Kuştan Gelen Tehlike: H5N1 Kuş Gribi
COVID-19 salgını, tüm dünyanın birbiriyle bağlantılı olduğu bir dönemde, aniden ortaya çıkarak milyonlarca insanın hayatını kaybetmesine neden oldu. Bu süreç, herkesin günlük yaşamında köklü değişiklikler yarattı. Salgının ardından, birçok kişi bir sonraki büyük bulaşıcı hastalığın ortaya çıkma ihtimali hakkında endişelerini dile getirmeye başladı.
Yayınlanan bir makalede, Mikrobiyal Biyoinformatik Doçenti Conor Meehan, şu an büyük bir endişe kaynağı olan bir influenza virüsünü, 2025 yılı itibarıyla ciddi bir tehdit olma potansiyeli barındıran bir durum olarak tanımlıyor. Bu virüs, halk arasında “kuş gribi” olarak bilinen influenza A alt türü H5N1’dir. H5N1, hem yabani hem de evcil kuşlar üzerinde etkili olan bir virüs olarak bilinirken, son zamanlarda bazı ABD eyaletlerinde süt sığırlarını da enfekte etmeye başladı. Ayrıca, Moğolistan’daki atlarda da tespit edildiği bildirilmektedir.
Kuşlar gibi hayvanlarda grip vakalarının artış göstermesi, her zaman insanlara bulaşma riskini beraberinde getiriyor. Bu yıl ABD’de, kuş gribi nedeniyle 61 insan vakası kaydedildi. Bu vakaların çoğu, çiftlik işçilerinin enfekte sığırlarla doğrudan temas etmesinden ve insanların çiğ süt tüketiminden kaynaklandı. Önceki iki yılda ise ABD’de sadece iki kuş gribi vakası görüldü. İki yıl arasındaki bu büyük artış, sağlık uzmanlarının endişelerini artırıyor.
İnsan Enfeksiyonlarında Yüksek Ölüm Oranı
Özellikle insan enfeksiyonlarından kaynaklanan %30’luk bir ölüm oranı, kuş gribinin neden sağlık uzmanlarının öncelikli endişelerinden biri olduğunu açıkça gösteriyor.
Tek Bir Mutasyon, Salgına Kapı Açabilir
Neyse ki, şu anda H5N1 kuş gribi, insandan insana bulaşmıyor gibi görünüyor. Bu durum, insanlarda büyük bir küresel salgın riski oluşturma olasılığını önemli ölçüde azaltıyor. Ancak grip virüslerinin bulaşma biçimi nedeniyle, H5N1 virüsleri insan hücrelerine genellikle kolayca giremiyor. Bununla birlikte, yakın zamanda gerçekleştirilen bir araştırma, grip genomunda meydana gelen tek bir mutasyonun H5N1’i insandan insana yayılma konusunda ustalaştırabileceğini ortaya koydu. Bu tür bir mutasyon gerçekleşirse ve virüs insanlar arasında yayılmaya başlarsa, hükümetlerin hızlı bir şekilde kontrol önlemleri alması gerekecek.
Bu nedenle, dünya genelindeki hastalık kontrol merkezleri, kuş gribi ve diğer potansiyel salgınlar için hazırlık planları geliştirmiştir. Örneğin, İngiltere, 2025 yılı için olası kuş gribi riskine karşı önlemler alarak, H5 aşısından 5 milyon doz satın almıştır. İnsanlar arasında yayılma potansiyeli olmasa bile, kuş gribinin 2025 yılında hayvan sağlığını daha fazla etkilemesi bekleniyor. Bu durum, sadece hayvanlar için bir sorun olmakla kalmayacak, aynı zamanda gıda tedarik zincirlerinde aksamalara ve genel ekonomik etkilere de yol açabilecektir.
