Arkeologlar, Meksika’nın sakin ve keşfedilmemiş bir bölgesinde, yüzyıllar önce Maya kültürü tarafından inşa edilmiş ve uzun süre kayıp olan yapıları ortaya çıkarmak için LiDAR görüntüleme teknolojisini kullanma konusunda önemli adımlar attılar. Bu keşifler arasında büyük piramitler, bir tören merkezi ve Maya top sahasının altında yer alan gizemli bir yer altı yapısı bulunmaktadır.
Chip’in haberine göre, son arkeolojik çalışmalar, Meksika’nın Ulusal Antropoloji ve Tarih Enstitüsü (INAH) tarafından antik Maya kalıntılarıyla ünlü Campeche eyaletinin merkezinde gerçekleştirildi. Yeni proje, yaklaşık 140 kilometrekarelik bir alana yayılan daha az keşfedilmiş bir orman olan Balam Kú Biyosfer Rezervi’ne odaklandı.
Daha Az Antik Yerleşim Alanı
Bölgenin zorlu arazi koşulları, tarım için elverişli olmaması sebebiyle, komşu bölgelere kıyasla daha az antik yerleşim ve yapıya ev sahipliği yapması açısından dikkat çekmektedir. Ayrıca, bölgedeki yapılar, minimal mimari dekorasyon ve gravürler içeren daha mütevazı bir stile sahip görünmektedir. Slovenya Bilim ve Sanat Akademisi Araştırma Merkezi’nden arkeolog Ivan Šprajc, yaptığı açıklamada, “Keşfettiğimiz bu bölgenin Maya kültürünün, güneydeki Petén’e ve kuzey ile doğudaki Chenes ve Chactun bölgelerine göre daha az ayrıntılı olduğu izlenimini ediniyoruz.” dedi.
Bu keşiflerin ardında, yoğun bitki örtüsünü aşarak gizli yapıları ortaya çıkarmak için lazer teknolojisi kullanan LiDAR, araştırmalara büyük katkı sağladı. LiDAR sayesinde, önemli yapılar arasında 1990’ların başında keşfedilen Nadzcaan yakınlarındaki bir ana plaza ve bir drenaj kanalı içeren yapı grubu da bulunmaktadır.
Dikkati çeken bir diğer yapı, 13 metre yüksekliğinde ve muhtemelen bir sivil tören merkezi olarak kullanılan büyük bir binadır. Araştırmacılar, bu binanın boyutları nedeniyle, yerleşimin sosyo-politik açıdan önemli olduğundan şüphelenmektedirler. Ayrıca, alanın doğu kısmında, muhtemelen Erken Klasik döneme (MS 200-600) ait altyapının üzerinde yer alan bir top sahası da keşfedilmiştir.
Son olarak, doğal bir tepe üzerinde farklı yapılardan oluşan üçüncü bir alan da ortaya çıkarıldı. Ana meydanın yanı başında, çakmaktaşı bir uç, seramik kalıntıları ve muhtemelen bir armadillo ya da büyük bir kemirgen olan bir hayvan bacağı parçası ile çevrili 16 metre yüksekliğinde bir piramit bulunmaktadır. Bu yerleşim, Amerika kıtasının İspanyol keşifleri öncesindeki son birkaç yüzyıla, Geç Postklasik döneme (MS 1250-1524) kadar uzandığı düşünülmektedir. Bu durum, Klasik dönemin sona ermesiyle Orta Ovalar’daki karmaşık siyasi oluşumların dağılmasından sonra insan kültürlerinin nasıl varlığını sürdürdüğünü de göstermektedir.
LiDAR Teknolojisinin Arkeolojideki Rolü
Son yıllarda LiDAR teknolojisi, arkeoloji alanında devrim niteliğinde bir etki yarattı. Özellikle, tropikal Amerika’da yağmur ormanları içinde yer alan, büyüklük ve öneme sahip karmaşık yerleşim yerleri dahil olmak üzere Kolomb öncesi birçok uygarlığın kalıntılarını ortaya çıkarmada büyük fayda sağladı. Kısa bir süre önce gerçekleştirilen bir çalışma, Amazon havzasında 10.000 kadar arkeolojik alanın gizlenmiş olabileceğini ortaya koydu. Bu da, bölgenin Avrupalılar tarafından kolonileştirilmeden önce çok seyrek yerleşime sahip olduğu düşüncesini çürütmektedir.
