Türkiye’de Yükselen Enflasyon Verileri Üzerine Tartışmalar
Türkiye’de yaşanan yüksek enflasyon, açıklanan enflasyon verilerinin kamuoyunda derinlemesine tartışılmasına yol açmaktadır. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından paylaşılan enflasyon rakamları, toplumun büyük bir kesimi tarafından ‘gerçeklikten uzak’ olarak nitelendirilmektedir. Bu durum, ekonomistlerin İstanbul Ticaret Odası (İTO) ve Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) gibi alternatif kurumların açıkladığı verileri de göz önünde bulundurmasına sebep olmaktadır.
Bu bağlamda, İTO, en son 1995 yılında güncellenen “İstanbul Tüketici Fiyat İndeksi”ni yeniden gözden geçirerek kapsamlı bir değişiklik gerçekleştirmiştir. SOBA VE GAZETE ÇIKTI, NETFLIX VE OTOMOBİL GİRDİ
Yeni enflasyon hesaplamasında, geçmişte yaygın olarak tüketilen ancak güncelliğini yitiren bazı kalemler, örneğin soba, gazete, VHS kaset çalar gibi ürünler listeden çıkarılmıştır. Bunun yerine, günümüzde daha fazla talep gören Netflix üyeliği, cep telefonları, internet hizmetleri ve otomobil gibi harcamalar enflasyon hesaplamasına dahil edilmiştir.
BUGÜNDEN İTİBAREN GEÇERLİ OLACAK
İTO’nun yeni indeksini hazırlayan Bilim Kurulu, Bilgi Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. M. Ege Yazgan, İstanbul Ticaret Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Elçin Aykaç Alp, Milli İstihbarat Akademisi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mevlüt Tatlıyer, Marmara Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nurullah Gür, İstanbul Medeniyet Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hüseyin Kaya ve Dr. Barış Soybilgen’den oluşmaktadır.
İTO Başkanı Şekib Avdagiç, günümüz koşullarına uygun bir indeksi yenilemenin, baz yılını güncellemenin ve ürün gruplarını modernize etmenin kaçınılmaz bir gereklilik olduğunu vurgulamıştır. Avdagiç, “Tüketim davranışlarında köklü değişimler yaşanıyor. Geçmişte hiç düşünülmeyen hizmet ve ürünler, artık temel ihtiyaçlarımız arasında yer almakta. Önceki indeksimizde yer alan ‘soba, video, kaset çalar, odun ve aidata dahil olmayan kapıcı ücretleri’ gibi başlıklar artık geçerliliğini yitirdi. Şu anda İstanbul’da doğalgazsız ev kalmadı, video kaset izleyen kimse yok. Ancak herkes otomobil, cep telefonu, internet ve dijital platformlar kullanıyor. Dolayısıyla, 30 yıldır kullandığımız 1995 baz yıllı indeksimiz artık yetersiz hale geldi.” şeklinde ifadelerde bulunmuştur.
GIDA PAYI DÜŞÜRÜLDÜ, ULAŞIM PAYI YÜKSELDİ
Yapılan güncellemelerle birlikte İTO’nun Tüketici Fiyat Endeksi’nde gıda ürünlerinin payı %42,5’ten %30,7’ye gerilemiştir. Öte yandan, ulaştırma sektörünün payı ise %6 seviyesinden %13,8’e yükselmiştir.
