Akaryakıt Vergileri ve Zamlar
Son dönemde akaryakıt ürünlerine art arda gelen zamlar, vatandaşların yaşamını ciddi anlamda etkilemekte. Bu durum, devletin kasasına da büyük miktarlarda akaryakıt vergisi girmesine neden oldu. Bu yıl, akaryakıttan alınan vergiler bir önceki yıla göre tam 3.2 kat artarak 243 milyar lirayı geçti. Yılbaşından bu yana akaryakıt fiyatları 96 kez güncellenirken, bunlardan 48’i zam olarak pompaya yansıdı. Benzin litre fiyatı, 3 Ağustos’ta 45.20 lira ile yılın zirvesine ulaşmıştı.
Seçim Sonrası Vergi Artışları
Geçen yıl yapılan seçimlerin ardından yeni ekonomi yönetimi, 16 Temmuz’da akaryakıttan alınan Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) maktu tutarlarına her bir ürün için 5 lira zam yaptı. Bu artış, Katma Değer Vergisi (KDV) yükünü de artırarak akaryakıt fiyatlarının fırlamasına sebep oldu. Örneğin, 15 Temmuz 2023’te 28 lira olan bir litre benzin, 16 Temmuz’da aniden 34 liraya yükseldi. Ayrıca, bu karar sadece bir defalık zamla sınırlı kalmayıp, her 6 ayda bir akaryakıt ÖTV’sinin enflasyon oranında otomatik olarak artırılması hükme bağlandı. En son 3 Temmuz’da ÖTV’ye 2 lira zam yapılmıştı.
Devletin Vergi Gelirleri
ÖTV artışı, vatandaşın belini bükmekle kalmayıp, devletin vergi gelirlerini de önemli ölçüde artırdı. Geçen yıl, zamdan önce temmuz ayına kadar akaryakıttan toplanan aylık ÖTV geliri 7-8 milyar lira civarında seyrederken, zamdan sonraki ağustos ayında bu rakam bir anda 27.5 milyara fırladı. Bu yıl da temmuz ayına kadar 28 milyar lira seviyelerinde seyreden aylık ÖTV geliri, yeni vergi zammından sonra ağustosta 39 milyarı aştı. Geçen yılın ilk 8 ayında akaryakıt ÖTV’sine 75.9 milyar lira ödeyen halk, bu yılın aynı döneminde artan vergilerle birlikte 243.5 milyar lira ödemek zorunda kaldı.
Benzin Fiyatları ve Vergi Yapısı
Akaryakıt, alkollü içecekler ve tütün gibi birçok ürün üzerinde uygulanan ÖTV nedeniyle, halk yaklaşık 25 yıldır “verginin vergisi” ödemek zorunda kalıyor. Örneğin, şu anda 41.55 liraya satılan bir litre benzinin vergisiz fiyatı 23.33 lira. Bu fiyatın üzerine 11.30 TL ÖTV eklenerek ürün vergilendiriliyor. Ardından, 34.63 lira olan vergili tutara yüzde 20 KDV eklenince, fiyat 41.55 TL’ye ulaşıyor. Ayrıca, ÖTV üzerinden de KDV alındığı için normalde 39.3 lira olması gereken benzinin litresine halk 2.30 lira fazladan ödeme yapmak zorunda kalıyor.
Yeni Zam Haberi
Yılbaşında benzinin litresi 34.51 lira iken, 8 ay içinde sürekli zamlar sonucunda litre fiyatı 41.55 liraya yükseldi. Akaryakıt sektöründen alınan bilgilere göre, 24 Eylül Salı gününden itibaren benzinin litre fiyatına 1 lira 40 kuruş zam yapılması bekleniyor. Bu zam ile birlikte benzinin litre fiyatı İstanbul’da yaklaşık 42.95 TL, Ankara’da 43.28 TL, İzmir’de ise 43.74 TL seviyesine yükselecek.
