İnme ve Sonuçları Üzerine Bilgilendirme
Nöroloji Bölümü’nden Uzm. Dr. Elif Sarıönder Gencer, inme nedenleri ve sonuçları hakkında önemli bilgiler sundu.
İNME, SAKATLIK VE ÖLÜM NEDENİ
Uzm. Dr. Elif Sarıönder Gencer, inmenin, beyin dokusunun çeşitli nedenlerle yeterince beslenememesi sonucu oluşan ciddi bir sağlık sorunu olduğunu vurguladı. Bu durumun, hem Türkiye’de hem de dünya genelinde önemli bir sakatlık ve ölüm nedeni olduğunu belirtti. Gencer, “İnme, dünya genelinde ve ülkemizde birinci sırada gelen sakatlık, ikinci sırada ise ölüm nedenidir. Beyin damarlarında meydana gelen geçici tıkanıklıklar, birçok farklı durum nedeniyle oluşabilir. Örneğin, şah damarı daralmaları ve kalpten pıhtı atması gibi durumlar inmeye yol açabilir. Şeker ve tansiyon hastalarında, sigara içen bireylerde bu tür damar tıkanıklıklarının sıklıkla görüldüğünü söyleyebilirim. İnme, orta ve ileri yaş grubundaki damar sertliği olan hastalarda yaygın olarak görülmektedir. Damar sertliği denilince genellikle kalp damar hastalıkları akla gelse de, bu tür hastalıklar beyin damar tıkanıklıklarına da sebep olabilir. Sigara kullanımı, kontrolsüz tansiyon, yüksek şeker seviyeleri, yüksek kolesterol, obezite, sağlıksız yaşam tarzı ve genetik yatkınlıklar beyin tıkanıklığına ve dolayısıyla inme riskine neden olabilir.” şeklinde konuştu.
UNUTKANLIĞIN EN SIK NEDENİ ALZHEİMER, İKİNCİ EN SIK NEDENİ İSE İNME
İnmenin unutkanlığa yol açabileceği konusunda da bilgi veren Uzm. Dr. Elif Sarıönder Gencer, inme geçiren hastaların %70’inin Alzheimer benzeri unutkanlıkla mücadele ettiğini belirtti. Gencer, bu konuyu şu şekilde açıkladı: “İnme, ani olarak kol veya bacak güçsüzlüğü, konuşma bozukluğu, bilinç değişikliği gibi belirtiler verebilir; ayrıca ani dengesizlik ve tek taraflı görme kaybına da neden olabilir. Unutkanlık, inmenin sık görülen ama akla gelmeyen belirtilerindendir. Alzheimer, unutkanlığın en yaygın nedeni olarak bilinirken, inme ikinci en yaygın neden olarak karşımıza çıkmaktadır. Beyin damar tıkanıklıkları, yapısı, şekli ve çokluğuna bağlı olarak inmeye sebep olabilmektedir; inme geçiren hastaların %70’i, inme sonrası dönemde belirli derecelerde Alzheimer benzeri unutkanlıkla başa çıkmak zorunda kalmaktadır.”
ÜÇ FARKLI İNME ÇEŞİDİ UNUTKANLIĞA NEDEN OLABİLİR
Uzm. Dr. Gencer, inmenin üç farklı çeşidinin unutkanlığa yol açabileceğini ve ilerleyici unutkanlığı olan hastaların inme açısından değerlendirilmesi gerektiğini ifade etti. Gencer, “İnmenin üç türü unutkanlığa sebep olabilir; birincisi, kol ve bacak güçsüzlüğü gibi belirti vermeyen, beynin küçük damarlarında tıkanıklıkla giden inme tipidir; bu duruma küçük damar hastalığı denir. Bu hastalık, kontrolsüz tansiyon, şeker ve kolesterol sorunları yaşayan bireylerde, kilo problemi olanlarda, düzensiz yaşam tarzı sürenlerde ve sigara içenlerde gözlemlenebilmektedir. İnme belirtisi vermeden, sadece basamaklı ilerleyici damar unutkanlığı yaşayanlar, inme açısından dikkatle değerlendirilmelidir. Eğer Vasküler bunama tanısı varsa, inme koruyucu tedavi alınması gerekmektedir; aksi takdirde bunama ilerleyici ve tedavi edilemez bir aşamaya ulaşabilir. Şah damarlarındaki tıkanıklıklar, özellikle iki şah damarda aynı anda ileri derecede darlık ve tıkanıklığı olan hastalarda hızlı ilerleyen unutkanlıklara, Alzheimer benzeri unutkanlıklara yol açabilir. Bu durumda Alzheimer tedavisi yeterli olmayacağından, beynin beslenmesini kritik seviyeye çıkaracak doğru tedavi uygulanmalıdır.” dedi.
DOKTOR KONTROLLERİ İHMAL EDİLMEMELİ
İnmenin ciddi bir sakatlık nedeni olduğuna da dikkat çeken Uzm. Dr. Elif Sarıönder Gencer, bu hastaların düzenli doktor kontrolünün ihmal edilmemesi gerektiğinin altını çizdi. Gencer, “İnme, ciddi bir sakatlık nedeni olarak, sakatlığın öne çıkan nedenlerinden biri olan unutkanlık nedeniyle bireylerin bakım ihtiyaçlarını artırabilmektedir. Bu hastalar, unutkanlık ve belirli derecelerde bilişsel bozukluklar yaşayabileceğinden rehabilitasyon süreçleri zorlaşabilir. Koruyucu önlemler alınmalı ve doktor kontrolleri aksatılmamalıdır.” ifadelerini kullandı.
DEMANS BENZERİ UNUTKANLIK ŞİKAYETİ OLAN HASTALARDA SEBEP İNME OLABİLİR
Vasküler demans hastalarında da inmenin göz ardı edilmemesi gerektiğine dikkat çeken Uzm. Dr. Gencer, konuşmasını şu şekilde tamamladı: “Kardiyovasküler risk faktörlerine sahip bireylerde unutkanlık nedeni Alzheimer değil; inme hastalığı olabilir. Bu hastaların erken tanı alması, önleyici tedavi açısından son derece önemlidir. Unutkanlığı olan ve ilerleyici bilişsel bozukluğu bulunan hastalarda inme hastalığı mutlaka göz önüne alınmalıdır.”
