Itziar Barrio’nun “Öyleyse En Başa Dönelim” Sergisi
Multimedya sanatçısı Itziar Barrio, “Öyleyse En Başa Dönelim” başlıklı sergisiyle 23 Mayıs’tan itibaren Salt Galata’da sanatseverlerle buluşuyor. Sanatçının madde üçlemesindeki film ve video yerleştirmelerini yeni üretimlerle bir araya getirdiği bu sergi, teknoloji, emek, madde ve kimlik gibi kavramları derinlemesine irdeliyor. Serginin programlaması Fatma Çolakoğlu tarafından yapılmış olup, tasarım ise Emrehan Altuner’in imzasını taşıyor. Sergi, 29 Eylül tarihine kadar ziyaret edilebilecek.
İlerleyen Teknoloji ve Sanat
Sergi üç bölümden oluşmaktadır. Üçlemenin ilk ürünü olan video yerleştirme, “Sen Yorgunluktan Ölürken Teleskobuna Kaçıp Işığı Perdeleyen Bir Cin” (A Demon That Slips into Your Telescopes While You’re Dead Tired and Blocks the Light) adını taşımaktadır. Bu video, teknolojik ilerlemenin seyrini belirleyen bilimsel keşifler ile insan algısının sınırlarını zorlayan astronomi olaylarına odaklanmaktadır. Barrio, videoda fizik profesörlerinin uzay konusundaki görüşlerine ve bir dron fotoğrafçısının gelişen teknolojiyle birlikte yaşamına dair hayallerine de yer vermektedir.
Emek ve İnsan
Üçlemenin ikinci ürünü ise ROBOTA MML (2019-süregiden) adlı eserdir. Bu eser, video ve robotik heykellerden oluşmaktadır. Barrio, burada Karel Capek’in 1920 tarihli tiyatro oyunu R.U.R.da kullanılan robot kavramının etimolojik kökenlerini derinlemesine araştırmaktadır. Çekçe “robota” kelimesi “mecburi hizmet”, “angarya” ve “köle emeği” anlamına gelmektedir. Capek, “robota” terimini eserinde “mekanik işçi” anlamında ilk kez kullanmıştır. Barrio, Capek’ten esinlenerek, bir robotu insan deneyimlerinden ayırarak bir kimliğe büründürmekte ve izleyicileri bedenin işlevselliğinden toplumsal cinsiyet sorunlarına kadar düşünmeye yönlendirmektedir. Mekanikleşmenin insan üzerindeki etkisi, bir “vücut geliştirmeci” ile somut bir biçimde gözler önüne serilmektedir.
Meditasyon Deneyimi
Üçlemenin son ürünü olan “Parçacıklı Madde” (Particle Matter), Barrio’nun sanatçı ve besteci Seth Cluett ile birlikte ürettiği bir eserdir. Bu video, ABD’nin New Jersey eyaletindeki Nokia Bell Laboratuvarları’nın yankısız odasında yapılan ses kayıtları ile toz, polen, buhar, duman ve jeolojik olaylara ait görüntüleri içermektedir. Barrio, diğer eserlerinde olduğu gibi burada da sanatı ve bilimi bir araya getirerek izleyicilere derin bir meditasyon deneyimi sunmaktadır.
Sanat, Bakıp Geçmek Mi?
“Öyleyse En Başa Dönelim”, bir tablo ya da bir heykelin karşısına geçip “Aaa ne güzelmiş” demeyi vaat etmiyor. Bu sergi, mekânı, zamanı, birlikte çalışmanın ve yaşamanın deneyimini, toplumsal sorunları farklı bir perspektiften ele almayı, bedenin işlevini ve toplumu bir arada tutan tüm değerleri ve bağları yeniden düşünmeye sevk ediyor. Yaklaşık bir buçuk saatlik gözlemlerim sonucunda, ziyaretçilerin çoğunun sanatı “bakıp geçme” eylemine indirgediğini gözlemledim. Barrio’nun üçlemesi, sanatı bu yüzeysel yaklaşıma karşı bir manifesto niteliğinde sunuyor.
