Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in Açıklamaları
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, devlete olan kesinleşmiş vergi borcu ve cezaları bulunan 36 bin 806 mükellefin gün içerisinde ilan edileceğini duyurdu. Şimşek, bu mükelleflerden 30 bin 696’sının borcunun tahsil kabiliyetinin bulunmadığını belirtti. Toplamda, vadesi geçmiş ödenmemiş vergi ve cezaların tutarının 914,9 milyar lira olduğunu ifade eden Bakan, tahsil kabiliyeti olmayan alacakların ise 812,8 milyar lira olduğunu ve bu tutarın toplam alacakların yüzde 88,8’ine tekabül ettiğini vurguladı.
Bakan Şimşek, devlete vergi borcu olan mükelleflerin listesinin açıklanacağını anımsatarak, 5 milyon lira ve üzeri vergi borcu olanların Gelir İdaresi Başkanlığının internet sitesinde yayımlanacağını bildirdi. İki ayrı liste halinde borçlu mükelleflerin açıklanacağını belirten Şimşek, ilk listede kesinleşen vergi ve cezalara, ikinci listede ise vadesi geçmiş ödenmemiş vergi ve cezalarına yer verileceğini söyledi.
‘Çoğu Gerçek Faaliyeti Olmayan Mükellefler’
Şimşek, kesinleşen tarhiyatlar listesinde 2 bin 464 mükellefin bulunduğunu ve bunların toplam kesinleşen vergi ve ceza tutarının 53 milyar lira olduğunu aktardı. Bu mükelleflerin 419’unun gerçek kişi, 2 bin 45’inin ise tüzel kişi olduğunu kaydetti. Listede yer alan mükelleflerin 299’unun faal durumda olduğunu ve bu grubun toplam mükelleflerin yüzde 12,1’ini oluşturduğunu belirten Bakan, bu mükellefler için kesinleşen vergi ve ceza tutarının 6,3 milyar lirayı bulduğunu ifade etti. Öte yandan, terk mükellef sayısının 2 bin 165 olduğunu ve bunlar adına kesinleşen vergi ve cezaların toplamının 46,6 milyar lira olduğunu söyledi.
Şimşek, bu listede bulunanların doğrudan “vergi borçlusu” olarak nitelendirilemeyeceğini vurguladı. Listede, vergi beyanlarında eksiklik olan veya hiç beyanname vermeyen ya da haksız yere vergi iadesi almış mükelleflerin bulunduğunu belirtti. Ayrıca, kesinleşen bu tarhiyatların ödenmiş olmasının açıklamaya engel oluşturmadığını belirten Şimşek, “Bu nedenle bu liste diğer borçlu listesiyle karıştırılmamalıdır. Bu listede yer alan mükelleflerin çoğu, gerçek bir faaliyeti olmadığı halde sahte belge düzenleme ve vergi kaçırma amacıyla kurulmuş işletmelerdir. Listede yer alan 2 bin 464 mükelleften 1752’sinin bu türden olduğu ve bu gruptan elde edilen kesinleşen vergi ve ceza tutarının 42,9 milyar lira olduğu, toplam tutarın yüzde 81,1’ine tekabül ettiğini” ifade etti. Bu tutarın tahsil kabiliyetinin olmadığını, zira bu işletmelerin ya iflas etmiş ya da haklarında iflas kararı olmaksızın hiçbir mal varlığının bulunmadığını belirtti.
‘Sahte Belge Düzenleyenler Yapay Zeka ile Tespit Edilecek’
Sahte belge düzenleyerek haksız kazanç elde eden işletmelerle mücadele için çeşitli yasal düzenlemeler gerçekleştirdiklerini ancak bazı düzenlemelerin Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edildiğini belirten Şimşek, “Bu konularda yeniden yasalar çıkarıldı ve bazı düzenlemelerimiz kabul edildi. Kayıt dışı ekonomi ile mücadele çalışmaları çerçevesinde, sahtecilik yapan ve kanundan kaçan mükellefleri tespit etmek amacıyla yapay zekadan yararlanıyoruz. Sahte belge düzenleme riski yüksek olan mükellefler ile haksız iade talep etme riski taşıyanları, TÜBİTAK Yapay Zeka Enstitüsü ile başlattığımız projeyle tespit edebileceğiz. Bu sayede devletin haksız iade almak ya da sahte belge düzenlemek amacıyla kurulan işletmeleri, birçok veriyi yapay zeka teknolojileriyle analiz ederek çok kısa sürede tespit edebileceğiz ve bu mükellefiyetleri kapatabileceğiz. Böylece hem dürüst mükellefleri hem de kamunun menfaatini korumuş olacağız.” şeklinde konuştu.
‘Çok Uzun Yıllara Dayanan Borçlar’
Şimşek, ikinci listede ise 31 Aralık 2023 itibarıyla vadesi geldiği halde 30 Eylül’e kadar ödenmemiş, tutarı 5 milyon lira ve üzerinde olan vergi ve cezalara ilişkin açıklama yapılacağını belirterek, “Bu listedeki mükellef sayısı 36 bin 806’dır. Bunların 7 bin 948’i gerçek, 28 bin 858’i tüzel kişidir. Bu mükelleflerin 4 bin 807’si faal olup toplam mükellef sayısının yüzde 13,1’ini oluşturmaktadır. Terk mükellef sayısı ise 31 bin 999’dur. Bu mükelleflerin vadesi geçtiği halde ödenmemiş vergi ve cezalarının toplamı 914,9 milyar liraya ulaşmaktadır. Faal mükelleflerin toplam borç tutarı 113,8 milyar lira olup, toplam borç içindeki oranı yüzde 12,4’tür. Terk mükelleflerin borç tutarı ise 801,1 milyar liradır.” dedi. Şimşek, “Açıklayacağımız 36 bin 806 mükellefin 30 bin 696’sının borcunun tahsil kabiliyeti bulunmamaktadır. Vadesi geçmiş ödenmemiş vergi ve cezaların toplamı 914,9 milyar lira ancak tahsil kabiliyeti olmayan alacak tutarı da 812,8 milyar lira. Bu alacakların yüzde 88,8’inin tahsilat imkanı yok.” diye konuştu. Bu borçların uzun yıllara dayandığına dikkat çeken Bakan, bu mükelleflerin ya da kanuni temsilcilerinin mal varlıklarının olmadığını ve tüm yasal işlemlerin yapılmasına rağmen alacakların tahsil edilemediğini ifade etti.
Bakan Şimşek, vergi alacaklarının tahsili konusunda titiz bir çalışma yürüttüklerini belirterek şunları kaydetti:
“Devletin en önemli gelir kaynağı vergilerdir. Bu nedenle zamanında ödenmesi son derece önemlidir. Vergi borcunu ödemeyenler hakkında tüm icra takiplerini yapıyoruz. İyi niyetli olup borcunu ödemekte zorlanan mükelleflerimize de taksitlendirme yoluyla yardımcı olmaktayız. Çalışan, üreten ancak borçlarını ödemekte zor durumda kalan mükelleflerimiz olabiliyor. Tahsil kabiliyeti olan 113,8 milyar lira için vergi dairelerimiz tüm mükelleflerle görüşerek, borçlarını ödemeleri konusunda gerekli kolaylıkları sağlıyor.”
