ABD ve G7 Ülkeleri Arasındaki Gerilim
ABD, G7 ülkelerinin Rusya’yı “saldırgan” olarak tanımlama çabalarına karşı çıktı. Rusya’nın, Ukrayna topraklarını işgal ederek başlattığı savaşın üçüncü yıl dönümünde yapılacak resmi açıklama, ABD’nin itirazı nedeniyle engellendi. Trump yönetimi, G7 bildirisinde Rusya’nın saldırganlığına dair ifadelerin yer almasını istemiyor. ABD’li diplomatlar, savaşın “Rus saldırganlığı” olarak değil, daha nötr bir şekilde “Ukrayna çatışması” olarak tanımlanmasını talep ediyor.
Yetkililerin aktardığına göre, Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski’nin Pazartesi günü gerçekleştirilecek sanal G7 zirvesine katılımı henüz kesinleşmiş değil. Ayrıca, İtalya Başbakanı Giorgia Meloni’nin de zirveye katılmayacağı duyuruldu.
Asıl Sebep: Nadir Madenler
Bu gelişmeler, Başkan Donald Trump’ın Ukrayna’yı savaşın sorumlusu olarak göstermesi, Zelenski’yi “halk tarafından seçilmemiş bir diktatör” olarak nitelemesi ve Rusya’nın G7’ye yeniden davet edilmesi gerektiğini ifade etmesi ile ilişkilendiriliyor. ABD’nin bu tutumunun, Trump’ın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e olan yakınlığı ve Zelenski’nin, ABD’ye Ukrayna’daki değerli madenlerin yarısını taahhüt eden anlaşmayı imzalamaması nedeniyle ortaya çıktığı düşünülüyor.
Trump yönetimi, Zelenski’ye yönelik eleştirilerini Perşembe günü daha da sertleştirerek Ukrayna’nın ABD Başkanı’na karşı “kabul edilemez” açıklamalar yaptığını öne sürdü. ABD Başkan Yardımcısı J.D. Vance, “Ukrayna, ABD’nin cömertliği sayesinde hala varlığını sürdürüyor. Zelenski, teşekkür etmek yerine bizi eleştiriyor” şeklinde konuştu. ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Waltz ise, “Ukrayna durumunu dikkatlice değerlendirmeli ve ABD’nin nadir madenleri talep ettiği anlaşmayı imzalamalı” dedi.
Kiev’deki yetkililere göre, Zelenski ile Trump’ın Ukrayna özel temsilcisi Keith Kellogg arasında planlanan ortak basın toplantısı, ABD’nin talebi üzerine iptal edildi. ABD’nin Kiev Büyükelçiliği bu konuda yorum yapmazken, Zelenski görüşmenin “detaylı ve verimli” geçtiğini ifade etti. Ukrayna lideri, savaşın gidişatını ve güvenlik garantilerini konuştuklarını belirtti. “En hızlı ve en yapıcı şekilde sonuç almak için öneriler sunduk” diyen Zelenski, ABD’nin Ukrayna’nın savunmasına yönelik politikalarının ne yönde şekilleneceğine dair net bir açıklama beklediğini de vurguladı.
ABD’nin Tasvirleri Değişiyor
Geçtiğimiz yılki G7 bildirisi, Rusya’nın saldırganlığını beş kez vurgulamış ve “Rusya’nın savaşını derhal durdurması ve Ukrayna’dan tamamen çekilmesi” çağrısında bulunmuştu. Ancak bu yıl, ABD yönetimi bu ifadelerin yumuşatılmasını talep ediyor. Trump, Rusya’nın taleplerine daha açık bir tutum sergileyerek Moskova ile ilişkileri hızla normalleştirmeye istekli olduğunu belirtti. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio’nun Salı günü Suudi Arabistan’da Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile yaptığı görüşmenin ardından yapılan açıklamada da benzer bir dil kullanıldı ve “Ukrayna’daki çatışma” ifadesi tercih edildi.
ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Mike Johnson, Ukrayna için yeni bir yardım paketine Kongre’de destek olmadığını belirterek, savaşın sona erdirilmesi gerektiğini ifade etti. Teknoloji milyarderi ve Trump’ın baş danışmanlarından Elon Musk, Zelenski’ye yönelik eleştirilerini yineleyerek Ukrayna’da seçim yapılması gerektiğini savundu. Musk, “Gerçekte, Zelenski Ukrayna halkı tarafından nefret ediliyor. Bu yüzden seçim düzenlemeyi reddediyor” diyerek Trump’ın Zelenski’nin onay oranının yüzde 4 olduğu iddiasını destekledi. Ancak bu hafta yayımlanan bir anket, Ukrayna liderinin kamuoyundaki desteğinin yüzde 57 olduğunu gösterdi.
Ukrayna’nın Kara Gün Dostu: Macron
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Perşembe günü yaptığı açıklamada, önümüzdeki günlerde Trump ile Washington’da bir araya geleceğini ve kendisine Putin karşısında “zayıf” görünmemesi gerektiğini söyleyeceğini duyurdu. Macron, “Eğer Putin karşısında zayıf duruyorsanız, Çin’e karşı nasıl güven verici olabilirsiniz?” sorusunu gündeme getirdi. Ayrıca, Macron, Avrupa’nın Trump’ın Ukrayna savaşını sonlandırma hamlelerine nasıl yanıt vermesi gerektiğini ele almak amacıyla Avrupalı liderlerle görüşmeler yaptığını belirtti.
Macron, Zelenski’nin “meşru bir şekilde seçildiğini” vurgulayarak, savaş devam ederken Ukrayna’da bir seçim düzenlemenin “imkansız” olduğunu ifade etti. Meloni’nin G7 toplantısına katılmama kararının ise Trump ve Zelenski arasındaki gerilim nedeniyle İtalya’nın nasıl bir politika izlemesi gerektiğine dair kaygılarını yansıttığı belirtiliyor.
