Menopoz Süreci ve Önemi
Kadınların yaşam döngüsünde önemli bir geçiş dönemini simgeleyen menopoz, genellikle 45-55 yaşları arasında ortaya çıkar. Ancak her kadın bu süreci kendine özgü bir biçimde deneyimleyebilir. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Kazibe Koyuncu Demir, menopozun yalnızca cinsel sağlığın sona ermesi olarak düşünülmemesi gerektiğini vurguluyor. “Menopoz, kadınların yaşamında yeni bir evreyi ve dönüşümü ifade eder. Bu dönemde, hormon seviyelerinde belirgin değişiklikler meydana gelir. Özellikle östrojen ve progesteron gibi hormonların azalması, birçok fiziksel ve duygusal belirtiyi beraberinde getirebilir,” diyor Dr. Demir. Dünya Sağlık Örgütü’nün tanımına göre menopoz, yumurtalıkların işlevini yitirmesiyle birlikte menstrüasyon döngüsünün kalıcı olarak durmasıdır. Bu süreci “üreme yeteneğini kaybetmek” yerine, bedenin üreme işlevini yeniden düzenlemesi olarak değerlendirmek daha isabetli olur.
Premenopoz Dönemi
Menopoz sürecinin üç aşamada gerçekleştiğini belirten Doç. Dr. Demir, şunları ifade ediyor: “Premenopoz dönemi, genellikle 45-47 yaşları arasında başlayıp bazen 50 yaşına kadar uzanabilir. Bu dönemin en belirgin işareti, adet döngüsündeki düzensizliklerdir. Son adet kanamasının gerçekleşmesiyle birlikte menopoz dönemi başlar. Postmenopoz ise menopozdan bir yıl sonra başlayarak yaşlılık dönemine kadar devam eder.”
Premenopoz belirtilerini ise şu şekilde sıralıyor:
- Adet düzensizlikleri
- Ani ateş basmaları ve gece terlemeleri
- Ciltte incelme ve hassasiyet
- Uyku problemleri hormonal dalgalanmalar sonucu
- Sinirlilik ve hafıza sorunları
Dr. Demir, bu dönemde kadınların doğru bir şekilde bilgilendirilmesinin ve gerektiğinde profesyonel yardım alınmasının önemine dikkat çekiyor.
Menopoz Belirtileri ve Öneriler
“Menopoz sırasında, premenopozda görülen belirtiler devam edebilir. Kadınların yüzde 75’i sıcak basmaları ve gece terlemeleri yaşarken, yüzde 53’ü uykusuzluk problemi ile karşı karşıya kalmaktadır. Ayrıca vajinal kuruluk ve idrar kaçırma gibi ürogenital sorunlar da sıkça görülmektedir.” diyen Dr. Demir, menopoz döneminin sağlıklı bir şekilde geçirilebilmesi için şu önerilerde bulunuyor:
- Hormon Replasman Tedavisi: Kaybedilen hormonların yerine konması, sıcak basmaları, gece terlemeleri ve vajinal kuruluk gibi belirtilerin hafifletilmesine yardımcı olabilir. Ancak bu tedaviye başlamadan önce bir doktor ile detaylı bir değerlendirme yapılması önemlidir.
- Dengeli Beslenme: Menopoz döneminde kalsiyum ve D vitamini alımını artırmak, kemik sağlığını korumak açısından kritik öneme sahiptir. Süt, yoğurt, yeşil yapraklı sebzeler ve yağlı balıklar gibi gıdalar bu besin maddeleri açısından zengindir. Ayrıca sağlıklı yağlar, tam tahıllar ve bol meyve-sebze tüketimi genel sağlığı destekler.
- Düzenli Egzersiz: Fiziksel aktivite, kemik yoğunluğunu artırmaya, kalp sağlığını korumaya ve ruh halini iyileştirmeye yardımcı olur. Haftada en az 150 dakika orta şiddette aerobik egzersiz ve kas güçlendirici aktiviteler önerilmektedir.
- Stres Yönetimi: Yoga, meditasyon ve derin nefes alma gibi gevşeme teknikleri, menopoz döneminde karşılaşılan stres ve kaygıyı azaltmaya yardımcı olabilir. Düzenli uygulanan bu teknikler, zihinsel sağlığı olumlu yönde etkiler.
- Yeterli Uyku: İyi bir uyku düzeni, hormonal dengeyi korumaya ve genel sağlığı desteklemeye yardımcı olur. Uyumadan önce rahatlatıcı bir rutin oluşturmak ve uyku ortamını düzenlemek, uyku kalitesini artırabilir.
- Düzenli Sağlık Kontrolleri: Menopoz sonrası ortaya çıkabilecek sağlık sorunlarının erken tespiti için düzenli sağlık kontrolleri ve tarama testleri önemlidir. Özellikle kemik sağlığı, kalp hastalıkları ve meme kanseri için takip yapılmalıdır.
- Psikolojik Destek: Menopoz döneminde yaşanan duygusal değişikliklerle başa çıkmak için gerekirse bir terapistten destek almak faydalı olabilir. Duygusal destek, bu geçiş sürecinde önemli bir rol oynar.
Menopozu hem fiziksel hem de zihinsel bir süreç olarak ele almanın ve bütüncül bir tedavi planı oluşturmanın önemini vurgulayan Doç. Dr. Kazibe Koyuncu Demir, “Menopoz, yaşamın bir başka gençlik dönemi olarak değerlendirilip sağlıklı bir şekilde geçirildiğinde yeni fırsatlar sunan bir dönem haline getirilebilir,” şeklinde sözlerini tamamlıyor.
