Fenerbahçe ve Galatasaray Rekabeti
Türk spor tarihine damga vuran Fenerbahçe ile Galatasaray arasındaki rekabet, 115 yılı aşkın bir süredir devam ediyor. Bu iki takım, “Zıt kardeşler” olarak adlandırılırken, tarihlerinde yarın 401. kez karşı karşıya gelecekler. Trendyol Süper Lig’in 6. haftasındaki bu heyecan dolu mücadele, Ülker Stadı’nda gerçekleştirilecek.
Rekabetin Tarihçesi
İki takımın rekabetindeki ilk gol, Galatasaraylı futbolcu Emin Bülent Serdaroğlu tarafından atıldı. 17 Ocak 1909’da “Papazın Çayırı” olarak bilinen alanda yapılan ilk maçta, Galatasaray rakibini 2-0 mağlup etti ve ilk 7 karşılaşmada Fenerbahçe’ye gol dahi vermedi.
Şanlıurfa’da Oynanan “Bir Dakikalık Derbi”
Fenerbahçe ile Galatasaray arasında oynanan TFF Süper Kupa mücadelesi, tarihe “bir dakikalık derbi” olarak geçti. Sarı-lacivertli ekip, Şanlıurfa 11 Nisan Stadı’nda 19 Yaş Altı Takımı ile sahaya çıktı. Galatasaray, 1. dakikada Icardi ile öne geçti ve Fenerbahçe, yönetimin kararıyla oyuncularını sahadan çekerek Galatasaray’ın karşılaşmayı hükmen 3-0 kazandığını ilan etti.
Fenerbahçe’nin İlk Galibiyeti
Fenerbahçe, Galatasaray karşısındaki ilk golünü ve galibiyetini, rekabetteki 8. randevuda elde edebildi. 4 Ocak 1914’te Union Club sahasında yapılan İstanbul Ligi maçını 4-2 kazanarak yaklaşık 5 yıllık suskunluğunu sonlandırdı. Bu maçta Fenerbahçe’ye tarihi ilk golü atan isim ise Hasan Kamil Sporel oldu.
İlk ve En Çok Seyirci Sayısı
Fenerbahçe ile Galatasaray arasındaki maçlarda en az seyirci, 17 Kasım 1922’deki karşılaşmada kaydedildi. İttihat Sahası’nda sağanak yağmur altında oynanan bu maç, sadece 14 seyirci tarafından izlendi. Öte yandan, 21 Eylül 2003 tarihinde Atatürk Olimpiyat Stadı’nda oynanan lig maçı, 70 bin 125 seyirci ile en çok izleyici sayısına ulaştı ve bu, iki takım arasındaki bir maçı izleyen seyirci sayısında rekor olarak tarihe geçti.
Rekabetin Golcüleri
- Zeki Rıza Sporel: Rekabette en fazla gol atan oyuncu. 42 maçta 27 gol.
- Alaattin Baydar: 24 golle ikinci sırada.
- Lefter Küçükandonyadis: 20 gol.
- Metin Oktay: Galatasaray ile 19 gol.
Ayrıca, Tanju Çolak, Galatasaray formasıyla 14, Fenerbahçe formasıyla ise 8 gol atarak toplamda 22 golle dikkat çekmektedir. Lig maçlarında ise Metin Oktay 9, Aykut Kocaman 8 golle takımlarının en golcü oyuncuları oldu.
Turgay Şeren’in Rekoru
Fenerbahçe-Galatasaray maçlarında en çok forma giyen oyuncu merhum Turgay Şeren’dir. Galatasaray’ın unutulmaz kalecisi, Fenerbahçe’ye karşı 55 kez kaleyi korumuş ve bu alanda rekoru elinde bulundurmaktadır.
Özlem Dolu Yıllar
Rekabetin bazı dönemlerinde iki takım, galibiyet konusunda zorluk çekmiştir. Fenerbahçe, 20 Kasım 1949’daki 2-0’lık galibiyetinin ardından tam 11 maç galip gelemedi, bu suskunluğunu 22 Şubat 1953’te sona erdirdi. Galatasaray ise 17 Mayıs 1942’de 3-1 kazandığı maçın ardından 18 maç galip gelemedi ve bu seriyi 1 Aralık 1946’da 1-0’lık galibiyetle sonlandırdı.
19 Ayrı Statta Karşılaştılar
Fenerbahçe ile Galatasaray, toplam 400 maçta 19 ayrı statta karşı karşıya geldi. Bu statlar arasında İstanbul İnönü, Ali Sami Yen, Fenerbahçe, Taksim, Şeref, Ankara 19 Mayıs, Atatürk Olimpiyat, İzmir Atatürk, Ankaragücü, Türk Telekom, Yeni Erzurum, Offenbach, Frankfurt, Köln, Mönchengladbach Borussia Park, Kayseri Büyükşehir Belediyesi Kadir Has, Manisa 19 Mayıs ve Antalya statları bulunmaktadır. Şanlıurfa 11 Nisan Stadı ise iki takımın karşılaştığı 19. stat oldu.
İki Takımda da Formayı Giyenler
Birçok futbolcu, kariyerleri boyunca hem Fenerbahçe hem de Galatasaray forması giymiştir. Son dönemlerde iki takımda da oynayan bazı futbolcular şunlardır:
- Raşit Çetiner
- Güngör Tekin
- Erdoğan Arıca
- Engin Verel
- Mehmet Oğuz
- Emre Aşık
- Tanju Çolak
- Caner Erkin
- Burak Yılmaz
- Sinan Gümüş
Bir Maçta Dörder Gol Atanlar
Fenerbahçe-Galatasaray rekabetinde en fazla gol atan oyuncular, aynı maçta 4 gol atma başarısını gösterdiler. Bu isimler arasında Galatasaraylı Celal İbrahim, Cemil Gürgen, Metin Oktay ve Fenerbahçeli Zeki Rıza Sporel yer almaktadır.
En Çok Görülen Sonuç: 1-0
115 yıllık rekabette, geride kalan 400 maçta en sık karşılaşılan sonuç 1-0’dır. Bu sonuç, 75 kez tekrarlanmış; 49 kez ise 2-1’lik skor ortaya çıkmıştır.
En Farklı Skorlu Maçlar
Rekabet tarihindeki en farklı galibiyet, 7-0’lık skorla Galatasaray tarafından elde edilmiştir. Bu maç, 12 Şubat 1911’de İstanbul Ligi’nde oynandı. Fenerbahçe ise Galatasaray’a karşı en farklı galibiyetini, 6 Kasım 2002 tarihinde Kadıköy’de 6-0’lık skorla elde etti.
En Gollü Maçlar
Fenerbahçe ile Galatasaray arasındaki en gollü maçlar, toplamda 8 golle sonuçlanmıştır. Ali Sami Yen Stadı’nda 5 Haziran 1983’teki 4-4’lük beraberlik ve 7 Şubat 2001’deki Türkiye Kupası yarı final maçı da 4-4 sona erdi.
Yarıda Kalan Maç ve Tarihi Kavga
23 Şubat 1934 tarihinde oynanan İstanbul Ligi maçı, futbolcular arasında çıkan kavga nedeniyle yarıda kalmıştır. Taksim Stadı’nda yapılan maçta, Galatasaraylı Kadri Dağ’ın Fenerbahçeli M. Reşat Nayir’e attığı tekme olayların fitilini ateşlemiştir. Kavgaya tribünlerdeki seyircilerin de katılması sonucu maç yarıda kalmıştır. Bu olaydan sonra, toplam 17 futbolcu uzun süreli ceza almıştır.
Yabancı Hakemler
Rekabetin tarih boyunca birçok yabancı hakem görev almıştır. Çek, İngiliz, Yunan, İtalyan, Avusturyalı, Alman, İsviçreli, Rumen, Macar, Yugoslav, Belçikalı ve Bulgar hakemler bu süreçte görev yapmıştır.
Tarihten Yapraklar
Galatasaraylı Bahri Altıntabak, Fenerbahçeli Şeref Has ile Nezihi Tosuncuk, rekabet tarihinde hem kendi kalesine hem de rakip kaleye gol atan oyuncular olmuştur. Ayrıca, bazı futbolcular hem Galatasaray hem de Fenerbahçe formasıyla gol atma sevinci yaşamıştır.
Rekabetin Dostlukla Güzel Yüzü
115 yıllık rekabetin geçmişinde birçok centilmenlik gösterisi yaşanmıştır. Fenerbahçe Başkaptanı Galip Kulaksızoğlu, Galatasaraylı oyunculara, “Oberle kardeşler hasta, Hasan da sakatlanmış. Sizi karşımızda eksik kadroyla görmek istemiyoruz. Dilerseniz maçı erteleyelim.” diyerek maçın ertelenmesini önermiştir. Bu öneriye Galatasaray olumlu yanıt vermiş ve 20 Ekim 1914’te yapılan erteleme maçında Galatasaray, Fenerbahçe’yi 6-1 mağlup etmiştir.
Beraber Ev Kiralayan Sporcular
Rekabetin ilk yıllarında, Galatasaray ve Fenerbahçe sporcuları ortak bir evde kalıyordu. Geceleri sohbet eden sporcular, maç öncesi birbirlerine destek oluyorlardı. Bir gece Galatasaraylı Ali Sami Yen, Fenerbahçelilere, “Yarın bizimle maçınız var. Git yat ve dinlen.” diyerek dostça uyarıda bulundu.
Ertelemeyi Öneren Başkaptanlar
17 Kasım 1922’deki maç öncesinde, Kadıköy’de yağan yağmur nedeniyle saha o kadar kötü durumdaydı ki, Fenerbahçe Başkaptanı Galip Kulaksızoğlu, Galatasaray Kulübü’ne telefon ederek, maçı erteleme önerisi sundu. Ancak Galatasaray Başkaptanı Necip Şahin, “Anamız bizi bugün için doğurdu Galip Bey. Gelip maçı oynayacağız.” diyerek maçı oynamaya karar verdi. Sonuçta, Fenerbahçe bu maçı 3-0 kazanmıştır.
Birleşme Düşüncesi
Rekabetin başlangıç yıllarında, iki kulüp arasında birleşme fikri bile gündeme gelmiştir. Galatasaray Kulübü’nün resmi yayın organında yer alan belgelere göre, 1912 yılında Galatasaray Kulübü Başkanı Ali Sami Yen ile Fenerbahçe Kulübü Başkanı Hulusi Bey, ortak takım kurma konusunda anlaştıkları kaydedilmiştir.
Bilerek Kaçırılan Penaltı
23 Ocak 1925’te Taksim Stadı’nda oynanan Vatan Gazetesi Kupası maçında Fenerbahçe’nin kazandığı bir penaltı, stadın büyük balkon kısmının çökmesi nedeniyle ilginç bir duruma yol açtı. Fenerbahçeli Cafer Çağatay, bu gelişme üzerine penaltı atışında topu bilerek kaleci Ulvi Yanal’a teslim etti.
Karma Takım: “FenerSaray”
Fenerbahçe ile Galatasaray, 1934 yılında Türkiye’ye davet ettikleri yabancı takımlarla birer kez hazırlık maçı yaptıktan sonra, üçüncü maçı “Fenerbahçe-Galatasaray Karması” adıyla oynadılar. Bu karma takımın forması, iki kulübün renklerinin karışımı olan lacivert, sarı ve kırmızıdan oluşuyordu.
Centilmenlik Dersi: Özhan Canaydın
Son yıllarda yaşanan olaylara rağmen, Galatasaray Kulübü’nün merhum başkanı Özhan Canaydın, rekabete centilmence yaklaşımı ile takdir topladı. 6 Kasım 2002’de Kadıköy’de 6-0’lık mağlubiyet sonrası, rakibinin attığı golleri alkışlayarak Fenerbahçeli yöneticileri kutlaması, bu müsabakaya damgasını vurdu. Bu davranışı nedeniyle Canaydın, Dünya Fair Play Konseyi tarafından 2002 Dünya Fair Play Ödülü’ne layık görüldü.
