5. Uluslararası Aşı Bilimi Kongresi’nde Kuduz Hastalığı Üzerine Önemli Bilgiler
Erciyes Üniversitesi’nin ev sahipliğinde gerçekleştirilen 5. Uluslararası Aşı Bilimi Kongresi’ne katılan Bursa Uludağ Üniversitesi Veteriner Fakültesi Viroloji Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Kadir Yeşilbağ, kuduz hastalığının insanlık tarihindeki en eski zoonoz hastalıklardan biri olduğunu vurguladı. Kuduz hastalığına yakalanan bireylerin neredeyse tamamının hayatını kaybettiğine dikkat çeken Yeşilbağ, bu nedenle hastalığın tedavisinin hayati önem taşıdığını ifade etti.
Yeşilbağ, Türkiye’nin yüksek kuduz riski altındaki ülkeler arasında yer aldığını belirterek, kuduzun pek çok hayvan türü tarafından taşındığını aktardı. Yarasalar, vahşi etçil hayvanlar, kediler ve köpeklerin bu riskli hayvanlar arasında yer aldığını dile getiren Yeşilbağ, şu ifadelere yer verdi:
- Köpekler en büyük risk faktörü: “Kuduz vakalarının yüzde 99’dan fazlası köpeklerle ilişkilidir.”
- Yılda 450 bin kuduz riski: “Ülkemizde yılda yaklaşık 450 bin kuduz riskli temas vakası ortaya çıkmakta ve bu sayı her geçen gün düzenli olarak artmaktadır.”
- Artan insan-hayvan teması: “Bu artışın temel nedenlerinden biri, insan ile hayvan teması sıklığının artmasıdır. Ayrıca köpek popülasyonundaki artış da bu durumu etkileyen bir faktördür.”
Kuduz Aşısı Üretimi ve İhracı
Yeşilbağ, Türkiye’de kuduz hastalığına yakalanan bireyler için dünya genelinde kabul gören en güncel tedavi yöntemlerinin uygulandığını belirtti. Kuduz hastalığında kullanılacak aşının yerli üretiminin önemine vurgu yapan Yeşilbağ, şu bilgileri paylaştı:
- Tarihi geçmiş: “Türkiye, kuduz aşısı üretmeye başlayan ilk ülkelerden biridir. Ancak zamanla teknolojik gelişmelere ayak uydurulamadığı için aşı üretimi ciddi şekilde azalmıştır.”
- Özel sektör ve üniversite işbirliği: “Günümüzde özel sektör ile üniversitelerin işbirliği sayesinde hayvanlar için kuduz aşısının geliştirilmesi ve üretim süreçleri yeniden başlatılmıştır.”
- İhracat potansiyeli: “Şu anda üretilen kuduz aşısı yurt dışına ihraç edilmekte ve Türkiye’de de lisanslanması için gerekli çalışmalar sürdürülmektedir.”
İnsana Yönelik Kuduz Aşısı Çalışmaları
Yeşilbağ, hayvanlar için yılda yaklaşık 2 milyon doz, insanlar için ise 1,5 milyondan fazla kuduz aşısının ithal edildiğine dikkat çekti. İnsana yönelik yerli kuduz aşısıyla ilgili araştırmaların devam ettiğini belirten Yeşilbağ, şu bilgileri aktardı:
- Özel sektör ile işbirliği: “Adıyaman’da faaliyet gösteren bir özel sektör kuruluşu ile yerli insan kuduz aşısının geliştirilmesi için projeler yürütüyoruz.”
- Preklinik aşama: “Proje şu anda tamamlanma aşamasına geldi ve temel amacımız, aşının preklinik araştırma ve geliştirme süreçlerini başarıyla tamamlamaktır.”
- Mevcut kaynaklarımız: “Bunu mevcut insan kaynağımız ve altyapımızla başarabileceğimizi göstermiş bulunuyoruz. Şu anda preklinik aşamada çalışmalarımız devam etmektedir.”
