Türkiye’de Instagram Yasağı: Ekonomik ve Sosyal Etkiler
Türkiye, 2 Ağustos sabahı “Instagram yasaklandı” haberleriyle sarsıldı. Bu yasak, sosyal medyanın ekonomik boyutunu giderek daha fazla etkiliyor. Uzmanların değerlendirmelerine göre, Instagram üzerinden yapılan alışveriş hacmi günde yaklaşık 1.9 milyar lira seviyesine ulaşıyor. Yasağın bir haftalık kaybı ise toplamda 13 milyar lirayı aşmış durumda.
BİR GECE ANSIZIN YASAK!
Ülkemizde yaklaşık 58 milyon Instagram kullanıcısı bulunuyor ve Türkiye, dünya genelinde en çok Instagram kullanıcısına sahip beşinci ülke konumunda. Ancak Instagram, Roblox ve Wattpad gibi platformlar, Türkiye’den erişimi engellenen ve sansürlenen 1 milyondan fazla internet sitesinden sadece üç tanesi. Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden Prof. Dr. Yaman Akdeniz, Türkiye’nin erişim engelleme gibi kaba yöntemleri sıklıkla ve kolayca uygulamaya başladığını belirtti. Akdeniz, bu durumun yasal boyutuna dikkat çekerek şunları ifade etti:
- “İfade Özgürlüğü Derneği’nin EngelliWeb projesi kapsamında Mart 2024 sonu itibarıyla 1 milyondan fazla web sitesinin engelli olduğunu açıkladık.”
- “Bu kararların çoğu, tek bir kişi olan BTK başkanı tarafından ve herhangi bir mahkeme onayı aranmadan alınıyor.”
- “Anayasa Mahkemesi’nin, Twitter, YouTube ve Wikipedia ile ilgili verdiği kararlar net bir şekilde ortada. Ancak yüksek mahkeme kararları, ‘hukuk devletimiz’de tamamen göz ardı ediliyor.”
Akdeniz, “Bugün Instagram, Wattpad ve Roblox’u engelleyen zihniyet, yarın X veya YouTube platformlarını da bir gece ansızın engelleyebilir. Bu tür yasakların sürmesi, tüm Türkiye’yi olumsuz etkileyebilir.” diyerek endişelerini dile getirdi.
BELİRSİZLİK KAYGISI
Diğer yandan, milyonlarca kişi Instagram üzerinden gelir elde ediyor. Birçok girişimci için Instagram, iş yapmanın temel platformlarından biri. Ancak bu engelin uzun sürmesi durumunda, özellikle içerik üreticilerinin gelirlerinin kalıcı olarak tehlikeye girme riski bulunuyor. Turizm sektöründe bile rezervasyon iptalleri yaşanmaya başladı. Toplam e-ticaretin yaklaşık %10’u sosyal medya üzerinden gerçekleştiriliyor ki bu da günde 930 milyon TL’ye denk geliyor.
ÜCRETSİZ VPN’LERE İLGİ ARTIYOR
Sosyal medya yasaklarına karşı internet kullanıcıları alternatif çözümler aramaya başladı. Bu bağlamda en yaygın çözüm, VPN (Sanal Özel Ağ) araçları kullanmak. Son dönemlerde Türkiye’deki App Store ve Google Play Store’da en çok indirilen uygulamalar arasında VPN araçları üst sıralarda yer alıyor. Ancak çevrimiçi ücretsiz VPN kullanımıyla ilgili bazı endişeler de mevcut. Bu endişelerin başında, yüksek seviyede güvenlik özelliklerine sahip olmamaları geliyor. Birçok ücretsiz VPN sağlayıcısı, güçlü güvenlik protokollerini geliştirmek ve sürdürebilmek için gerekli kaynaklardan yoksun kalıyor. Kullanıcıların, VPN’nin nasıl çalıştığını ve iletişim kurma yöntemlerini içeren VPN protokolüne dikkat etmesi önem taşıyor. Ayrıca, VPN sağlayıcısını seçerken şu unsurları göz önünde bulundurmak gerekiyor:
- VPN sunucusunun konumu
- Kapasitesi ve itibarı
- VPN türü ve sunduğu özellikler
