Kalp Kapak Hastalıklarında Ağız Hijyeninin Önemi
Türk Kalp ve Damar Cerrahisi Derneği (TKDCD) tarafından 21-24 Kasım tarihleri arasında Antalya’da düzenlenen 18’inci Türk Kalp ve Damar Cerrahisi Derneği Ulusal Kongresi’nde, kalp kapak hastalıklarının tedavisinde enfeksiyon riskleri üzerine önemli bir bilimsel oturum gerçekleştirildi. Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Dalı’ndan Doç. Dr. Ömer Faruk Çiçek’in sunduğu bu oturumda, ağız hijyeninin kalp kapak ameliyatlarındaki etkileri detaylı bir şekilde ele alındı. Doç. Dr. Çiçek, yaptığı sunumda tedavi ettiği vakalardan birine ait çarpıcı bir fotoğraf paylaştı ve ağız hijyeninin ihmal edilmesinin sonuçlarına dikkat çekti.
Doç. Dr. Çiçek, “Bir diş fırçası var, bu 6 kişilik bir ailenin. Hepsi ortak olarak bu diş fırçasını kullanıyordu ve ne zaman değiştirdiklerini hatırlamıyorlardı. Gerçekten o kadar kötü görünüyordu ki. Burada ağız hijyeninden bahsetmek mümkün değil. Maalesef sağlık okuryazarlığımız çok düşük düzeyde.” şeklinde konuştu.
Vakalar Üzerinden Ağız Hijyeninin Önemi
Başka bir hastasının ameliyat hazırlıkları sırasında tam 14 dişinin çekilmesi gerektiğini belirten Doç. Dr. Çiçek, “Kalp kapak ameliyatına almak için 2 ay beklemek zorunda kaldık. Çünkü onda da ağız hijyeni çok kötüydü. Toplam 14 dişi çekilmek zorunda kalındı. Diğer dişlerinin hepsine tedavi uygulandı. Hasta da şaşırdı, bu kadar çürük dişle yaşıyormuş yıllardır. ‘Bugüne kadar hiç dişlerimi fırçalamadım’ diyen hastalar gördüm. Hayatında diş fırçalamadığını belirten 50-60 yaşında bir insana diş nasıl fırçalanır göstermek durumunda kaldığımız vakalar da oldu.” dedi.
Ağız florasında milyonlarca bakterinin bulunduğunu, özellikle ağız mukozasının delindiği işlemlerde, diş etine yapılan girişimler, implant işlemleri ve diş çekimi gibi durumlarda “bakteriyemi” denilen kana mikrop karışması durumunun ortaya çıkabileceğini ifade eden Doç. Dr. Çiçek, şu sözleri ekledi: “Bunun çözümü çok basit. Ağız hijyenine sürekli dikkat etmek. Ağız florasında normalde bulunan bakteriler, streptokok adı verilen bir türdür. Ağız florasının yüzde 40 ila 60’ını oluşturuyor. Bu bakteriler diş fırçalama sırasında bir miktar kana karışıyor. Ama bağışıklık sistemimiz güçlü olduğu için, vücudumuzda da herhangi bir protez yoksa bir problem yaşamıyoruz.”
Kalp Ameliyatlarındaki Riskler
Kalp ameliyatlarının önemli bir bölümünü oluşturan kalp kapak protezi ve kalp kapak onarımı hastalarında, kalbin içerisine yabancı bir protez materyali konulduğuna dikkat çeken Doç. Dr. Çiçek, ağız hijyeninin bu hastalarda hayati önem kazandığını vurguladı. “Özellikle bu tip hastaların çok dikkatli olması gerekiyor. Çünkü bu hastalarda yapılacak herhangi bir işlem, örneğin dental bir işlem ya da ağız mukozasına uygulanacak bir işlem, kana çok ciddi miktarda bakteri karışmasına sebep olabilir. Vücudunda protez olan insanlarda bu durum çok tehlikeli olabiliyor. Çünkü kana karışmış olan mikroplar proteze yapışabiliyor ve protez kapak endokarditi adı verilen, çok ağır sonuçları olabilen bir hastalığa neden olabiliyor.” dedi.
Kalp kapak ameliyatı ya da onarım yapılacak hastaların mutlaka ameliyattan önce diş hekimine yönlendirilmesi gerektiğini belirten Doç. Dr. Çiçek, “Örneğin ağzında 4-5 tane çürüğü olan, diş eti bakımı oldukça kötü olan bir hastaya protez takarsak o hasta yüksek risk grubuna giriyor. Dolayısıyla öncelikle ağız problemini çözmek istiyoruz. Zaten kapak ameliyatlarının büyük bir kısmı acil olmayan, elektif (planlı) ameliyatlardır ve tedavi için zamanımız oluyor.” şeklinde sözlerine devam etti.
Diz Protezi Olanlar İçin de Tehlike Oluşturuyor
Sadece kalp kapak ameliyatları değil, başka işlemler açısından da ağız hijyeninin kritik öneme sahip olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Çiçek, “Örneğin kalp kapağını değiştirdiğiniz bir hastaya girişimsel bir işlem olan bronkoskopi, endoskopi ya da kolonoskopi yapılacaksa, bu işlemlerde de aynı riskler söz konusu ve antibiyotik rejimleri farklı olabiliyor, zira o bölgelerin floraları daha değişkenlik gösterebiliyor. Kalp açısından olduğu gibi, protez içeren pek çok tedavide bu riskler geçerlidir. Diz protezlerinde veya vücudun diğer bölgelerinde protez olan hastalarda ağız hijyeninin bozuk olmasından kaynaklı enfeksiyonlar gelişebiliyor.” dedi.
Son olarak, vücudunda kalp başta olmak üzere diğer organlarında protezi olan hastaların ağız ve diş bakımına son derece dikkat etmeleri gerektiğini belirten Doç. Dr. Çiçek, “Bu konuyla ilgili hassas olmalarını ve mutlaka kendilerini ameliyat edecek hekimlerine işlem öncesi başvurarak önerilerini almalarını tavsiye ediyoruz.” diyerek sözlerini noktaladı.
