Yeni Vergi ve Sosyal Güvenlik Düzenlemeleri Meclisten Geçti
Son günlerde, vergi ve sosyal güvenlik alanında önemli değişiklikler içeren bir kanun teklifi, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu’nda kabul edilerek yasalaşmıştır. Bu yeni düzenlemeler, kayıt dışı ekonomiyle mücadeleyi artırmayı ve vergi kaybını önlemeyi hedeflemektedir.
Yasal Düzenlemeler ve Ceza Artışları
Yasanın getirdiği düzenlemeler arasında, vergi dairesinin izni olmadan mükellefiyet tesis ettirmeksizin kayıt dışı faaliyetlerde bulunarak vergi kaybına sebep olanlar için uygulanacak vergi ziyaı cezasının %50 artırımlı olarak uygulanması yer almaktadır. Ayrıca, Vergi Usul Kanunu çerçevesinde usulsüzlük cezalarına ait cetvelde de değişiklikler yapılmış, bu sayede kayıt dışılıkla mücadelenin güçlendirilmesi amaçlanmıştır.
- Özel usulsüzlük cezalarının artırılması ve tekrarında artırılmış ceza uygulanması gibi düzenlemeler de yasada yer almaktadır.
- Başka kişilere ait banka hesapları, ödeme kaydedici cihazlar ve POS cihazlarının kullanılması durumunda uygulanacak cezalar, kanunla belirlenmiştir.
Düzenlemenin Bütçeye Etkisi
Ticari olmayan deniz taşıma araçlarına limanlarda verilen kiralama ve bakım gibi hizmetlere KDV istisnası uygulanmaması durumunda, yıllık toplamda 5,4 milyar lira etki oluşturması beklenmektedir.
Emekli Aylıklarına Yönelik Artış
En düşük emekli aylığının 12 bin 500 lira olarak belirlenmesiyle birlikte, 3,7 milyon kişinin etkileneceği ve bu durumun 2024 yılı için 33,2 milyar lira maliyet oluşturması öngörülmektedir. Ayrıca, kısa vadeli sigorta kolları prim oranı %2,25 olarak belirlenmiş, bu durumun SGK gelirlerinde %12,5 artış sağlaması beklenmektedir.
Diğer Önemli Düzenlemeler
Yasa kapsamında, 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olanların emekli aylığı bağlanması durumunda işverenlere sağlanan sosyal güvenlik destek priminin Hazine tarafından ödenmesi uygulaması sonlandırılacaktır. Bu değişiklikle birlikte kamu giderlerinde yıllık 13,7 milyar lira azalma beklenmektedir.
Ayrıca, Türkiye’de kurulmuş olan kurumlar vergisinden istisna tutulan fon ve ortaklıkların, sahip oldukları taşınmazlardan elde ettikleri kazançların %50’sinin belirlenen süre içerisinde kar payı olarak dağıtılması gerekecektir. Bu durumun, 7,2 milyar lira gelir etkisi oluşturması tahmin edilmektedir.
Kamu-Özel İşbirliği Projeleri
Yap-İşlet-Devret (YİD) modeli ile Kamu-Özel İşbirliği (KÖİ) projeleri kapsamında elde edilen kazançlardan alınan kurumlar vergisi oranı %25’ten %30’a çıkarılacak, bu değişiklikle birlikte 557 milyon lira kurumlar vergisi etkisi oluşacağı değerlendirilmektedir.
Yurt Dışına Çıkış Harçları ve Küresel Vergi Düzenlemeleri
Yurt dışına çıkan vatandaşlardan alınacak harç 500 liraya yükseltilecek ve her yıl yeniden değerleme oranında artırılacaktır. Bu uygulamanın yıllık gelir etkisinin 4,3 milyar lira olacağı tahmin edilmektedir.
Çok uluslu şirketlere yönelik küresel asgari kurumlar vergisi uygulamasına ilişkin düzenlemelerden de 40 milyar lira gelir beklenmektedir.
Vergi Ziyaı Cezası ve Uygulamaları
Yeni düzenlemelerle birlikte, vergi ziyaı cezası, mükellefiyet tesis ettirmeksizin kayıt dışı faaliyetlerde bulunarak vergi ziyaına sebep olanlar için %50 artırımlı olarak uygulanacaktır. Ayrıca, bir takvim yılı içerisinde birden fazla özel usulsüzlük cezası kesilmesi durumunda caydırıcılığı artırmak amacıyla artan ceza uygulaması getirilecektir.
Öne Çıkan Diğer Düzenlemeler
Mecliste kabul edilen yasada, vergi ve sosyal güvenlik alanına ilişkin önemli düzenlemeler bulunmaktadır:
- Vergi aslı uzlaşma kapsamından çıkarılacak; günlük hasılat tutarlarının ortalaması alınarak mükelleflerin aylık ve yıllık hasılatları tespit edilecektir.
- Kredi kartı, banka kartı gibi ödeme araçlarıyla gerçekleştirilen tahsilatların kendi mükellefiyeti adına kayıtlı olmayan sistemler aracılığıyla yapılması halinde cezalar uygulanacaktır.
- Yabancı devlet kurumları tarafından deprem nedeniyle yapılacak yardımlara KDV istisnası sağlanacaktır.
- Küresel asgari tamamlayıcı kurumlar vergisi uygulanacaktır.
- Aylık veya ücretlerinden üyelik ödentisi kesilen sendika üyesi kamu görevlilerine toplu sözleşme ikramiyesi ödenecek.
