Kolorektal Kanser: Erken Teşhis ve Önleme Yöntemleri
Genel Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. Osman Civil, sindirim sisteminin son halkası olan kalın bağırsak ve rektumda gelişen kolorektal kanserlerin erken teşhisle önlenebileceğini, ancak çoğunlukla sinsi bir seyir izlediğini belirtiyor. Bu kanser türü, düzenli taramalar ve sağlıklı yaşam alışkanlıklarıyla büyük ölçüde kontrol altına alınabilir. Doç. Dr. Civil, erken teşhisin hayat kurtarıcı olduğunu vurgulayarak, “Rutin kontroller ve farkındalık sayesinde kolorektal kanserleri, hayatı tehdit eden bir hastalıktan önlenebilir bir duruma dönüştürmek mümkündür. Bireylerin erken önlemlerle risklerini önemli ölçüde azaltabileceklerini unutmamaları gerekiyor” diyor.
‘Kolon ve Rektum Kanserlerinden Korunmak Mümkün’
Kalın bağırsağın yaklaşık 150 santimetre uzunluğunun son 15-20 santimetresini rektumun oluşturduğunu ifade eden Doç. Dr. Osman Civil, kolorektal kanserlerin değiştirilebilir ve değiştirilemeyen risk faktörleri olduğunu belirtiyor. Değiştirilebilir risk faktörleri arasında:
- Obezite
- Tip 2 diyabet
- Aşırı kırmızı et ve işlenmiş gıda tüketimi
- Sigara ve alkol kullanımı
Bu faktörler üzerinde kontrol sağlanabileceğini ifade eden Civil, “Ancak yaş, ırk, genetik yatkınlık, inflamatuar bağırsak hastalıkları ve geçmişte pelvik bölgeye radyoterapi alınması gibi faktörler değiştirilemez” diye ekliyor.
‘Erken Teşhis Hayat Kurtarıyor’
Kolorektal kanserlerin genellikle poliplerden kaynaklandığını anlatan Doç. Dr. Civil, “Polipler, kalın bağırsağın iç yüzeyinde oluşur ve zamanla kanserleşme riski taşır. Bu süreç genellikle 10-15 yıl içinde gerçekleşir. Tarama programlarına düzenli katılım sağlamak hayati önem taşımaktadır. 45 yaşından itibaren her bireyin 10 yılda bir kolonoskopi, yılda bir gaitada gizli kan testi ve 5 yılda bir rektoskopi yaptırması önerilmektedir. Bu taramalar sayesinde kanser erken evrede tespit edilirse, tedavi başarısı yüzde 90’lara kadar çıkmaktadır” diyor.
‘Sağlıklı Yaşam Riski Azaltıyor’
Kolorektal kanserden korunmada sağlıklı beslenme ve fiziksel aktivitenin büyük bir öneme sahip olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Civil, “Taze sebze ve meyve tüketimi, işlenmiş gıdalardan uzak durmak, fazla kilolu veya obez olmamak, sigara ve alkol kullanmamak, düzenli egzersiz yapmak, bu hastalığa yakalanma riskini önemli ölçüde azaltabilir. Eğer kolorektal kanser teşhisi konulmuşsa, erken evre tümörler için tedavide ilk basamak cerrahidir. Hastalığın evresine bağlı olarak lokal cerrahiden geniş rezeksiyonlara kadar değişen yöntemler uygulanabilir. Günümüzde laparoskopik ve robotik cerrahiler, daha az komplikasyon oluşturduğu için daha fazla tercih edilmektedir. İleri evrelerde ise kemoterapi, radyoterapi ve immünoterapi gibi yöntemlerle tedavi planlanır. Düzenli taramalara uymak ve sağlıklı yaşam alışkanlıklarını benimsemek, kolorektal kanserle mücadelede temel unsurlardır. Erken teşhis ve tedaviye erişim ise hayat kurtarıcıdır” şeklinde konuştu.
