Yargıtay’dan Emekli Maaşı ve Kredilerle İlgili Kritik Karar
Türkiye’nin önde gelen yargı organlarından Yargıtay, emekli maaşları ve tüketici kredileri konusunda önemli bir içtihat birleştirme kararı alarak, bankaların emekli maaşlarına bloke koymasının yasal ve hukuki zeminde mümkün olup olmadığını netleştirdi. Bu karar, milyonlarca emekli ve kredi kullanıcısı için yeni bir dönemin başlangıcını işaret ediyor.
Yargıtay İçtihatları Birleştirme Büyük Genel Kurulu, geçmişte farklı daireler arasında oluşan uyuşmazlıkları gidererek, bankaların emekli maaşlarına yönelik blokaj uygulamalarının hukuka uygun olduğunu oy çokluğuyla karara bağladı. Karar metninde, bu uygulamaların yasal olarak mümkün olduğu vurgulandı. Ayrıca, bir karşı oyda ise, “Henüz emekli olmamış memurların maaşları ve asgari ücretlilerin gelirleri üzerinde de blokaj hakkı doğabilir” ifadesi dikkat çekti.
Roma Hukukuna Atıf ve Hukuki Dayanaklar
Kararda, Roma İmparatorluğu’nun 12 Levha Kanunları’ndaki “sözleşme özgürlüğü” ilkesi ve Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’ndaki bu kavrama yer verildiğine dikkat çekildi. Emekli maaşlarının, cebri icra yoluyla haczedilemeyeceği açık bir şekilde kanunlarda belirtilmiş olsa da, bankaların kredi sözleşmelerinde “maaşım veya emekli maaşımdan borcumu kesebilirsiniz” şeklinde taahhüt alınması durumunda, bu uygulamanın yasal zemine oturduğu vurgulandı.
Haciz ve Bloke Uygulamalarının Ağır Sonuçları
Kararda, haciz ve blokaj uygulamalarının, maaşlar üzerinde yapılan diğer hacizlere kıyasla çok daha ağır sonuçlar doğurabileceğine dikkat çekildi. Bir karşı oyda ise, “Maaş üzerine konulan blokaj, hacizden çok daha ciddi ve kalıcı sonuçlar doğurur” ifadeleri kullanıldı. Ayrıca, bu uygulamanın sadece emeklileri değil, henüz emekli olmamış memurlar ve asgari ücretliler gibi diğer gelir gruplarını da etkileyeceği endişesi dile getirildi.
Sınır ve Limitler Olmalı
Yargıtay kararını değerlendiren hukukçular ve uzmanlar, maaşlardan yapılan kesintilerin oranının, yasal sınırlar çerçevesinde ve toplam maaşın dörtte birini aşmaması gerektiğini belirtiyor. Ancak, bankaların bu oranlara uymadan tamamını kesmesi, emeklilerin geçim kaynağını tehdit eder hale geldi. Bu noktada, yeni düzenlemelerin ve sınırların belirlenmesi büyük önem taşıyor.
Taahhüt ve Kredi Kartları Üzerine Etkiler
Kredi sözleşmeleri sırasında emeklilerin, bankalardan “maaşımdan borcumu kesebilirsiniz” şeklinde taahhüt aldığı ve bu taahhütlerin, kararla birlikte kredi kartı borçlarını da kapsayabileceği ortaya çıktı. Hukuki uzmanlar, bu durumda, emekli maaşından alınan kesintilerin, sadece kredi kartı borçlarıyla sınırlı kalmayıp, diğer borçlara da uygulanabileceğine dikkat çekiyor.
Yazıcıoğlu, “Eğer emekli, maaşından kesilmesi konusunda taahhütte bulunursa, bu kararların kapsamına kredi kartı borçları da girer. Bu durum, emekliler üzerinde yeni bir baskı ve risk oluşturabilir” diyerek, yeni düzenlemelere olan ihtiyaç olduğunu belirtiyor. Ayrıca, emeklilerin kredi kullanımlarını düzenleyecek yeni yasal altyapının geliştirilmesi gerektiğinin altını çiziyor.
Sonuç ve Öneriler
Yargıtay’ın bu kararı, mevcut hukuk sisteminde önemli bir dönüm noktasıdır ve uygulamada yeni bir standart oluşturabilir. Emeklilerin ve diğer gelir sahiplerinin haklarının korunması adına, yasal sınırlar ve limitler konusunda net düzenlemelerin yapılması zorunludur. Ayrıca, bankaların uygulamalarında şeffaflık ve hukuka uygunluk ilkelerine uyulması büyük önem taşımaktadır.
Hukukçular ve uzmanlar, bu kararın ardından, hem bankaların hem de borçluların hak ve yükümlülüklerini net biçimde belirleyecek yeni düzenlemelerin yapılması gerektiği konusunda ortak görüş bildiriyor. Bu düzenlemeler, hem borçların tahsilinde adil bir denge kurmayı hem de emeklilerin ve dar gelirlinin mağduriyetlerini azaltmayı amaçlamalıdır.
