Türkiye’de Kıdem Tazminatı ve Güncel Durum
Türkiye’de yüksek enflasyon ve ekonomik sıkıntılar, memur maaşlarında sınırlı artışlara yol açarken, kıdem tazminatı tavan ücretinin giderek erimesine de neden olmaktadır. 2025 yılı itibarıyla 46.655,43 TL olarak belirlenen kıdem tazminatı tavanı, son yıllarda yapılan düzenlemelerle birlikte birçok çalışanda kafa karışıklığına yol açmaktadır. SGK Uzmanı Özgür Erdursun, bu konudaki güncel gelişmeleri ve hesaplama sistemini detaylandırırken, çalışanları ‘giydirilmiş ücret’ konusunda bilgilendirmektedir.
Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır?
Birçok kişi kıdem tazminatının net ya da brüt ücret üzerinden hesaplandığını düşünmektedir. Ancak, mevcut yasalara göre kıdem tazminatı, ‘giydirilmiş brüt ücret’ üzerinden hesaplanmaktadır. Çalışanlar, brüt maaşlarının yanı sıra iş yerinde aldıkları yan haklar, yemek ücreti ve yol parası gibi tutarları da kıdem tazminatına dahil ettirme hakkına sahiptirler. Bazı işverenler, çalışanların bu konudaki bilgisizliklerinden faydalanarak kıdem tazminatlarını yalnızca brüt maaş üzerinden hesaplayabilmektedir. Ancak, çalışanlar, geçmişte aldıkları yol, yemek ve yan hak ücretlerini de kıdem tazminatlarında talep etme hakkına sahiptirler.
Kıdem Tazminatında Vergi Durumu
Kıdem tazminatlarından herhangi bir Gelir Vergisi kesintisi yapılmamaktadır. Yalnızca damga vergisi alınmakta olup, bu vergi, alınacak kıdem tazminatının yüzde 0.759’una eşit olmaktadır. Örneğin, asgari ücretle 1 yıl çalışan bir sigortalı için kıdem tazminatı hesaplaması aşağıdaki gibidir:
- Brüt Asgari Ücret: 26.005,50 TL
- Kıdem Tazminatı: 26.005,50 / 365 X 365 = 26.005,50 TL
- Damga Vergisi (binde 7,59): 197,38 TL
- Net Kıdem Tazminatı: 25.808,12 TL
Çalışma süresine göre kıdem tazminatları şu şekilde hesaplanmaktadır:
- 5 yıl için: 129.040,60 TL
- 10 yıl için: 258.081,20 TL
- 15 yıl için: 387.121,80 TL
- 20 yıl için: 516.162,40 TL
Kıdem Tazminatı Tavanının Önemi
Örneğin, net 50.000 TL ücretle çalışan bir kişinin brüt ücreti 65.024,86 TL’dir. Bu tutar, 46.655,43 TL olan kıdem tazminatı tavanının üzerinde olduğu için kıdem tazminatı hesaplaması, tavan ücret üzerinden yapılmaktadır. Damga vergisi kesintisi sonrasında net kıdem tazminatı şu şekilde hesaplanır:
- Kıdem Tazminatı: 46.655,43 TL
- Damga Vergisi (binde 7,59): 354,11 TL
- Net Kıdem Tazminatı: 46.301,32 TL
Bu durumda, net 50.000 TL ücretle çalışan bir kişi için kıdem tazminatı hesaplaması şu şekildedir:
- 1 yıl için: 46.301,32 TL
- 5 yıl için: 231.506,60 TL
- 10 yıl için: 463.013,20 TL
- 20 yıl için: 926.026,40 TL
Örneğin, net 32.000 TL maaşı olan ve 8 yıl 6 ay 5 gün çalışan bir kişi için kıdem tazminatı hesaplaması yapıldığında:
- Net 32.000 TL’nin brütü: 39.846,86 TL
- Fiilen çalışılan süre: 8 yıl 6 ay 5 gün = 3105 gün
- Kıdem Tazminatı: 39.846,86 / 365 X 3105 = 338.971,23 TL
- Damga Vergisi (binde 7,59): 2.572,79 TL
- Net Kıdem Tazminatı: 336.398,44 TL
Bu şekilde, çalışma sürenize ve maaşınıza göre kıdem tazminatınızı hesaplayabilirsiniz.
