Çanakkale Köprüsü’nde Geçiş Garantileri ve Hazine Ödemeleri
Yap işlet devret modeli ile inşa edilen ve 18 Mart 2022 tarihinde açılan Çanakkale Köprüsü, işletmeci firmaya garanti edilen geçiş rakamlarına ulaşılamaması sonucu Hazine’den şirketin hesabına toplamda 20 milyar 589 milyon TL aktarılmıştır. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın, bu tür projeler için “Milletin cebinden 5 kuruş çıkmayacak” şeklindeki ifadelerini hatırlatan CHP Erzincan Milletvekili Mustafa Sarıgül, bu durumun dikkat çekici olduğunu vurguladı. Sarıgül, “Tutturulamayan araç geçiş garantisi nedeniyle milyarlarca lira firmalara akıyor. Güncel döviz kuru ile hesapladığımızda, son üç yılda harcanan toplam miktar 33 milyar TL’yi aşıyor. Artık döviz üzerinden yapılan sözleşmelerden vazgeçmek gerekiyor” dedi.
Geçiş Ücretlerindeki Artış
Sarıgül, Çanakkale Köprüsü için yıllık 16 milyon 425 bin araç garantisi verildiğini, ancak bu garantinin 5’te 1’i kadar bile araç geçmediğini belirtti. “Bu nedenle işletmeci firmaya, milletin cebinden bugüne kadar 20 milyar 589 milyon TL ödendi” ifadelerini kullandı.
Geçiş ücreti de katlandı
Sarıgül, köprü geçiş ücretinin Euro kuruna bağlı olarak sürekli değiştiğini ve güncel döviz kuru ile bu rakamın 3 yıl içinde 33 milyar TL’yi aştığını aktardı. Açılış tarihi 18 Mart 2022 olan Çanakkale Köprüsü için Hazine’nin şirkete ödediği tutarlar ise şu şekildedir:
- 2022 Mart – 2023 Mart döneminde: 4 milyar 487 milyon TL
- 2023 – 2024 döneminde: 6 milyar 66 milyon TL
- 2024 – 2025 döneminde: 10 milyar 36 milyon TL
2022 yılında köprü açılışında Euro kuru 15.5 TL iken, bugün Euro 39 TL’yi aşmış durumda. Ayrıca, köprü açıldığında 200 TL olarak belirlenen geçiş ücretinin 2024 yılına gelindiğinde 585 TL’ye yükseleceği belirtiliyor. Sarıgül, “Buna rağmen, her geçen araç için Hazine işletmeci firmaya fark ödemesi yapmaya devam etti. İşletmeci firmaya günlük 45 bin araç garantisi verildi. Ancak 2024 yılında bu sayının sadece 5’te 1’ini karşılayabildi ve günlük yalnızca 8 bin araç geçti” şeklinde konuştu.
Mali Yük ve Geçiş Sayısındaki Düşüş
3 yılda maliyetin yarısını çıkardı
Köprü için 3 yıl içinde 49 milyon 275 bin araç geçişi garanti edilirken, geçen araç sayısının 9 milyonu bile bulamadığını aktaran Mustafa Sarıgül, “Geçmeyen 40 milyon aracın maliyeti, 85 milyon vatandaşın sırtına yüklendi. Otoyol hariç, sadece Çanakkale Köprüsü’nün yapım maliyeti 1 milyar 750 milyon Euro’dur. Üç yıl içinde bu maliyetin yarısı garanti bedeli olarak firmaya ödendi ve firma köprüyü 2034 yılına kadar işleyecek” ifadelerini kullandı.
