İlker Kaleli ile Sinema ve Dizi Dünyası Üzerine Bir Söyleşi
Türkiye, İlker Kaleli’yi en çok, “Kayıp Şehir” ve “Poyraz Karayel” dizilerindeki etkileyici performanslarıyla tanıdı. Ardından “Kayıp”, “Son”, “Secrets”, “Öğretmen”, “Dip”, “Kara” gibi birçok Türk dizisinde farklı karakterlere hayat verdi. 2014 yılında “Silsile” adlı filmle sinemaya adım atan Kaleli, BBC’nin “The Serpent” dizisinde de bölüm başrolü üstlendi. Son olarak, 22 ülkede izleyici listelerinde bir numara olan İspanyol yapımı “La pasión turca”da başrol oynadı. Oyuncu ve müzisyen İlker Kaleli, bu yıl 61’incisi düzenlenen Uluslararası Antalya Altın Portakal Film Festivali’nin Ulusal Uzun Metraj Film Yarışması jürilerinden biri. Kaleli ile Altın Portakal’ı, Türkiye’deki ve dünyadaki dizi sektörünün gelişimini, ifade özgürlüğü konusunu ve daha fazlasını konuştuk.
Altın Portakal Jüri Üyeliği Teklifi
Türkiye’nin en uzun süreli ve prestijli film festivallerinden biri olan Altın Portakal’ın jüri üyesi olma teklifinin nasıl geldiğini sorduğumuzda, Kaleli şöyle yanıtladı: “Düzenleme komitesinin menajerime ulaşarak böyle bir istekleri oldu. Bu durumu duyduğumda mutlu oldum. O dönem görüşmekte olduğum birkaç proje vardı ama henüz netleşmemişti. Altın Portakal’ın da bir parçası olmak istediğim için jüri üyeliğini kabul ettim.”
Tartışmalar ve Çekinceler
Geçen yıl yaşanan tartışmaların ardından jüri üyeliği kabul etme aşamasında herhangi bir çekince yaşayıp yaşamadığını sorduğumuzda, Kaleli: “Hayır, hiç yaşamadım. Altın Portakal çok köklü bir festival. Uzun yıllardır devam eden, Türk sinemasına birçok isim, yeni film ve anlatım üslubu kazandırmış bir organizasyon. Her festivalin tarihinde sorunlar, yanlış anlaşılmalar ve gerilimler yaşanabilir. Ancak bu, markalaşmış bir festivali gölgelemez. Eğer sürekli bir sorun olsaydı, elbette gözden geçirilmesi gerekirdi. Her olayın bir iç yüzü vardır ve dışarıda konuşulanlar genellikle spekülasyondur. Önemli olan, Altın Portakal’ın baskı ve sınırlamalardan bağımsız bir duruş sergileyebilmesidir” dedi.
Bakanlığın Müdahalesi Üzerine Düşünceler
Bakanlığın film projelerine müdahalesi hakkında ne düşündüğünü sorduğumuzda, Kaleli: “Sipariş dememin sebebi bu. Bakanlığın görevi, uygun koşullar oluştuğunda bir filmi desteklemek ya da desteklememektir. Altın Portakal, ülkemizin en önemli festivallerinden biri. Bu tür organizasyonların işin ehillerine, organizatörlerine bırakılması gerekir” yanıtını verdi.
İfade Özgürlüğü Sorunu
Türkiye’deki sanatsal ifade özgürlüğü sorununa dair düşüncelerini aktaran Kaleli, şöyle konuştu: “Bu, derin ve uzun bir mesele. Sanatla sınırlı kalmamalıyız; genel olarak ifade özgürlüğü konusunda sorunlar yaşıyoruz. Sanat, her toplumun kimliğini yansıtan, o kültürden doğan bir olgudur. Sanat, sadece sanat için yapılmaz. Herhangi bir gerçeği baskılamak, görünür kılmak değil, toplumun ihtiyaçlarına, yaşamına ışık tutmaktır. Sanatın tanımına aykırı olan bir şey, propaganda olur.”
Sanatın Küresel Durumu
Kaleli, sanatın dünya genelindeki durumunu değerlendirirken, “Dünyaya baktığımda, yalnızca Türkiye’ye özgü değil, müzik ve görsel sanatlarda bir gerileme görüyorum. Bilimle yan yana koyduğumda, sinema hariç, sanat son yüzyılda bilim kadar mesafe kat edemedi. Bir problem var; ister kapitalizm deyin, ister teknolojinin yön verdiği toplumsal dönüşüm. Sosyal medya ve teknoloji bağımlılığı, insanların gerçeklik algılarını etkiliyor. 60-70 yıl önce bir oyuna veya konsere gittiğimizde, insanların eserlerin kalitesini değerlendirme yeteneği vardı. Şimdi, ne sunulursa onu alıyoruz. Eğlence kültürü, sanatın yerini almaya başladıysa, bu büyük bir sorun” dedi.
Kültürel Kimlik ve Özenti
Kaleli, Altın Portakal’ın basın toplantısında “Ülkelerin sınırlarının, ekonomik ve askeri güçten çok, kültürel olarak en güçlü olanla belirlendiği bir çağdayız” demişti. Bu ifadenin altını çizerken, “Örneğin, rap müzik, arabeskin yerini almaya başladı. Bizim geçmişimizde, ABD’nin yaşadığı köle ticareti üzerine bir medeniyet inşa etme durumu yok. Orada ezilen kesim, kendi müziklerini yaratırken, bizim kültürümüz neydi? Kendi sesimizi ve dilimizi bulabildik mi? Bunu bulamadığımız sürece, özenti bir duruma düşüyoruz. Dışarıda mutluluğu aramak yerine, içeriye dönüp kendimizi keşfetmemiz gerekiyor” şeklinde görüş belirtti.
Kara Dizisi ve Reyting Sorunları
Kaleli, en son “Kara” dizisinde rol aldığını ama projenin neden kısa sürdüğünü merak ettiğimizde, “Hayatımda ilk kez bir diziye başlayıp, nedenini bilmediğimiz bir şekilde ikinci bölümünün yayın akışından kaldırılmasına tanık oldum. Tarih verilmeden, alakasız bir zamanda, isminin değiştirilmesine şahit olduk. Çektiğimiz bazı sahneler yayınlanan bölümlerden çıkarıldı. Açıkçası bir şey anlamadık, herhangi bir açıklama da yapılmadı” dedi.
Yabancı Yapımlarla Deneyim
Yabancı yapımlarda da rol almış biri olarak, “The Serpent” ve “La pasión turca” projeleri arasındaki farkları yorumlayan Kaleli, “Herhangi bir ülkede çalışmak, kendi sisteminin pozitif ve negatif yönlerini doğuruyor. Türkiye’de projelere ayrılan zaman, yurtdışında daha uzun ve detaylı. Onlar hikaye anlatımında ilerideler. Bizim hikaye anlatıcılığını unuttuğumuz bir gerçektir. Kendi hikayelerimizi bulmak yerine, dışarıdan format arıyoruz. Bu, bence kendi kültürümüze ihanettir” diye ekledi.
Gelecek Projeleri
Kaleli, şu sıralar yeni projeler üzerinde çalıştığını belirterek, “Yoğun bir dönem geçiriyorum. Okuduğum projeleri seçerken, mümkün olduğunca derdi olan, uyandıran işlerde yer almayı tercih ediyorum. Bugüne kadar iş yapmış olmak için iş yapmadım. İlerleyen günlerde yeniden buluşacağız” dedi.
İlker Kaleli ile yapılan bu derinlemesine sohbet, Türk sinemasının ve dizilerinin durumu, ifade özgürlüğü sorunları ve kültürel kimlik konularında önemli ipuçları sunuyor. Kendi sesi ve diliyle, sanatın geleceğine dair umut verici bir perspektif sunarak, izleyicilere ve sanatseverlere ilham vermeye devam ediyor.
