EYT Düzenlemesi ve Emekli Çalışanların Hakları
Emeklilik Yaş Haddinin (EYT) kaldırılmasıyla birlikte, 40’lı ve 50’li yaşların başında emekli olan bireylerin sayısında önemli bir artış gözlemlenmiştir. Bu durum, hem emekli olan hem de çalışan nüfusun sayısında bir yükseliş yaratmıştır. Emekli çalışanlar için tazminat süreçleri ve hakları, pek çok kişi tarafından merak edilen konular arasında yer alıyor. Birçok emekli, mevcut bir işte çalışmaya devam etmekte ya da kendi işini kurarak hayatlarına devam etmektedir. Tamamlayıcı emeklilik sisteminin henüz mevcut olmaması, düşen maaşları telafi etmek amacıyla çalışmayı zorunlu hale getirmektedir. 2025 yılında devreye girmesi planlanan tamamlayıcı emeklilik sistemi, çalışan emekli sayısını azaltarak daha sürdürülebilir bir emeklilik modeli oluşturmayı hedeflemektedir.
Emekli Çalışanların Tazminat ve İzin Hakları
Emekli çalışanlar, diğer çalışanlarla eşit haklara sahiptir. Tazminat ve izin günleri, kıdem sürelerine bağlı olarak hesaplanmaktadır. Emekli bir çalışan, 1 yılını doldurduğunda işten çıkarılması durumunda, ihbar ve kıdem tazminatını brüt maaşı üzerinden alabilmektedir. Ayrıca, 50 yaşından büyük olan çalışanlara kıdemine bakılmaksızın en az 20 gün izin verilmesi zorunludur.
Kıdem Tazminatı Kuralları
Emekli olup istifa eden bireyler, kıdem tazminatını alabilmektedir. Ancak, emekli olduktan sonra çalışmaya devam edenler ve sonrasında istifa edenler, bu haktan yararlanamazlar. Emekli olduktan sonra aynı işyerinde çalışmaya devam edenler için kıdem süreleri sıfırlanır ve yeniden bir yıl beklemek zorundadırlar.
Emekli Maaşlarının Durumu
Emeklilik sonrasında SSK’lı olarak çalışan bireyler, her iki maaşı da alabilmektedir. Bu durumda emekli maaşları kesilmezken, Bağ-Kur kapsamında çalışanların da maaşları etkilenmemektedir. Ancak, malulen emekli olan bireylerin çalışmaya başlaması durumunda, emekli maaşları kesilmektedir. Sürekli iş göremezlik ödeneği alanlar için bu durum geçerli değildir. Kamuda çalışan emeklilerin maaşları ise belirli istisnalar dışında kesilmektedir. Ayrıca, vergi indirimi ile erken emekli olan engelliler ve eşinden dul maaşı alanlar, çalışmaya başladıklarında maaş kaybı yaşamazlar; ancak oranları düşebilir.
EYT düzenlemesi ile birlikte emeklilik ve çalışma hayatı arasında yeni bir denge kurulmakta, çalışan emeklilerin hakları ve koşulları da giderek daha fazla önem kazanmaktadır.
