Adana’nın Kozan İlçesindeki Anavarza Antik Kenti
Adana’nın Kozan ilçesinde yer alan ve tarihi “Yenilmez şehir” unvanı ile tanınan Anavarza Antik Kenti, derin tarihi ve kültürel zenginlikleriyle dikkat çekmektedir. Bu antik kentte, Havariler Kilisesi’nin kazı çalışmaları, “Geleceğe Miras Projesi” kapsamında başlamış bulunmaktadır. Ayrıca, Anavarza, UNESCO Dünya Miras Geçici Listesi’nde yer alarak, dünya çapında önemli bir miras alanı olarak öne çıkmaktadır.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları Müzeleri Genel Müdürlüğü’nün öncülüğünde yürütülen kazı çalışmalarının başkanlığını, Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Fatih Erhan üstlenmektedir. Anavarza Antik Kenti, antik dünyanın ilk çift şeritli yolunu ve zafer takını bünyesinde barındırmasıyla tanınmaktadır. Bu bağlamda, hem sezon kazıları hem de “Geleceğe Miras Projesi” çerçevesinde çeşitli araştırma ve restorasyon çalışmaları gerçekleştirilmektedir.
HAVARİLER KİLİSESİ’NİN ÖNEMİ
Kazı Başkanı Doç. Dr. Fatih Erhan, Anavarza’nın tarihte önemli bir başkent olduğunu vurgulayarak, “Roma ve Bizans dönemi tapınakları ile Abbasi dönemine ait camilerin bulunduğu Anavarza’da, 2012 yılından beri sürdürülen çalışmalarda henüz kazısı tamamlanmış bir yapı yok” şeklinde ifade etmiştir. Havariler Kilisesi’nin, kentin merkezinde inşa edilmiş olması ve üç bölmeli bazilikal planı ile dikkat çektiğini belirtmiştir. Yapının ölçüleri ise 56 metreye 28 metre olarak belirlenmiştir. Ayrıca, yapının Roma tapınağı özellikleri taşıdığını da vurgulamaktadır.
Erhan, “En az iki katlı bir Roma tapınağı olduğu anlaşılıyor. Hristiyanlığa geçiş sürecinde yapıya çeşitli ilaveler yapılmış ve bu durum, pagan izlerinin yanı sıra haç ve Hristiyanlık simgeleri ile değişmiştir” açıklamasında bulunmuştur.
YAPININ GELECEĞİ
Doç. Dr. Erhan, Havariler Kilisesi’nin Anavarza’da tespit ettikleri en büyük kilise olduğunu belirterek, “Erken Hristiyanlık dönemi için son derece önemli bir yapı. Kentin 4-5’inci yüzyıldan itibaren bir piskoposluk merkezi olduğunu biliyoruz. Dolayısıyla, bu yapı, merkez kilise olarak değerlendirilebilir” diye eklemiştir. Kazı çalışmalarının şu an 25 kişilik bir ekip tarafından yürütüldüğünü ve bu çalışmaların kesintisiz bir şekilde devam edeceğini bildirmiştir.
Erhan, “Kısa süre içerisinde, 1.5-2 metrede kilisenin tabanına ulaşmayı planlıyoruz. Kazıları tamamladıktan sonra restorasyon projesine geçmeyi hedefliyoruz. Yapıyı ziyarete açmak amacındayız” şeklinde sözlerini sürdürmüştür. Son olarak, Anavarza’nın tarihe ışık tutacak zenginliklere sahip olduğunu ifade eden Erhan, buradaki kazıların uzun yıllar süreceğini dile getirmiştir.
