Gıda Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliği Kılavuzu Güncellendi
Tarım ve Orman Bakanlığı, gıda işletmelerinin uyması gereken kuralları içeren Türk Gıda Kodeksi Gıda Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliği Kılavuzunu güncellemiştir. Bu güncellemeyle birlikte gıda ambalajlarının görsellerine yönelik yeni düzenlemeler yapılmıştır.
Gıdaların etiket, reklam, broşür ve internet sayfalarında kullanılan resimler ve örnekli gösterimlerin, tüketiciler üzerinde gıdanın adından ve diğer açıklayıcı ifadelerden daha etkili olabileceği değerlendirilmiştir. Bu nedenle, söz konusu resim ve gösterimler, tüketiciyi yanıltıcı terim ve ifadelerle aynı kapsamda inceleme ve kontrole tabi tutulacaktır.
- Arka plandaki gösterimler ve resimler, gıdanın çeşidi, bileşimi, kalitesi veya menşei açısından tüketiciyi yanıltmayacak şekilde yer almalıdır.
- Gıda bileşeni yerine tamamen aroma verici kullanılan bir gıdanın etiketinde, o gıda bileşeninin gerçek görseli kullanılamayacaktır; gıdanın aromalı olduğu görüş alanına yazılacaktır.
- Meyve, sebze veya baharat gibi ürünlerin etiketinde gerçek görsele yer verilmesi için tadı verenin aroma yerine söz konusu ürünler olması gerekecektir.
- Örneğin; çilek veya şeftali içeren, bu meyvelerden daha fazla aroma verici kullanılan bir gıdada, çilek veya şeftali görseline yer verilemeyecektir.
- Özel mevzuatı gereği gıdanın adında “aromalı” ifadesi geçmesine rağmen, ürün bileşeninde aromadan fazla miktarda meyve, sebze ve baharat bulunması halinde gerçek gıda görseli kullanılabilecektir.
‘Doğal’ Teriminin Kullanımına Düzenleme
Üretimin bazı aşamaları elle gerçekleştirilmeyen gıdalarda “el yapımı” ifadesi yalnızca üretimin elle yapılan aşamasına ait olarak kullanılacaktır. Örneğin, bir üretici hamuru elinde yoğurmuyorsa ancak yufkaları elinde açıyorsa “el yapımı” ifadesine yer verilebilecektir. Ancak yaprak sarmasında bazı işlemler elde yapılmış olmasına rağmen sarma işlemi makinede gerçekleştiriliyorsa, bu ifadeye yer verilmesi uygun olmayacaktır.
Kılavuzda “doğal” teriminin kullanımına ilişkin de önemli düzenlemeler yapılmıştır. Üretimi için gerekli olan kültür ve enzimler dışında bileşen kullanılmamış, sade veya aromalandırılmamış süt ürünleri “doğal” olarak tanımlanacaktır. Bu kapsamda yoğurt, kefir gibi süt ürünleri de “doğal” olarak değerlendirilecektir. Ancak “yüzde 100 doğal”, “gerçek doğal”, “hakiki doğal”, “en doğal” gibi ifadelerin kullanımı yasaklanacaktır.
Glütenle İlgili İsteğe Bağlı Bilgilendirme
Kılavuza göre, “günlük” terimi sadece raf ömrü 24 saat olan gıdalarda kullanılabilecektir. Bu terim kullanıldığında üretim tarihi yönetmeliğe uygun şekilde zorunlu olarak belirtilmelidir. Örneğin, pastörize içme sütünde “günlük” terimine yer verilemeyecektir.
Gıdanın grubunu, adını veya bileşenlerini vurgulamak için “hakiki bal”, “gerçek meyve/meyveli”, “hakiki Maraş Dondurması”, “gerçek çikolata” veya “gerçek lezzet” gibi ifadelerin tercih edilmesi yasaklanmıştır.
Glüten intoleransı olan bireylerin bilgilendirilmesi amacıyla Türk Gıda Kodeksi kapsamındaki tüm gıda gruplarında bu maddeye ilişkin yapılabilecek beyanlar düzenlenmiştir. Gıdada glüten miktarı son tüketiciye satıldığı halde en fazla 20 parçacık (ppm) ise “glütensiz”, “glüten içermez” veya “glüten yoktur” gibi ifadeler kullanılabilecektir. Bunun yanı sıra, “Glüten intoleransı olan bireyler için uygundur” veya “Çölyak hastaları için uygundur” ifadeleri de yer alabilecektir.
Özel olarak üretilmiş, glüten miktarı son tüketiciye satıldığı halde en fazla 20 ppm ise “Glüten intoleransı olan bireyler için özel olarak formüle edilmiştir” ve “Çölyak hastaları için özel olarak formüle edilmiştir” ifadelerinin kullanılmasında da herhangi bir sorun olmayacaktır.
Tüketicinin talebi halinde, işletmeciler tarafından toplu tüketim yerlerinde tüketiciye servis edilen gıdaların içeriğinde yer alan bileşenlerle ilgili bilgilendirme yapılacaktır. Gıdanın bileşiminde bulunması halinde alerjen, alkol ve domuz kaynaklı bileşenlere ilişkin bilgilere de yer verilecektir.
