Ayanis Kalesi’nde Kazı Çalışmaları Devam Ediyor
Van’ın Tuşba ilçesi sınırları içerisinde yer alan tarihi Ayanis Kalesi’nde, yaklaşık 36 yıldır süregelen kazı çalışmaları, son 10 yıldır Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Işıklı’nın liderliğinde devam etmektedir. Her yıl farklı ve ilginç eserlerin gün yüzüne çıkarıldığı bu kazılarda, bu yılki çalışmalar kapsamında 3 adet bronz kalkan ve 1 adet miğfer keşfedilmiştir.
“Bu Yıldaki Kazılarda 3 Tane Bronz Kalkan ve 1 ADET Miğfer Çıkardık”
Bu seneki buluntular arasında en dikkat çekici olanların bronz kalkanlar olduğunu belirten Prof. Dr. Mehmet Işıklı, “Bu yılki kazılarımızda toplamda 3 adet bronz kalkan ve 1 adet miğfer bulduk. Bu eserler oldukça iyi bir durumda ortaya çıktı. Ayanis Kalesi, tarihsel süreçte büyük bir deprem yaşamış olup, bu durum kerpiç duvarlardan kaynaklanan anıtsal çöküntülere yol açtı. Bu nedenle birçok eser, deformasyona uğramış şekilde ele geçiriliyor. Ancak bu eserler, yaklaşık 6-7 metre derinlikteki oda tabanında bulunduğundan, oldukça iyi bir durumda. Tabii ki ufak tefek kırıklarımız mevcut; ancak bunları restorasyon ve konservasyon ile tamir etmeyi planlıyoruz. 3 adet bronz kalkan ve içlerinde bir adet miğfer mevcut. Bu miğferin, bezemeleri dolayısıyla törensel bir yapıya sahip olduğunu düşünüyoruz. Şu an bazı süslemeleri görebiliyoruz ve bunların kapsamlı bir restorasyon sonrası güzel bir şekilde gün yüzüne çıkacağına inanıyoruz. Tüm bu buluntular, burada bir kraliyet veya dini elit grubunun varlığını güçlü bir şekilde kanıtlamaktadır. Ayanis Kalesi, 36 yıllık kazılar sonucunda bronz eserler ve özellikle bronz silahlar açısından oldukça zengin bir repertuar sunmaktadır” dedi.
“Urartular, Taşı, Madeni ve Metali Çok Ustaca İşleyen Bir Uygarlık”
Bugüne kadar kale kazılarında yaklaşık 30’un üzerinde bronz kalkan bulunduğunu ifade eden Prof. Dr. Işıklı, “Bu 3 kalkan, kuzey mekanlarda ele geçti. Kalkanların tapınak alanında bulunmasının sebebini düşündüğümüzde, Urartu dininde önemli bir yere sahip olan tanrı Haldi’nin, savaş sırasında kraliyet ailesine ve ordusuna rehberlik etmekteki rolü göz önüne seriliyor. Haldi, lider tanrı olarak kabul edilir ve savaşa giden kraliyet ordusuna ışık tutması açısından kutsal bir figürdür. Bu nedenle Urartulu krallar ve soylu sınıf, tanrı Haldi’ye silah ve kalkan hediye ederdi. Bulduğumuz kalkanlar ve diğer bronz silahlar üzerinde, tanrı Haldi’ye ithaf edildiğini gösteren yazıtlar yer alıyor. Dolayısıyla, tapınak alanındaki bronz kalkanlardan 3 örneği bu yıl başarılı bir şekilde elde ettik. Yakın zamanda restorasyon ve konservasyonları tamamlandığında, bu eserleri bölge müzemize kazandırmayı ve sergilemeye başlamayı umuyoruz. Kazılarımız, yaklaşık 2 bin 700 yıl öncesine tarihlenen bir kalede gerçekleşmektedir. Bulduğumuz kalkanlar da muhtemelen bu döneme ait. Bildiğiniz gibi Urartular, taşı, madeni ve metal işleme konusundaki ustalıkları ile tanınan bir uygarlık. Anadolu kültüründe çok özel bir yere sahip olmalarının yanı sıra, Anadolu’daki en zengin metal eser koleksiyonu da Urartular’a aittir. Dolayısıyla, Urartu Krallığı, madeni ve metal işleme konusundaki ustalığı ile dikkat çekmektedir. Özellikle kazdığımız son kral II. Rusa dönemine ait kalelerde, Ayanis Kalesi başta olmak üzere zengin bir metal eser koleksiyonu ortaya çıkmaktadır” şeklinde konuştu.
