Uzayda Tehlike: NASA Astronotları İçin Acil Uyarı
Bir uzay uzmanı, NASA astronotlarının ölümcül bir felaketi önlemek için Uluslararası Uzay İstasyonu’nu (UUİ) derhal boşaltmaları gerektiği konusunda ciddi bir uyarıda bulundu. Geçmişte İngiliz Hükümeti’nin UFO projesini yöneten Nick Pope, MailOnline ile yaptığı röportajda NASA ve UUİ hakkındaki endişelerini dile getirerek, uzay ajansının “bekle ve gör” tavrının yıkıcı sonuçlar doğurabileceğini ifade etti. Pope, “Çok geç kalınırsa sadece astronotların değil, NASA’nın itibarının da zedelenmesine yol açabilecek bir felaket yaşanabilir.” dedi.
Bu uyarı, NASA’nın UUİ’nin Rus tarafında meydana gelen artan sızıntı ile ilgili 50 farklı endişe verici konuyu takip ettiğini açıklamasının hemen ardından geldi. Amerikalı astronotlara, sızıntının olduğu bölüme açılan kapak açık olduğunda acil tahliye durumunda kaçış kapağının yakınında beklemeleri talimatı verildi. NASA, bu sızıntıyı artık “en büyük güvenlik riski” olarak değerlendirmekte.
İlk olarak 2019 yılında, istasyonun yaşam alanları, yaşam destek sistemleri, elektrik güç dağıtımı ve veri işleme gibi kritik işlevleri sağlayan Rusya’ya ait Zvezda Servis Modülü Transfer Tünelinde tespit edilen sızıntı, NASA ve Roscosmos astronotları ve kozmonotları tarafından hala tam olarak çözülemedi. Sızıntının kaynağı belirsizliğini korurken, uzay ajansları olası çatlakları bir tür dolgu ve yama kombinasyonu ile kapatmaya çalışsalar da, sızıntı son yıllarda daha da hızlandı.
Sızıntı Sorunu Büyüyor
Şubat ayında geçici olarak günlük 1,08 kg’a kadar çıkan hava miktarı, NASA’nın yaptığı açıklamaya göre Nisan ayında yeni bir rekor kırarak günlük 1,68 kg’a kadar yükseldi. Devam eden bu sızıntı Eylül ayında “en büyük güvenlik riski” olarak ilan edildi ve NASA’nın risk ölçeğinde en üst seviyeye çıkarıldı. NASA yetkilileri, Roscosmos ile bir anlaşmaya vararak, sızıntının bulunduğu bölüme açılan kapağın yalnızca gerekli durumlarda açılmasına ve akşamları kapalı tutulmasına karar verdiler. Astronotlar, kapak açıkken acil bir durumda uzay araçlarına daha yakın olmaları için istasyonun Amerikan tarafında kalmaları talimatını aldılar.
Ancak, Nick Pope‘un belirttiği üzere, bu karmaşa NASA’nın oldukça zorlu bir durumda kalmasına sebep oluyor. Pope, “UUİ’den çok erken çekilmek, NASA ile Elon Musk arasındaki uçurumu artıracak ve NASA’nın gerileyen bir güç gibi görünmesine neden olacak. Ancak çok geç kalınması da bir felakete yol açabilir.” diyor. NASA, Zvezda modülünün kapağının mümkün olduğunca kapalı kalması gerektiğini savunurken, sızıntıların ciddileşmesi durumunda istasyonda hızlı bir basınç ve oksijen kaybı yaşanabileceğini belirtiyor. Böyle bir acil durumda tüm astronotların, kendilerine tahsis edilmiş “can kurtarma botları” olarak görev alacak kapsüllere binmeleri gerekecek. Bu kapsüller, mürettebatın yörüngedeki laboratuvardan kaçarken uygun teçhizatı hızla giymesini sağlayacak acil durum kıyafetlerine sahip olması sayesinde onlara biraz daha fazla zaman kazandıracak.
SpaceX’in Rolü ve Gelecek Senaryoları
NASA Ticari Mürettebat Programı Yöneticisi Steve Stich, acil bir durumda SpaceX’in Dragon uzay aracının birkaç dakika içinde çalıştırılabileceğini belirtiyor. Ancak, uzay ajansı, UUİ’nin bazı astronotların uzayda mahsur kalmasına yol açabilecek kapsül arızalarına karşı yeterince hazırlıklı olmadığını da kabul ediyor. NASA’nın açıklamasına göre, yüksek maliyetler ve sınırlı bütçenin yanı sıra fırlatmaya hazır araçların yeterli sayıda bulunmaması, mürettebat araçlarının ciddi bir hasar alması durumunda müdahale yeteneğini azaltıyor.
Örneğin, eğer bir mikrometeor istasyona tam olarak doğru bir açıyla çarparsa, astronotların kaçış yöntemi neredeyse imkansız hale gelebilir. Ancak, uzay istasyonuna yapılacak bir güncellemenin maliyeti de astronomik olduğu için, kullanım ömrünün sonuna hızla yaklaşan istasyon daha fazla savunma kazanamayacak gibi görünüyor.
Uzmanların hemen hepsi Zvezda modülündeki sızıntının felaketle sonuçlanacak bir arızaya yol açacağına inanmıyor. Zvezda’ya açılan kapağın kapatılmasıyla sızıntı ne kadar hızlı olursa olsun kontrol altına alınabiliyor. Bu nedenle bazı uzmanlar, istasyonun belirli kısımlarına ve kenetlenme noktalarına erişimi sonlandıracak olsa da, gerekirse Zvezda’nın kalıcı olarak kapatılmasıyla felaketten kaçınılabileceğini belirtiyor. Bu durum uzay istasyonuna yeniden ikmal yapılmasını zorlaştırsa da, işlevini sürdürmesini sağlayacaktır.
NASA, istasyonun şu anda güvenli olduğu fikrini sürdürmekte ve sorunun en kısa zamanda çözülmesi için Roscosmos ile işbirliği yapmaya devam ettiklerini belirtiyor. Ancak, eğer sızıntının yarattığı risk artarsa, uzay istasyonundaki çalışmaların planlanandan daha erken sonlandırılması gerekebilir.
