Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında Kanun’da Yapılan Güncellemeler
Son değişikliklerle birlikte, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti, ekonomik istikrar ve finansal güvenliği sağlamak amacıyla, kambiyo işlemleri, menkul kıymetler ve değerli madenler alanında kapsamlı düzenlemeler getirmiştir. Bu kapsamda, kambiyo, nukut, esham ve tahvilat alım satımı ile kıymetli madenler ve kıymetli taşların alım-satımı, rafinaj işlemleri ve bunların her türlü eşya ve kıymetlerle ilişkili ticari faaliyetleri, devletin yetkili makamlarının kontrolü ve denetimi altında tutulacaktır.
Türkiye Cumhurbaşkanı, bu alanda alınacak kararlar, izlenilecek politikalar ve uygulama esasları konusunda tek yetkili makamdır. Özellikle, yurtdışına veya yurda giriş çıkışların düzenlenmesi, izinsiz çıkışlar ve girişler, bu düzenlemelerin önemli bir parçasını oluşturmaktadır. Ayrıca, izinsiz çıkış veya giriş durumlarında, eşyaların veya kıymetlerin piyasa rayiç bedelinin %50’sinden başlayarak iki katına kadar idari para cezaları uygulanacaktır. Bu cezalar, suç veya kabahat olarak değil, idari yaptırım kapsamında değerlendirilerek, ilgili kurumlar tarafından uygulanacaktır.
İzin ve Yetki Belgeleri Zorunluluğu ve Cezai Yaptırımlar
Gerekli faaliyet izinleri veya yetki belgeleri olmaksızın, yetki sınırları dışına çıkan kişi veya kuruluşlar, 50 bin liradan 250 bin liraya kadar idari para cezası ile cezalandırılacak ve faaliyet gösterdikleri iş yerleri, en az 1 ay süreyle kapatılacaktır. Bu fiilin tekrar edilmesi halinde, verilen ceza üst sınırdan uygulanacaktır. Ayrıca, izin veya yetki belgesi olmadan faaliyet gösterenlerin ilan ve reklamlarında veya işin mahiyetinden dolayı, söz konusu iş yerlerinin faaliyetleri sürekli olarak durdurulacak ve yine üst sınırdan idari para cezası uygulanacaktır.
İş yerlerindeki durdurma işlemleri, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın talebi üzerine valilikler tarafından gerçekleştirilecektir. Bu uygulamalar sırasında, kabahatlerin işlenme tarihinden tahsilat sürecine kadar geçen süre için, Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre gecikme zammı oranında faiz tahsil edilecektir. Aynı kabahatin tekrarı halinde, verilen cezalar iki katına çıkarılacaktır.
Faaliyet İzinleri ve Ücret Tarifeleri
Kanun kapsamında, faaliyet izinlerine ilişkin ücret tarifeleri belirlenmiş olup, bu tarifeler, Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararına uygun olarak güncellenmiştir. Özellikle, ticari amaçlı döviz alım satımı, kıymetli maden rafinajı ve Kimberley Süreci Sertifika Sistemi kapsamında faaliyet göstermek isteyen şirketlerin, Bakanlıktan izin almaları zorunlu hale getirilecektir. Ayrıca, izinlerin iptal edilmesi veya faaliyet bölgelerinin belirlenmesi konusunda Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilendirilmiştir.
İzin ve faaliyet ücret tarifeleri, her yıl yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanacaktır. Ayrıca, pay devri izinleri sırasında, devralınacak pay oranına göre belirlenen ücretler tahsil edilecek ve, veraset yoluyla veya mahkeme kararlarıyla gerçekleşen pay devirlerinde ücret alınmayacaktır. Tahsil edilen ücretler, vergi dairelerine yatırılacak ve ilgili ücretler, her yıl yeniden değerleme oranında artırılacaktır.
GİB Taşra Teşkilatına Yönelik Fazla Mesai Düzenlemesi
Vergi Usul Kanunu’nda yapılan değişiklikle, elektronik ortamda düzenlenen yoklama fişleri kapsamında, polis, jandarma, muhtar veya ihtiyar meclisi üyelerinin imzası gerekmeyecek. Bu düzenleme, yoklama işlemlerinde hız ve etkinliği artırmayı amaçlamaktadır. Ayrıca, GİB taşra teşkilatında, icra ve tahsilat, yoklama ve denetim işlemlerinde çalışan memur ve sözleşmeli personelin fazla mesai ücretleri, gösterge rakamı 160’tan 300’e yükselmiş ve aylık maksimum fazla mesai saati 50 saat olarak belirlenmiştir. Bu düzenleme, toplam personel sayısının yüzde 20’si yerine yüzde 40’ını geçmeyecek şekilde uygulanacaktır.
KDV, ÖTV ve Organize Sanayi Bölgeleri Düzenlemeleri
Katma Değer Vergisi Kanunu’nda yapılan değişiklikle, Milli Savunma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Savunma Sanayii Başkanlığı ve Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı’nın, milli savunma ve iç güvenlik ihtiyaçları doğrultusunda alıp kullanacakları hafif ticari araçlar, kamyon, kamyonet ve motosikletler, KDV’den istisna tutulacaktır. Ayrıca, vakıflar ve bunlara bağlı mülkiyetlerdeki taşınmazların satış ve devir işlemleri de KDV’den muaf kılınacaktır.
ÖTV ve KDV matrahına, akaryakıt ve doğal gaz gibi temel malların ithalatında hesaplanan vergiler dahil edilecek ve bu düzenleme, yayımlanma tarihinden itibaren yürürlüğe girecektir. Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu kapsamında, bölge tüzel kişiliğinin her türlü vergi, resim ve harçtan muafiyeti ise, Gider Vergileri Kanunu’na göre ödenecek banka ve sigorta muameleleri vergisini kapsamamaktadır.
Kamu Görevlileri ve Toplu Sözleşmelerine İlişkin Düzenlemeler
Son düzenlemeyle, suç teşkil etmeyen ve 31 Mayıs 2025 tarihine kadar devam eden toplu sözleşmeler ve Kamu Görevlileri Hakem Kurulu kararları doğrultusunda, kamu görevlilerine sağlanan giyim, kıyafet, koruyucu donanım ve malzemeleriyle ilgili yardımlar konusunda, idari veya mali yaptırım ve yargılamalar durdurulacak ve mevcut işlemler kaldırılacaktır. Bu sayede, kamu personelinin hak ve menfaatleri korunacak, hukuki süreçlerde istikrar sağlanacaktır.
