Pavel Durov’un Hayat Hikayesi ve Gözaltı Süreci
Fransa’da göz altına alınan Telegram’ın kurucusu ve CEO’su Pavel Durov’un kariyerindeki hızlı yükselişi ve yaşam hikayesi, teknoloji dünyasında ilgiyle takip ediliyor. Durov, Azerbaycan’dan özel jetle geldiği Fransa’da, başkent Paris yakınlarındaki Bourget Havalimanı’nda gözaltına alındı.
4 ÜLKEDE VATANDAŞLIK, 15 MİLYAR DOLARLIK SERVET
Pavel Durov’un, Fransa, Rusya, Birleşik Arap Emirlikleri ve St. Kitts and Nevis gibi dört farklı ülkede vatandaşlık hakkı bulunuyor. İki ay sonra 40 yaşına girecek olan Durov’un 15 milyar dolarlık serveti, onu dünyanın en zengin bireyleri arasına sokuyor. 1984 yılında o dönemki ismi Leningrad olan St. Petersburg’da dünyaya gelen Durov, 2006 yılında “İngiliz Filolojisi ve Çeviri” alanında lisans eğitimini tamamladı. Gençlik yıllarında programlama ve internet projelerine ilgi duymaya başladı.
Durov, üniversiteden mezun olduktan sonra 2007 yılında ağabeyi Nikolay ile birlikte “Rus Facebook’u” olarak bilinen VKontakte platformunu kurarak adını duyurmaya başladı. VKontakte’ın kullanıcı sayısı hızla 20 milyonu aşınca, Durov’un serveti de katlanarak arttı. 2011 yılına gelindiğinde servetini yaklaşık 8 milyar rubleye çıkaran Durov, 2014’te VKontakte’deki hisselerini satarak genel müdürlük görevinden ayrıldı ve ülkesinden göç etti. Görevinden ayrılmadan önce, Rus yetkililerin kullanıcı verileri gibi konularda şirketten bilgi talep ettiğini belirten Durov, bu talepleri reddettiğini açıkladı.
TELEGRAM HAMLESİ
Durov, 2013 yılında, gelecekte milyonlarca insanın kullanacağı, WhatsApp’a alternatif olarak görülen Telegram projesini başlatmaya karar verdi. Bu uygulamanın kullanıcı sayısı, Temmuz 2024’te 950 milyona ulaşarak büyük bir başarı elde etti. Telegram, özellikle Rusya-Ukrayna Savaşı sırasında, hem iki ülke yetkilileri hem de askeri ve siyasi uzmanlar tarafından etkin bir şekilde kullanılıyor.
RUSYA UYGULAMAYI ENGELLEDİ
VKontakte ile ilgili Rus yetkilileriyle sorunlar yaşayan Durov, Telegram konusunda da Rusya Federal Bilgi Teknolojileri ve Kitle İletişim Denetleme Kurumu (Roskomnadzor) tarafından hedef alındı. Telegram, Federal Güvenlik Servisi (FSB) ile uygulamadaki şifre kodlarını paylaşmadığı gerekçesiyle 2018-2020 yılları arasında Rusya’da engellendi. Durov, bu süreçte gizlilik yasası çerçevesinde şifre kodlarının istihbarat teşkilatına verilmesinin anayasa ihlali olacağını savundu. Rus makamlarıyla yaşadığı sorunlara rağmen, servetini artırmaya devam eden Durov, Ağustos 2024’te ilk kez Bloomberg milyarderler listesine girdi ve ilk 300 içerisinde yer aldı.
Durov, Nisan ayında ABD’li gazeteci Tucker Carlson ile yaptığı röportajda, “Birilerinden emir almaktansa özgür olmayı tercih ederim” ifadelerini kullanmıştı.
GÖZALTI SÜRECİNDE MUSK’TAN DESTEK
Rus ve Fransız basınında yer alan haberlere göre, Durov’un Telegram’da yasa dışı içeriklere erişim sağlandığı gerekçesiyle gözaltına alındığı belirtildi. Paris’te gözaltına alınması, birçok tartışmaya yol açtı. X sosyal medya platformunun sahibi Elon Musk, Durov’un serbest bırakılması için çağrıda bulundu. Musk, başka bir paylaşımında da “Liberte (Özgürlük), Liberte!, Liberte?” ifadelerini kullandı. Fransız yargı makamları ise Durov’un gözaltı süresini 48 saat uzatma kararı aldı.
TELEGRAM’DAN SUÇLAMALARA YANIT
Telegram, şirketin Avrupa Birliği (AB) yasalarına uyduğunu belirterek Durov’a yönelik suçlamaları “saçmalık” olarak nitelendirdi. Yapılan yazılı açıklamada, “Telegram, Dijital Hizmet Yasası dahil AB yasalarına uymaktadır. Durov’un saklayacak hiçbir şeyi yok ve Avrupa’ya sık sık seyahat etmektedir” ifadeleri kullanıldı.
MOSKOVA-PARİS HATTI DA GERİLDİ
Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, Fransa’ya Durov’a erişim talep eden bir nota verdiklerini açıkladı. Zaharova, Durov’un Fransa vatandaşı olduğuna dikkat çekerek, “Sorun şu ki Fransa, Durov’u her şeyden önce kendi ülkesinin vatandaşı olarak kabul ediyor” dedi. Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov ise Durov’un gözaltına alınmasına ilişkin yorum yapmanın erken olduğunu belirterek, “Durov’un tam olarak neyle suçlandığını henüz bilmiyoruz” ifadelerini kullandı. Rusya Federasyonu Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dmitriy Medvedev ise Durov’un Rusya’dan ayrılarak hata yaptığını ifade etti.
100’DEN FAZLA ÇOCUĞUN BİYOLOJİK BABASI
ABD basınında yer alan haberlere göre, Durov’un çocuk sahibi olma konusundaki takıntısı dikkat çekiyor. Temmuz ayında Telegram kanalından bir mesaj paylaşan Durov, şunları yazdı:
- Az önce 100’den fazla biyolojik çocuğum olduğu söylendi. Hiç evlenmemiş ve yalnız yaşamayı tercih eden bir adam için bu nasıl mümkün olabilir?
- On beş yıl önce bir arkadaşım tuhaf bir istekle bana yaklaştı. Kendisinin ve eşinin doğurganlık sorunu nedeniyle çocuk sahibi olamadıklarını söyledi ve bebek sahibi olmaları için bir klinikte sperm bağışında bulunmamı istedi. Çok ciddi olduğunu anlamadan önce gülmüştüm.
- Kliniğin patronu bana ‘yüksek kaliteli donör materyalinin’ yetersiz olduğunu ve daha fazla çifte anonim olarak yardım etmek için daha fazla sperm bağışlamanın benim vatandaşlık görevim olduğunu söyledi. Bu kulağa sperm bağışına kaydolmamı sağlayacak kadar çılgınca geliyordu.
- 2024 yılına geldiğimizde, geçmişteki bağış faaliyetim 12 ülkede yüzden fazla çiftin çocuk sahibi olmasına yardımcı oldu. Dahası, donör olmayı bıraktıktan yıllar sonra, en az bir klinik hala çocuk sahibi olmak isteyen aileler tarafından anonim olarak kullanılmak üzere dondurulmuş spermlerime sahip.
- Şimdi biyolojik çocuklarımın birbirlerini daha kolay bulabilmeleri için DNA’mı açık kaynaklı hale getirmeyi planlıyorum. Elbette riskler var ama donör olduğum için pişman değilim. Sağlıklı sperm kıtlığı dünya çapında giderek daha ciddi bir sorun haline geldi ve bunu hafifletmeye yardımcı olmak için üzerime düşeni yaptığım için gurur duyuyorum.
- Ayrıca sağlıklı erkekleri bunu yapmaya teşvik etmek istiyorum, böylece çocuk sahibi olmak için mücadele eden aileler daha fazla seçeneğe sahip olabilirler. Geleneklere meydan okuyun – normu yeniden tanımlayın!
