Ukrayna’da Savaşın Etkileri: Dayanıklılığın Azalması
Ukrayna Uluslararası Sosyoloji Enstitüsü’nün (KIIS) Aralık 2024’te gerçekleştirdiği bir anket, Ukraynalıların savaş süresince dayanma isteklerinde belirgin bir düşüş olduğunu göstermektedir. Savaşın başlangıcından bu yana, katılımcıların savaşa katlanma oranı %57 olarak kaydedilmiş olup, bu oran son bir yılda %16 azalmıştır.
Araştırmacılar, Rus ordusunun Ukrayna’yı işgal ettiği ilk günlerden itibaren, Şubat 2024’e kadar bu oranın neredeyse sabit kaldığını belirtmektedir. O dönem içerisinde, Ukraynalıların %71 ila %73’ü “savaşı zafere kadar sürdürme” konusunda kararlılık sergiliyordu. Ancak, Şubat ve Ekim 2024 arasında bu oran ilk kez %63’e düşmüş, ardından Ekim’den Aralık 2024’e kadar %57 seviyesine gerilemiştir.
Bu süreçte, soruya yanıt vermekte zorlanan katılımcıların oranı da dikkat çekici bir artış göstermiştir. Ekim ayında %12 olan bu oran, Aralık ayında %18’e yükselmiştir. Katılımcıların yalnızca %3’ü bir yıla kadar dayanabileceklerini, %3’ü ise altı ay daha katlanabileceklerini belirtirken, %18’i savaşın birkaç ay daha sürebileceğini ifade etmiştir.
Batı ve Orta Ukrayna’da ise savaşa uzun süre katlanmaya hazır olanların oranı daha yüksek olarak kaydedilmektedir. Bu bölgelerde, savaşın süresine ilişkin dayanıklılık oranları %57-59 seviyelerinde çıkmıştır. Ayrıca, yüksek gelir düzeyine sahip bireylerin, daha düşük gelirli olanlara göre savaşa daha fazla dayanma eğiliminde oldukları gözlemlenmiştir.
ABD Seçimleri ve Değişen Fikirler
KIIS sosyologları, elde edilen bu sonuçların, Ukraynalıların dayanıklılığındaki azalmadan ziyade, iç ve dış faktörlerin neden olduğu artan belirsizliklerden kaynaklandığını vurgulamaktadır. Bu belirsizliklerin arasında Donald Trump’ın ABD Başkanlık seçimlerinde elde ettiği zafer de önemli bir yer tutmaktadır.
KIIS araştırması, 2-17 Aralık tarihleri arasında gerçekleştirilen telefon mülakatları yoluyla, Ukrayna’nın çeşitli bölgelerinden yaklaşık 1.000 kişiyle görüşülerek yapılmıştır. Ek olarak, Ekim 2024’te gerçekleştirilen bir Gallup anketine göre, Ukraynalıların %52’si Rusya ile müzakereler yoluyla savaşın en kısa sürede sona ermesini desteklemektedir. Bu, Rus ordusunun tam kapsamlı işgalinin başlangıcından bu yana, böyle yüksek bir diplomatik çözüm desteğinin görülmediği anlamına gelmektedir.
Aynı zamanda, Ukrayna’nın Rusya’ya sonuna kadar direnmesi gerektiğini düşünenlerin oranı ise %38’e gerilemiştir. Savaşın başlarında askeri bir çözümden yana olanların oranı %73 iken, 2023 sonunda bu oran %63’e düşmüştür. Gallup sosyologlarının belirttiğine göre, Donbass bölgesinde Rus ordusunun ilerlemesi devam ederken, Ukraynalılar giderek savaş yorgunluğu hissetmekte ve hızlı bir barış anlaşması talep etmektedirler.
