Türkiye-Somali Savunma İşbirliği Anlaşması
Türkiye ile Somali arasındaki savunma işbirliği çerçevesinde, Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) unsurlarının, Somali’nin terör ve diğer tehditlere karşı güvenliğini sağlamak amacıyla bu ülkede iki yıl süreyle görevlendirilmesine yönelik Cumhurbaşkanlığı tezkeresi Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanlığı’na sunuldu. Bu konuyla ilgili olarak Cumhuriyet gazetesine özel açıklamalarda bulunan CHP Genel Başkan Yardımcısı Yankı Bağcıoğlu, bu denli önemli bir meselenin, TBMM’nin ilgili komisyonunda uzmanlar tarafından yeterince tartışılmadan doğrudan TBMM Genel Kurulu’na getirilmesinin dikkat çekici olduğunu belirtti.
Bağcıoğlu, şu değerlendirmelerde bulundu:
“CHP, her koşulda Türkiye Cumhuriyeti’nin hak ve menfaatlerine katkı sağlayacak tüm girişim ve faaliyetleri desteklemektedir. Dost devletlerle askeri eğitim ve işbirliğinin geliştirilmesi, talep eden ülkelere güvenlik desteği sağlanması elbette ki önemlidir. Ancak Somali Tezkeresi’nde güvenlik boyutu açısından dikkate alınması gereken ve hamasetle geçiştirilemeyecek birçok husus ve muhtemel sorun alanı bulunmaktadır. Bu konuları gündeme getirmek ana muhalefet partisi olarak bizim görevimizdir. Olay, sadece TSK’nın birlik, gemi ve personelin yurt dışında görevlendirilmesi meselesi değildir. Bölge ateşten gömlek iken, kısıtlı imkanlarımızın dışarıda kullanılması, askerlerimizin bekasını tehdit eden unsurların bulunduğu bir coğrafyada görev yapması, ayrıca başka iki devlet arasındaki gerginliklere taraf olma ihtimali söz konusudur. Bu derece önemli bir konunun, TBMM’nin ilgili komisyonunda uzmanlarca detaylıca tartışılmadan TBMM Genel Kurulu’na getirilmesi ayrıca dikkat çekicidir.”
Tezkere oylamasından önce aşağıda sıralanan konularda detaylı değerlendirme yapılması ve TBMM’nin bilgilendirilmesi gerekmektedir:
- 1) Somali’de TSK varlığı zaten bir süredir devam etmektedir. Somali askeri personeli TSK tarafından hem Somali’de hem de Türkiye’de eğitilmektedir. Ayrıca Deniz Kuvvetleri danışman personeli de mevcuttur. Dolayısıyla, Somali’de mevcut durumda zaten bölgede askeri/politik etkinlik tesis edilmemiş midir? Eğitim görevindeki personelimiz, çatışmaların sürdüğü bölgede neden muhtemel muharebe görevi için görevlendirilmektedir?
- 2) Kuzey ve güneyimizdeki çatışmaların bölgesel veya küresel bir krize dönüşme ihtimali mevcutken, gemi/birlik göndermek için bu acele neye dayanmaktadır? Yeni platformların envantere girmesi ve bölgedeki durumun stabil hale gelmesi neden beklenmemektedir?
- 3) Siyasi hedefler ve askeri hedefler nelerdir? Arzu edilen son durum nedir?
- 4) Bölgede etkin olan terör örgütleri, birliklerimizin bekası için ciddi bir tehdit oluşturmaktadır. Bu husus beka açısından değerlendirilmiş midir?
- 5) Ayrılıkçı Somaliland nedeniyle Etiyopya-Somali gerginliğinin birliklerimizi etkileme ihtimali nedir? İki devlet arasındaki krize dahil olma ihtimali mevcut mudur?
- 6) Deniz güvenliği faaliyetlerinin kapsamı oldukça geniştir. 200 deniz mili olarak ilan edilen Somali deniz yetki alanlarında görevi başarıyla yerine getirmek için kaç gemi ve hava aracı görevlendirilecektir?
- 7) Bulunduğumuz coğrafya ateşten gömlek, göndereceğimiz gemilerin/birliklerin, bölgemizde bize karşı tehdit oluşturabilecek diğer devletlerle olan nispi kuvvet dengelerini olumsuz etkileme durumu dolayısıyla, bekamıza olumsuz etkileri olacak mıdır?
- 8) Yerine koymakta zorluk çekeceğimiz, bölgemizde ihtiyaç duyabileceğimiz çok değerli askeri deniz platformlarının yıpranma durumu dikkate alınmış mıdır?
- 9) Akdeniz’de devlet uygulamaları için bile olsa araştırma gemileri ile varlık gösteremeyen Türkiye’nin, Somali’ye gemi göndermesi uygun bir hal tarzı mıdır?
