ABD Başkan Yardımcısı JD Vance’in Münih Güvenlik Konferansı Açıklamaları
ABD Başkan Yardımcısı JD Vance, Avrupa’nın mevcut en büyük tehdidinin Rusya ya da Çin değil, kıtanın kendi iç dinamiklerinden kaynaklandığını ifade etti. Münih Güvenlik Konferansı’ndaki konuşmasında, Avrupa’da ifade özgürlüğünün giderek azaldığını ve “Avrupa hükümetlerinin kendi halklarından korktuğunu” vurguladı. Vance, Romanya’da iptal edilen seçimlerden, Birleşik Krallık’taki bir kürtaj karşıtı protestocunun yargılanmasına ve Almanya’da aşırı sağ ile aşırı sol siyasetçilerin konferansa davet edilmemesine kadar birçok örnekle bu durumu destekledi.
“Avrupa ile ilgili en büyük endişem dış tehditler değil,” diyen Vance, “En çok korktuğum şey, Avrupa’nın temel değerlerinden geri adım atması” şeklinde bir değerlendirmede bulundu.
TÜM İTTİFAKI YARALAYAN SÖZLER
Vance’in sözleri, Avrupalı yetkililer tarafından ABD’nin kıtaya sağladığı güvenlik desteğini ifade özgürlüğü ve demokrasi konularıyla ilişkilendirmeye çalışmak olarak değerlendirildi. Almanya Savunma Bakanı Boris Pistorius, Vance’in eleştirilerini “kabul edilemez” olarak nitelendirerek sert bir yanıt verdi. Pistorius, “Bugün için hazırladığım bir konuşmam vardı. Avrupa’daki güvenlik hakkında konuşacaktım. Ama planladığım gibi başlayamıyorum… ABD Başkan Yardımcısı, bizim demokrasimizi sorguladı. Avrupa’daki durumu otokrasilerle kıyaslıyor. Bu kabul edilemez,” ifadelerini kullandı.
Avrupa Birliği’nin dış politika şefi Kaja Kallas da Vance’in yaklaşımına tepki göstererek, “Kendi iç meselelerimizle ilgilenebileceğimizi düşünüyorum,” dedi. Almanya’daki Hristiyan Demokrat lider Friedrich Merz ise Trump yönetimini seçimlere açıkça müdahale etmekle suçladı. Deutsche Welle’ye konuşan Merz, Vance’in sözlerinden duyduğu rahatsızlığı dile getirerek, “Amerikan hükümetinin işi, Almanya’daki demokratik kurumları nasıl koruyacağımızı bize öğretmek değil,” dedi.
‘ABD’NİN SİZİN İÇİN YAPABİLECEĞİ BİR ŞEY YOK’
Münih’teki konferansta birçok Avrupalı lider ve üst düzey diplomat, Vance’in Avrupa demokrasisinin tehdit altında olduğunu vurgulayan sert ifadelerine karşılık olarak tepkilerini gösterdiler. Vance, “Kendi seçmeninizden korkuyorsanız, Amerika’nın sizin için yapabileceği bir şey yoktur,” diyerek Avrupa elitlerinin halktan kopuk olduğunu savundu. Konuşmasında, Romanya Anayasa Mahkemesi’nin Aralık ayında aldığı seçim iptali kararına da değindi. Rus yanlısı aşırı milliyetçi aday Călin Georgescu’nun sürpriz zaferinden sonra seçimlerin iptal edilmesini eleştirdi. Yetkililer, Georgescu’nun yükselişinin Moskova tarafından yönlendirildiğini öne sürdü, ancak Rusya’nın yasadışı finansman ya da başka yollarla seçime müdahale ettiğine dair bir kanıt sunulmadı. Ülkede yeni seçimlerin Mayıs ayında yapılması planlanıyor.
AŞIRI SAĞ, VANCE’E DESTEK VERDİ
Vance, yaklaşan Almanya seçimleri öncesinde Avrupa siyasetinde “koruma duvarlarının olmaması gerektiğini” belirtti. Almanya’da aşırı sağcı Almanya için Alternatif Partisi’nin (AfD) seçimde ikinci sıraya yerleşeceği öngörülüyor. Vance, AfD’den bahsetmese de, sözleri parti tarafından sahiplenildi. AfD’nin eş başkanı Alice Weidel, “Mükemmel konuşma!” diyerek destek vererek yanıtladı. Almanya iç istihbarat teşkilatı tarafından aşırı sağcı olarak sınıflandırılan AfD, Münih’teki konferansa davet edilmemişti. Vance, Weidel ile Cuma günü bir araya gelerek, Almanya’daki ana akım partilerin ve Batılı müttefiklerin “zehirli” gördüğü bir partiye diplomatik meşruiyet kazandıran önemli bir adım attı.
Vance’in açıklamaları, Avrupa liderlerinin Trump yönetiminin Ukrayna savaşını sona erdirmek için Rusya ile doğrudan görüşmelere başlayacağını duyurmasıyla sarsılmasının hemen ardından geldi.
ORTAK GÜVENLİK SALLANIYOR
ABD Başkan Yardımcısı, katılımcılara “Ortak güvenliğimizin temelinde hangi olumlu vizyon yatıyor?” sorusunu yöneltti. Vance, Avrupa’nın savunma harcamalarını artırma planlarını kendisine anlatacağını, ancak güvenliğin sadece askeri yatırımlarla değil, sosyal sorunlarla yüzleşerek sağlanabileceğini savundu. Konuşmasının devamında Vance, “İnanıyorum ki, kendi halkınızın sesinden, fikirlerinden ve vicdanından korkuyorsanız, güvenlikten söz edemezsiniz,” ifadelerini kullandı.
