Covid-19 Aşıları ve Yanlış Bilgiler Üzerine Bilgilendirme
Covid-19 vakalarının, hem dünyada hem de Türkiye’de yeniden artış göstermesi, kamuoyunda endişelere yol açtı. Bu bağlamda, Cumhuriyet gazetesi, aşı tartışmalarının yeniden gündeme geldiğini vurguladı. Harvard Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Uzmanı Dr. Ozan Ünlü, Covid-19 aşıları hakkında yaygın olarak dolaşan yanlış bilgileri ve gerçekleri paylaşmak için gazetemize önemli açıklamalarda bulundu.
Dr. Ünlü, Covid-19 aşılarının pandeminin kontrol altına alınmasında kritik bir rol oynadığını ve bu aşıların milyonlarca insanın hayatını kurtardığını belirtti. İlk klinik çalışmalarda (faz 3) mRNA aşılarının, semptomatik Covid-19’u önlemede yüzde 90’ın üzerinde etkinlik gösterdiğini ifade eden Ünlü, Johnson & Johnson (Janssen) aşısının da benzer şekilde yüzde 80’e yakın bir etkinlik sağladığını vurguladı. Bu etkili sonuçlar, aşıların onay almasına ve dolayısıyla yüz milyonlarca insanın aşılanmasına olanak tanıdı. Yapılan araştırmalar, aşılar olmasaydı dünyada milyonlarca insanın hayatını kaybedebileceğini gösteriyor.
‘Aşılar, Pıhtı Riskini Azaltıyor’
Dr. Ünlü, aşıların Covid-19’a bağlı diğer komplikasyonları azaltma konusundaki etkisini de aktardı. Örneğin, Norveç’te gerçekleştirilen bir araştırma, aşıların uzun Covid belirtilerini yüzde 46-52 oranında azalttığını ortaya koydu. Avrupa’da 20 milyondan fazla aşı uygulamasının incelendiği başka bir çalışma, aşıların kalp yetmezliği veya damar pıhtıları gibi ciddi komplikasyonların riskini de azalttığını gösterdi. Aşıların ilk dozunun, Covid-19 enfeksiyonu sonrası 30 gün içinde kalp yetmezliği riskini yüzde 55 oranında azalttığı ifade edildi. Ünlü, İngiltere’de yeni yayımlanan bir çalışmanın da bu verileri desteklediğini belirtti. Ancak, Delta ve Omicron gibi yeni varyantların ortaya çıkmasıyla, aşıların etkinliğinde bazı değişiklikler yaşandığına dikkat çekti.
Ünlü, “Aşılar hâlâ ciddi hastalık, hastaneye yatış ve ölüm riskini büyük ölçüde azaltmaya devam ediyor. Ancak etkinlikteki bu azalma, ek dozların gerekliliğini ortaya çıkardı. Bu, ülkemizde henüz aktif olarak uygulanmasa da Avrupa ve Amerika’da yaygın bir şekilde gerçekleştiriliyor” dedi.
‘Aşıların Nadir Yan Etkileri Bulunuyor’
Covid-19 aşılarının, diğer tüm aşılar gibi bazı yan etkilere sahip olabileceği konusunda uyarıda bulunan Ünlü, yaygın yan etkilerin arasında enjeksiyon yerinde ağrı, yorgunluk, baş ağrısı, kas ağrısı, titreme, ateş, enjeksiyon bölgesinde şişlik veya kızarıklık ve eklem ağrısının bulunduğunu belirtti. Nadir fakat ciddi yan etkiler arasında ise miyokardit, perikardit, anafilaksi ve kısmi yüz felci sayılabilir. Ünlü, bu yan etkilerin çok nadir görüldüğünü ve bu bilgilerin sosyal medyada yanlış bir şekilde yayıldığını ifade etti.
Dr. Ünlü, Avrupa ve ABD’de aşı şirketlerine karşı açılan davalara değinerek, “ABD’de açılmış yaklaşık 10 bin dava var ve bunların henüz aşıların yan etkileri ile ilgili olduğuna dair bir kanıt yok.” şeklinde değerlendirdi.
‘Kalp Krizi Oranı 15 Yıldır Artıyor’
Yanlış anlamaların en önemli sebeplerinden birinin, insanların çevrelerinde gözlemledikleri durumları aşılarla ilişkilendirmeye çalışmaları olduğunu belirten Ünlü, kalp ve damar hastalıklarının toplumda hala ölümlerin en sık nedeni olduğunu ve giderek arttığını vurguladı. Obezite ve yüksek sigara içme oranlarının bu durumu tetiklediğini aktardı. Kalp damar hastalıklarıyla ilgili verilerin, Covid-19’un ortaya çıkmasından çok öncesine dayandığını ve son 15 yıldır kalp krizi ve felç oranlarının yükseldiğini belirtti. Ünlü, “Aşıların böyle bir riski olmadığını ve hatta Covid-19’dan korudukları için kalp krizini azaltabildiklerini gösteren çalışmalar mevcut” dedi.
‘Çocukluk Çağı Aşılarına Güvensizlik’
Yanlış bilgiler dolayısıyla Covid-19 aşılarına karşı duyulan güvensizliğin, çocukluk çağı aşılarına da yansıdığını belirten Ünlü, bu durumun önlenebilir hastalıkların yeniden yayılmasına neden olabileceğine dikkati çekti. Aşı yan etkileriyle ilgili korkuların, bazı kişi veya gruplar tarafından suistimal edildiğini ifade eden Ünlü, bu tür yanlış bilgilendirmelerin halk sağlığı açısından büyük bir tehdit oluşturduğunu vurguladı.
Dr. Ünlü, “Sağlık Bakanlığı’nın bu konuda yeterli müdahalelerde bulunmamasını hayretle izliyorum. Bu, yalnızca sağlık açısından değil, ekonomik açıdan da büyük bir sorun yaratabilir. Bu vatandaşlarımız ileride hasta olduklarında, sağlık sisteminde çok büyük bir yük oluşturacak ve dolaylı olarak üretim ve istihdamda azalmaya yol açacaktır.” şeklinde sözlerini sonlandırdı.
