Enflasyonda Düşüş Eğilimi ve Zamlar
Ekonomi yönetiminin yaptığı açıklamalar doğrultusunda, ‘enflasyonda düşüş eğilimine girdik’ vurgusuyla ücretler, beklenen enflasyona göre artırılmaya başlandı. Ancak, kamu tarafından yapılan zamlar, 2024 yılı için öngörülen enflasyonu bile geride bıraktı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılının genelinde enflasyonun %44,38 olarak gerçekleştiğini ve yılın ikinci yarısında bu oranın %15,75 olduğunu duyurdu. Ekonomi yönetimi ve Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, düzenli olarak yönetilen fiyatların, 2025 yılı için belirlenen %21’lik enflasyon hedefiyle uyumlu bir şekilde artırılacağına dair bilgiler verdi.
Şimşek, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda yaptığı sunumda, “Yönetilen fiyatlar, enflasyon hedefiyle uyumlu bir şekilde belirlenecek” ifadelerine yer verdi.
Ücretlere Hedef Enflasyon, Zamlar ise Gerçekleşenin Üstü
Milyonlarca çalışanın, sendikaların ve siyasilerin çağrılarına kulak tıkayan hükümet, 2025 yılı için geçerli olacak asgari ücreti hedef enflasyona göre belirleme yoluna gitti. Patronların istekleri doğrultusunda şekillenen asgari ücret, 2025 yılı için beklenen enflasyon oranıyla uyumlu bir şekilde %30 artırıldı; bu oran, işçi taleplerinin oldukça altında kaldı. Asgari ücrete yapılan zam, gerçekleşen enflasyonun gerisinde kalırken, köprü ve otoyol geçiş ücretlerine son bir yıl içinde %288 ile %453 arasında zam yapılması dikkat çekti.
- Alkollü içecekler üzerindeki ÖTV artışı son bir yıl içinde %61,44’e yükseldi.
- Sigaradan alınan ÖTV ise %74,58 oranında bir artış gösterdi.
- Yüksek Hızlı Tren (YHT) bilet tarifelerine de enflasyonu aşan zamlar uygulandı. Örneğin, 13 Ocak 2025’te yürürlüğe girecek yeni tarifeye göre, Ankara-İstanbul Yüksek Hızlı Tren bileti %44,4 zamlanarak 540 liradan 780 liraya çıktı.
Son zamların ardından, son bir yıl içerisinde tren biletlerine yapılan toplam zam oranı %81,4 oldu. 2024 yılı Ocak ayında Ankara-İstanbul Yüksek Hızlı Tren bileti 430 TL olarak belirlenmişti. Vergi ve cezalara (trafik cezaları, ehliyet ve pasaport harçları, MTV) ise %43,93’lük bir yeniden değerleme oranında zam yapıldı.
Erdoğan’dan Boykot Çağrısı: Vatandaş Kimi Boykot Edecek?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, yılın başındaki kabine toplantısında vatandaşlara fahiş fiyatlara karşı boykot çağrısında bulunmuştu. Erdoğan, kabine toplantısının ardından yaptığı açıklamada, “Pahalı ürün satanları dize getirecek etkili yöntemlerden biri boykottur. Fırsatçılık yapanlara karşı en büyük kozumuz, satın almama özgürlüğünü kullanmaktır” ifadelerini kullanmıştı.
