Oluz Höyük Kazıları ve Amasya’nın Tarihi
İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şevket Dönmez’in liderliğinde bu yıl 9 Ağustos’ta başlatılan kazı çalışmaları, ekim ayı sonuna kadar devam etmesi planlanmaktadır. Bu önemli projede, beş farklı üniversiteden 15 akademisyen ve 15 teknik personel, geçmişin derinliklerine ışık tutmak amacıyla bir araya gelmiştir. Kazı sürecinde, çanak, çömlek, takı ve heykel gibi birçok değerli esere ulaşılarak, tarihsel mirasımızın somut kanıtları gün yüzüne çıkarılmaktadır.
Prof. Dr. Dönmez, Oluz Höyük’te 18 yıldır süregelen kazı çalışmalarının önemine dikkat çekerek, 2007 yılında başlatılan bu projelerin günümüzde olgun bir seviyeye ulaştığını vurgulamaktadır. Kazı ekibi, tabakalaşmayı etkili bir şekilde analiz edebilmekte ve Amasya’nın tarihini daha iyi anlamaya başlamıştır. Dönmez, milattan önce 4 bin 500 yılına kadar uzanan Kalkolitik Dönem’den (Bakır Çağı) günümüze kadar olan tarihsel sürecin, Oluz Höyük’te izlenebildiğini belirtmektedir.
Amasya’nın tarihine dair önemli bilgiler sunan Dönmez, yerleşimin Helenistik Dönem’de sona erdiğini ve milattan önce 47 yılında gerçekleşen meşhur Zela Savaşı ile Roma komutanı Jül Sezar’ın “Geldim, gördüm, yendim” ifadesini kullandığı savaşla birlikte Mithridates’in askeri varlığının da sona erdiğini ifade etmektedir. Bu süreç sonunda Oluz Höyük’ün terk edildiği bilgisi, bölgenin tarihsel dönüşümü açısından kritik bir noktayı işaret etmektedir.
Bölgedeki Kazıların Uzun Yıllar Sürmesi Bekleniyor
Dönmez, bin yıl sonra Oluz Höyük’e gelen göçebe Türklerin burada bir mezarlık oluşturduğunu ve bu durumun bölgenin tarihine yeni bir katman eklediğini kaydetmektedir. “Günümüzden 6 bin 500 yıl öncesine kadar Oluz Höyük’ü ve Amasya’nın tarihini çok rahat bir şekilde takip edebiliyoruz” diyen Dönmez, bölgedeki çeşitli uygarlıkların izlerini gün yüzüne çıkarmaya yönelik kazıların önemine vurgu yapmaktadır.
- Kalkolitik Dönem
- Erken Tunç Çağı
- Asur Ticaret Kolonileri
- Hitit Dönemi
- Frig Dönemi
- Pers Dönemi
- Med Dönemi
- Helenistik Dönem
- Erken Türk Toplulukları
Bütün bu dönemler, Oluz Höyük’te etkileyici bir şekilde izlenebilmektedir. Ancak, bölgenin büyüklüğü nedeniyle tüm dönemleri kazmak mümkün olmamakta; bu nedenle belirli dönemler özellikle tercih edilmektedir. Frig dönemi gibi belirgin ve anıtsal mimari örnekler, kazı çalışmalarında öncelikli hedefler arasında yer almaktadır. Prof. Dr. Dönmez, bu projelerin uzun vadeli bir perspektif ile, 50 yıllık bir süre zarfında devam edeceğini ve belki de daha sonra bir 50 yıl daha süreceğini ifade etmektedir. 18 yıllık kazı sürecinde Amasya Müzesi’ne 2 binin üzerinde envanterlik eser teslim edilmiş olup, bu eserlerin bir kısmı sergilenmekte, ayrıca bunlarla ilgili çeşitli yayın çalışmaları da yapılmaktadır.
