Küresel Yeşil Dönüşüm ve Sürdürülebilirlik
Küresel ölçekte yeşil dönüşüm ve sürdürülebilirlik, günümüzde en fazla tartışılan konular arasında yer alıyor. Gelişen teknoloji ve artan imkanlar, otomotiv tercihlerinde önemli değişiklikler yaratarak yeni trendlerin ortaya çıkmasına sebep oluyor. İklim değişikliği ile mücadele bağlamında, daha çevre dostu bir alternatif olarak elektrikli araçlar ön plana çıkıyor. Bu alandaki yüksek talep, otomotiv firmalarını üretim süreçlerinde elektrikli otomobillere daha fazla yer ayırmaya teşvik ediyor.
Bunun yanı sıra, dünya genelinde elektrikli araçlara yönelik şehir planlamaları ve altyapı yatırımları hız kazanmış durumda. Bazı bölgelerde ise fosil yakıt kaynaklı emisyonları azaltmaya yönelik ek önlemler alınıyor. Bu bağlamda, Mart 2023’te Avrupa Birliği (AB) Konseyi tarafından onaylanan önlemlerle, AB ülkeleri, 2035 yılından itibaren benzinli ve dizel motorlu yeni otomobillerin satışını yasaklama yönünde önemli bir adım atmış durumda. AB Konseyi, üye ülkelerin bu tarihten itibaren otomobiller ve hafif ticari taşıtlar için katı karbon emisyon standartları getirecek yasayı onayladıklarını duyurdu.
Örneğin, Almanya’nın Stuttgart ve Hamburg gibi şehirlerinde, 2019 yılında eski dizel araçların belirli bölgelere girişi yasaklanmıştı. Norveç’in Oslo şehrinde de düşük emisyon politikaları doğrultusunda dizel araçların kullanımına yönelik çeşitli kısıtlamalar uygulanıyor. Bununla birlikte, Norveç, yeni otomobil pazarında benzinli ve dizel araçları fiilen yasaklayan ilk ülke olmaya hazırlanıyor. Norveç’teki elektrikli araç sahiplerini temsil eden Norveç EV Derneği (NEVA) Genel Sekreteri Christina Bu, ülkenin bu hedefe ulaşmasını beklediklerini belirtti.
Türkiye’de Otomobil Pazarındaki Değişimler
Uluslararası gelişmelere paralel olarak, Türkiye otomobil pazarında da önemli değişimler yaşanıyor. Dizel Otomobillerin Payı Ocaktan İtibaren Yüzde 31,7’ye Geriledi
AA muhabirinin Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ve Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği (ODMD) verilerinden derlediği bilgilere göre, son dört yılda dizel motorlu otomobillerin toplam otomobil parkındaki payı sürekli bir azalma göstermiştir. Ocak ayı itibarıyla dizel araçların payı yüzde 31,7’ye düştü. 2021 yılında trafiğe kayıtlı 13,7 milyon otomobil bulunmaktaydı ve bunlardan 5,2 milyonunu dizel araçlar oluşturuyordu. Bu dönemde dizel otomobillerin toplam otomobiller içindeki payı yüzde 37,6’ya geriledi. 2020 yılında bu oran yüzde 38,3 olarak kayıtlara geçmişti. Takip eden yıllarda bu oran düşmeye devam etti; 2022’de dizel otomobillerin payı yüzde 36,9’a, 2023’te yüzde 35,6’ya ve 2024’te ise yüzde 34,1’e indi.
Geçen yıl trafiğe kayıtlı otomobil sayısı 16,2 milyona ulaşmışken, dizel motorlu araç sayısı 5,5 milyon olarak kaydedildi. Ocak ayı itibarıyla kayıtlı otomobil sayısı 16,3 milyon olurken, dizel otomobillerin payı yüzde 31,7 ile 5,6 milyon oldu. Böylece 2021’de trafiğe kayıtlı otomobiller içinde yüzde 37,6 olan dizel otomobil payı, ocak ayı itibarıyla yüzde 31,7’ye gerilemiş oldu.
Satışlar Yüzde 60 Düştü
Öte yandan, ODMD verilerine göre sıfır dizel otomobil satışlarında belirgin bir düşüş yaşanmakta. Satış rakamları 100 binin altına inmiş durumda. 2020 yılında 240 bin 819 dizel otomobil satılırken, 2024 yılında bu sayı 95 bin 985’e düşmüştür. Böylece, söz konusu dönemde dizel otomobil satışlarında yüzde 60’lık bir azalma kaydedildi.
