Instagram’a Erişim Engeli Üzerine Anayasa Mahkemesi’nden Açıklama
Son günlerde Instagram platformuna getirilen erişim engeli, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından uygulanan bir karar ile gündeme gelmişti. Bu gelişmenin ardından, Anayasa Mahkemesi dikkat çekici bir açıklama yaptı. Yüksek mahkeme, BTK’nin kararının ardından, daha önce Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı ile ilgili olarak vermiş olduğu bir kararı kamuoyuyla paylaştı.
Mahkemenin duyurusunda, “İletişim Başkanlığının Basın Özgürlüğü ve İfade Özgürlüğüne Müdahale Etmesine İmkân Tanıyabilecek Kuralların İptali” başlığı altında, “norm denetimi basın duyurusu” adıyla bir açıklama yapıldı. Bu açıklamada, konuya ilişkin verilmiş olan karar ve gerekçelere de yer verildi. Anayasa Mahkemesi’nin resmi sosyal medya hesabından yapılan bu paylaşıma, daha sonra erişim engeli getirildi.
Duyuruda şu ifadelere yer verildi: “Anayasa Mahkemesi, 27/12/2023 tarihinde E.2020/88 numaralı dosyada, (66) numaralı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 5. maddesiyle (14) numaralı İletişim Başkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’ne eklenen 6/A maddesinin (c) ve (ç) bentlerinin Anayasa’ya aykırı olduğuna ve iptaline karar vermiştir.”
Dava Konusu Kurallar
Dava konusu olan kurallar, Türkiye Cumhuriyeti’ne yönelik iç ve dış tehdit unsurlarını analiz ederek stratejik iletişim ve kriz yönetimi açısından gerekli tedbirleri uygulamanın yanı sıra, Türkiye Cumhuriyeti’ne karşı yürütülen psikolojik harekât, propaganda ve algı operasyonu faaliyetlerini belirleyerek her türlü manipülasyon ve dezenformasyona karşı faaliyette bulunmanın İletişim Başkanlığı (Başkanlık) bünyesinde oluşturulan Stratejik İletişim ve Kriz Yönetimi Dairesi Başkanlığı’nın görevleri arasında olduğunu düzenlemektedir.
Başvuru Gerekçesi
Dava dilekçesinde özetle, kurallarla İletişim Başkanlığı’na verilen stratejik iletişim ve kriz yönetimine dair görevlerin, haberleşme ve basın özgürlüğüyle ilgili olması sebebiyle yalnızca kanunla düzenlenmesi gerektiği vurgulanmıştır. Temel hak ve özgürlüklerin Cumhurbaşkanlığı kararnamesi (CBK) ile düzenlenemeyeceği, kurallarda öngörülen görevler kapsamında alınacak tedbirlerin genel çerçevesinin ilke ve esaslarla belirlenmediği ifade edilerek, bu kuralların Anayasa’ya aykırı olduğu ileri sürülmüştür.
Mahkemenin Değerlendirmesi
Anayasa’nın 104. maddesinde, Anayasa’nın İkinci Kısmı’nın Birinci ve İkinci Bölümlerinde yer alan temel haklar, kişi hakları ve ödevleri ile Dördüncü Bölüm’deki siyasi haklar ve ödevlerin CBK’larla düzenlenemeyeceği açıkça belirtilmiştir.
Dava konusu kurallar, Türkiye Cumhuriyeti’ne karşı yürütülen algı operasyonu faaliyetleri sonucunda meydana gelen krizlerin stratejik iletişimle yönetilmesine ilişkin tedbirlerin alınmasını ve her türlü manipülasyon ile dezenformasyona karşı faaliyette bulunulmasını amaçlamaktadır. Kurallar uyarınca alınacak tedbirler ve gerçekleştirilecek faaliyetlerin, Anayasa’nın 26. maddesinde yer alan düşünceyi açıklama ve yayma hürriyeti ile 28. maddesinde belirtilen basın hürriyetine müdahale teşkil ettiği açıktır. Bu bağlamda, kuralların kapsamları itibarıyla Anayasa’nın İkinci Kısım İkinci Bölümü’nde yer alan kişi hakları ve ödevleri ile ilgili düzenlemeler içerdiği görülmüştür. Sonuç olarak, kuralların CBK ile düzenlenemeyecek yasak alana ilişkin düzenlemeler içerdiği anlaşılmıştır.
Anayasa Mahkemesi, açıklanan gerekçeler doğrultusunda kuralların konu bakımından yetki yönünden Anayasa’ya aykırı olduğuna ve iptallerine karar vermiştir.”
İşte AYM’nin resmi sosyal medya hesabından kaldırılan paylaşım:
