri için %2,5, diğer ticari krediler için ise %1,5 sınırı belirlendi.
KOBİ Kredileri ve Diğer Ticari Kredilerde Büyüme Beklentisi
BDDK’nın 10 Ocak itibarıyla yayımladığı verilere göre, KOBİ kredilerinin toplam tutarı 3,45 trilyon TL’ye, diğer TL cinsi ticari krediler ise 1,62 trilyon TL’ye ulaşmış durumda. Bankacılık sektörü, Merkez Bankası’nın belirlediği aylık büyüme sınırlarına uyduğu takdirde, yıl sonu itibarıyla KOBİ kredilerinde yaklaşık %35, diğer TL cinsi ticari kredilerde ise %20’lik bir büyüme bekliyor. Yabancı para kredilerinde ise aylık büyüme sınırı %1 olsa da bankalar, bu kredilerde sınırlamaların üzerinde de kredi verebiliyor. Yabancı para kredilerinin toplam bakiyesi, 10 Ocak itibarıyla 168,4 milyar dolar ile son 8 yılın en yüksek seviyesine ulaşmış durumda.
Uzun Vadeli Ticari Kredilerde Faiz Oranları Düşmeye Devam Ediyor
Büyüme sınırları ve yüksek faiz oranları nedeniyle işletmeler, TL ticari kredilerinden uzak duruyordu. Ancak Merkez Bankası’nın faiz indirimi sonrası bu durum değişmeye başladı. Bankacılık sektöründen alınan bilgilere göre, 24 ay ve daha uzun vadeli TL ticari kredilerde faiz oranları %36 ile %38 arasında seyrediyor. Bankalar, faiz indiriminin devam edeceğine ve enflasyonla mücadelede ilerleme kaydedileceğine dair umutlarla, uzun vadeli kredilerde daha düşük faiz oranları sunmayı tercih ediyor. Önümüzdeki hafta yapılacak Merkez Bankası Para Politikası Kurulu toplantısında, yeni bir faiz indirimi kararı alınması durumunda, uzun vadeli TL ticari kredilerde daha düşük faiz oranları gözlemlenebilir.
