Dünya Altın Konseyi’nin 2024 Altın Talep Eğilimleri Raporu
Dünya Altın Konseyi (WGC), “2024 Altın Talep Eğilimleri” raporunda, merkez bankalarının altın taleplerinin orta ve uzun vadede sürekli artış göstermeye devam ettiğini vurguluyor. 2024 yılı itibarıyla, enflasyon korkuları ve küresel ticaretin çöküşü gibi jeopolitik ve ekonomik belirsizlikler, merkez bankaları ve özel yatırımcıların altına olan ilgisini artırarak talebi daha önce görülmemiş seviyelere taşımaktadır. Merkez bankaları, 2024’te de agresif alım stratejilerini sürdürerek, üst üste üçüncü kez 1000 tondan fazla altın satın almayı hedefliyor. 2023 yılında toplamda 1051 ton altın alımı gerçekleştiren merkez bankaları, bir önceki yıl 1045 ton altın almıştı. Bu durum, ons altın fiyatlarının rekor seviyelere ulaşmasına katkıda bulunan temel faktörlerden biri olarak değerlendiriliyor.
Merkez bankalarının altın alımındaki artış ve yüksek seviyelerde rezerv tutma eğilimleri, rezerv para ekonomilerinde yaşanabilecek ekonomik riskler ve artan jeopolitik gerilimler ile bağlantılı olarak açıklanıyor. Altın rezervleri, bir ülkenin para rezervlerinin merkez bankaları tarafından altın külçeleri şeklinde tutulan kısmını ifade eder. Bu rezervler, ekonomik belirsizliklere karşı bir koruma işlevi görürken, kriz dönemlerinde değerli bir ödeme aracı olarak da kullanılabilir.
Dünya Bankası, merkez bankalarının rezervlerinde en az yüzde 22 oranında altın bulundurmalarını tavsiye ederken, bazı merkez bankalarının portföylerinde altın rezervinin bu rakamın çok üzerinde olduğu dikkat çekiyor. WGC’nin anketine katılan merkez bankalarının yüzde 69’u, önümüzdeki beş yıl içinde enflasyon ve jeopolitik riskler nedeniyle portföylerindeki altın oranını artırmayı planladıklarını belirtti.
Polonya, Altın Alımında Öne Çıkıyor
Geçtiğimiz yıl 90 tonluk alım gerçekleştiren Polonya, tarihindeki en yüksek yıllık altın alımını yaparak dünya genelinde en fazla altın alımı yapan ülke konumuna geldi. Polonya Merkez Bankası, altının portföyündeki payını neredeyse yüzde 17’ye çıkardı. Bu ülkeden sonra, 75 ton ile Türkiye ikinci sırada yer alıyor. Küresel ekonomik ve jeopolitik riskler arttıkça, merkez bankaları ve yatırımcılar “güvenli liman” olarak altına yönelirken, Türkiye dünya altın rezervi sıralamasında ilk 10’da bulunmaktadır. 2024 sonu itibarıyla, Türkiye’nin 615 ton altın rezervi bulunuyor ve bu rezerv, ülkenin dış rezervlerinin yüzde 36’sını oluşturmaktadır. Ayrıca, bu yılın 14 Şubat haftasında Türkiye Merkez Bankası’nın altın rezervleri, 1 milyar 912 milyon dolar artışla 70 milyar 563 milyon dolardan 72 milyar 475 milyon dolara yükseldi.
Altın Rezervlerinde ABD’nin Liderliği
Aralık 2024 itibarıyla, dünya genelinde merkez bankalarının toplam 37,775 ton altın rezervi bulunuyor. WGC’ye göre, 2022 yılı sonuna kadar toplamda 216,265 ton altın çıkarıldı ve bu altının 97,149 tonu altın takı olarak kullanıldı. Merkez bankaları, çıkarılan altının yaklaşık yüzde 17’sini ellerinde bulundurmaktadır. En fazla altın rezervine sahip ülke olan ABD, yaklaşık 8,133.5 ton altına sahiptir ve bu rezerv, toplam dış rezervlerinin yüzde 75’ini oluşturmaktadır. ABD’nin altın rezervleri, ons başına 42,22 dolar defter değerindedir.
Almanya, dış rezervlerinin yüzde 74’ünü oluşturan 3,351.5 ton altın ile ikinci sırada yer alırken, üçüncü sırada 2,814 ton ile IMF, dördüncü sırada 2,451.8 ton ile İtalya ve beşinci sırada 2,437 ton ile Fransa bulunmaktadır.
Rusya’nın Yüksek Altın Rezervi
Ukrayna ile devam eden savaş nedeniyle zorlu bir dönemden geçen Rusya’nın 2,335.9 ton altın rezervi bulunuyor ve bu rezerv, toplam dış rezervlerinin yüzde 32’sini oluşturmaktadır. Batı’nın uyguladığı yaptırımlara karşı direncini artıran unsurlardan biri, Rusya’nın yüksek altın rezervleridir. Dünyanın en büyük altın üreticisi olan Çin, resmi olarak portföyünün neredeyse yüzde 6’sını temsil eden yaklaşık 2,279.6 ton altın ile yedinci sırada yer alıyor. ABD ile artan ticaret ve Tayvan gerilimleri nedeniyle, Çin merkez bankasının altın alımlarına devam etmesi bekleniyor. Geçtiğimiz yıl 44 ton altın satın alan Çin Merkez Bankası, Ocak ayında portföyüne yaklaşık 5 ton eklemiştir. İsviçre, merkez bankasının portföyünün yaklaşık yüzde 10’unu oluşturan 1,039.9 ton altın ile sekizinci sırada, Hindistan 876.2 ton ile dokuzuncu sırada ve Japonya ise 846 ton ile onuncu sırada yer alıyor. Türkiye, 615 ton ile bu sıralamada 11’inci sırada (IMF hariç ilk 10’da) bulunmaktadır.
Altın Fiyatları Rekor Kırmaya Devam Ediyor
2024 yılına 2,623 dolardan başlayan altının ons fiyatı, yıl içerisinde yaklaşık 330 dolardan fazla değer kazanarak 10 kez rekor tazeledi. Analistler, ABD Başkanı Donald Trump’ın agresif gümrük vergisi politikalarının sonuçlarının piyasalarda belirsizlik yarattığını belirtiyor. Trump’ın göreve başlamasından bu yana, belirsizliklerin güvenli bir liman olarak altına olan talebi sürekli artırdığı ifade ediliyor. Ayrıca, merkez bankalarından gelen talep, özellikle Çin Merkez Bankası’nın alımlarının artması, altın ons fiyatını yukarı yönlü etkiledi.
Trump’ın iktidara gelmesiyle ABD ile Çin arasındaki ilişkilerin daha da kötüleşmesi, jeopolitik risklerin artmasına ve değerli metale olan talebin yükselmesine neden oluyor. Artan jeopolitik gerilimler, Ukrayna’daki savaş, yaptırımlardan kaçınma eğilimleri ve doların uluslararası rezerv para birimi olarak rolünün zayıflaması, değerli metale yönelik talebi artıran diğer faktörler arasında yer alıyor. Ayrıca, teknoloji sektöründeki gelişmeler, yapay zeka ve elektronik alanındaki artan uygulamalar, geçen yıl altın talebinin yüzde 7 artarak 326 tona ulaşmasına ve fiyatlara olumlu yönde etki etmesine yol açtı.
