Köpek sahipleri, evcil hayvanlarının ruh hallerini anlamada oldukça yetenekli olduğunu düşünür. Ancak, bilim insanları bu düşünceyi destekleyen önemli bulgular elde etti. Bristol Üniversitesi’nden araştırmacılar, köpeklerin, sahiplerinin duygusal durumlarından etkilenmenin ötesinde, onların stres seviyelerini de algılayabildiğini keşfetti.
Stresin Yayılması: Koku ile Bağlantı
Chip’in aktardığı çalışmada, stresli bir insanın kokusunu alan köpeklerin, dünyaya daha karamsar bir perspektiften baktıkları gözlemlendi. Çalışmanın baş yazarı Dr. Nicola Rooney, “Köpek bakıcıları, stresin genellikle tasma aracılığıyla geçtiğini belirtirler. Ancak, biz stresin aynı zamanda havadan da yayıldığını göstermiş olduk” diyor.
Daha önceki araştırmalar, köpeklerin çevrelerindeki insanların ruh hallerine ve davranışlarına karşı son derece duyarlı olduğunu göstermişti. Ancak, bu kokuların bu duygusal durumların yayılmasında ne tür bir rol oynadığı net değildi. Dr. Rooney, “Köpek sahipleri evcil hayvanlarının duygularına ne kadar uyum sağladıklarını biliyorlar. Burada, stresli bir yabancının kokusunun bile köpeğin ruh halini, ödül algısını ve öğrenme yeteneğini etkileyebileceğini gösteriyoruz” şeklinde açıklamada bulundu.
Deneyin Tasarımı ve Bulgular
Bu teoriyi test etmek amacıyla gerçekleştirilen deneylerde, 18 insan ve köpek çifti yer aldı. İlk olarak köpekler, iyi ve kötü durumlar arasındaki farkı anlayacak şekilde eğitildi. Deneyin başlangıcında, bir mama kabına ödül maması konulurken, daha sonra benzer bir kabın ödül olmadan farklı bir yere yerleştirilmesi sağlandı. Köpekler, bu iki yer arasındaki farkı öğrendikten sonra, ödül mamasının bulunduğu kabın yanına daha hızlı gitmeye başladılar.
Bu öğrenme sürecinin ardından, araştırmacılar yeni bir yere yerleştirilen üçüncü bir mama kabının köpekler tarafından ne kadar süreyle incelendiğini ölçtüler. Eğer köpek hızla yeni kabın yanına giderse, bu onların o kabın bir ödül maması içereceğine dair iyimser olduklarını gösteriyordu. Diğer yandan, yeni kabı incelemek için daha isteksiz davranan köpekler ise karamsar bir tutum sergiliyordu.
Deney sırasında köpekler, sahiplerinden bağımsız insanlardan alınan ter ve nefes örnekleriyle koku testine tabi tutuldu. Bu kokular, katılımcıların sakin bir ortamda dinlendiği ya da stresli bir aritmetik testi yaparken toplandı. Araştırmacılar, stres kokusuna maruz kalan köpeklerin, konum ne olursa olsun, mama kabını kontrol etme olasılıklarının önemli ölçüde daha düşük olduğunu ortaya koydular. Ancak, kendilerine rahat bir insan kokusu verildiğinde, köpeklerin bu kabı kontrol etme oranlarının, nötr kokulu bir bezle karşılaştırıldığında daha yüksek olduğu gözlemlendi.
İlerleyen deneylerde, köpeklerin kaselerin yerlerini tanıma konusundaki becerilerinin arttığı ve stres kokusuna maruz kaldıklarında bu farkı daha hızlı öğrendikleri görüldü. Dr. Zoe Parr-Cortes, MailOnline ile yaptığı görüşmede, “Köpekler, insanlarla birlikte binlerce yıl boyunca evrimleşti. Bu, onların sahiplerinin ruh hallerini algılamalarına olanak tanıyan ‘duygusal bulaşma’ adı verilen bir olguyu deneyimlemelerine neden olabilir” dedi. Ayrıca, “Bu durum, başka bir grup üyesinin algıladığı bir tehditin, kendilerine yönelik bir tehdit olabileceği anlamına gelir. Başkalarındaki korkuyu ya da ‘alarmı’ tespit etmek, ortak bir tehdidi önlemede avantaj sağlayabilir” diye ekledi.
Bu önemli çalışma, Scientific Reports dergisinde yayımlandı.
