Trump’ın Gümrük Vergileri ve Küresel Metal Ticareti Üzerindeki Etkileri
ABD Başkanı Donald Trump’ın ithal çelik ve alüminyum ürünlerine yönelik gümrük vergilerini artırma kararı, dünya genelindeki çelik ve metal üreticileri için alarm zilleri çaldırdı. Bu durum, Avrupa başta olmak üzere birçok ülkede misillemeler yapılacağı ve bunun da küresel ticaret savaşını daha da büyüteceği endişelerini doğurdu.
Tüm İstisna ve Kotaların İptali
Trump, ABD’ye ithal edilen çelik ve alüminyum ürünlerine “istisna ya da muafiyet olmadan” yüzde 25 gümrük vergisi uygulanacağını duyurdu. Çelik ve alüminyum için daha önce var olan ülke bazlı istisnalar ve kotalar tamamen iptal edildi. Bu düzenleme, 4 Mart’tan itibaren yürürlüğe girecek. İlk başkanlık döneminde çelik için yüzde 25, alüminyum için ise yüzde 10 gümrük tarifesi uygulayan Trump, o dönemde bazı müttefik ülkelere muafiyet tanımıştı. Ancak bu kez karar, yalnızca rakip ülkeleri değil, Kanada, Brezilya ve Güney Kore gibi müttefikleri de kapsayacak şekilde genişletildi.
ABD’nin yıllık çelik ithalatı yaklaşık 29 milyon ton civarındadır. Yabancı çelik, toplam tüketimin küçük bir kısmını temsil etmesine rağmen, havacılık, otomotiv üretimi ve enerji sektörleri, ithal edilen özel kalitelere büyük ölçüde bağımlıdır. ABD’ye yapılan çelik ithalatının yaklaşık yüzde 23’ü Kanada’dan gelirken, bunu sırasıyla yüzde 16 ile Brezilya, yüzde 12 ile Meksika ve yüzde 10 ile Güney Kore takip etmektedir. Trump, bu çabanın iç üretimi artırarak ABD’ye daha fazla iş getireceği görüşünü dile getirdi ve metal tarifelerindeki oranın “daha da yükselebileceği” konusunda uyarılarda bulundu.
Çin ve Diğer Ülkelerden Tepkiler Gecikmedi
Bu yeni tarifeler, özellikle Çin’den gelen düşük maliyetli çelik ithalatını hedef alıyor. Geçtiğimiz yıl, Çin’in ABD’ye doğrudan 890 bin ton çelik ihracatı gerçekleştirdiği, ancak bu rakamın toplam ihracatın yalnızca yüzde 0.8’ine denk geldiği bildirildi. Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Guo Jiakun, “Bu politikalar bizi bir yere götürmez ve ticaret savaşlarının kazananı olmaz” diyerek Washington’u kınadı.
Avrupa, Sert Karşılık Verecek
Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, ABD’nin kararına sert bir yanıt vereceklerini duyurdu. Von der Leyen, “AB’ye yönelik haksız tarifeler cevapsız kalmayacak. Sert ve orantılı karşı önlemler alınacak” ifadesini kullandı. Avrupa’nın ABD’nin çelik ithalatı içindeki payı ise yüzde 15 civarındadır.
ABD’ye Vergi Koyan Ülkelere de Misilleme Vergisi Yolda
Ekonomim’den Evrim Küçük’ün haberine göre, yeni tarifeler, Trump’ın ilk haftalarında hız kazanan agresif ticaret politikalarının bir parçası olarak öne çıkıyor. Önümüzdeki günlerde Trump, ABD’den ithal ürünlere gümrük vergisi uygulayan tüm ülkelere misilleme olarak gümrük vergisi kararları alacağını ve bunları iki gün içinde açıklayacağını belirtti. Ayrıca, taşıt, yarı iletkenler ve ilaçlar gibi ürünlere yönelik gümrük vergilerini de değerlendirdiğini ifade etti.
Misilleme Korkusu Altında Rekor Kırdı
Altın, ABD Başkanı Donald Trump’ın yeni gümrük vergisi tehditlerinin güvenli liman talebini artırmasıyla yükselişini sürdürerek 2.900 dolar seviyesini aştı. Ons altın, dün bir süreliğine 2.940 dolarlık yeni bir zirveye ulaştıktan sonra 2.900 dolar seviyesine doğru geri çekildi. Trump’ın çelik ve alüminyum vergilerinin ardından yeni tarifelerin sinyalini vermesi, altına olan talebi artırıyor. Ayrıca, jeopolitik riskler de fiyatları destekleyen bir diğer unsur olarak öne çıkıyor; zira Hamas’ın Gazze’deki iddia edilen İsrail ateşkesi ihlallerini gerekçe göstererek, İsrail rehinelerinin serbest bırakılmasını askıya alması fiyatları olumlu etkiliyor.
Ons Fiyatı Bu Yıl 286 Dolar Yükseldi
Salı günkü yükseliş, altının 2025’de sekizinci kez yeni bir rekor kırmasını işaret ediyor. Külçe altın, 2024’te zaten yüzde 27’lik bir kazanç kaydettikten sonra, bu yıl yüzde 11 oranında bir yükseliş kaydetti. Yılbaşından bu yana ons altın 286 dolar prim yaptı. Marex analisti Edward Meir, bir notta, “Artışın arkasında gümrük vergisi savaşı var” dedi. Bağımsız analist Ross Norman ise “Altın, çok açık bir şekilde 3.000 dolar seviyesini hedefliyor” şeklinde değerlendirmelerde bulundu. Analistler, ticaret savaşının tırmanmasının güvenli liman varlıklarına olan talebi artıracağı beklentisiyle, altının artık 3.000 dolar sınırına ulaşmak için yeterli ivmeyi kazandığını savunuyor.
Alüminyum Primleri Yükselmeye Başladı
ABD, iç talebi karşılamak için alüminyum ithalatına büyük ölçüde bağımlıdır ve bu tedariklerin çoğu Kanada, Birleşik Arap Emirlikleri ve Çin’den gelmektedir. Morgan Stanley’e göre, alüminyumun net ithalatı 2023’te yüzde 80’in üzerine çıkmıştır. Bu nedenle, yeni tarifelerden en çok etkilenecek ürünlerden biri olarak öne çıkıyor. Tarifeler, ABD’de alüminyum fiyatlarının artmasına neden olacak ve bu yıl ABD Ortabatı primi için önemli bir yukarı yönlü risk teşkil edecektir. Tarife riskinin en iyi göstergesi olarak kabul edilen ABD Ortabatı primi, Trump’ın ABD başkanlık seçimlerini kazanmasından bu yana zaten yüzde 30’dan fazla artış göstermiştir.
