Çiftçiler Zor Durumda: Araziler Satılığa Çıkıyor
Yüksek üretim maliyetleri ve düşen alım fiyatları nedeniyle çiftçiler, geçen yıl başta limon olmak üzere bahçelerindeki ağaçları sökmek durumunda kaldı. Bu yıl ise birçok çiftçi arazilerini satılığa çıkarmaya başladı. Deprem sonrası büyük bir göç veren ve Türkiye’nin en önemli tarım bölgelerinden biri olan Hatay’da, çiftçilerin üretim maliyetlerini karşılayamadığına dikkat çeken Antakya Ziraat Odası Başkanı Mehmet Muzaffer Okay, “Çiftçinin çözümü çiftçiliği bırakmak. Etrafımızda inanılmaz derecede satılık tarlalar var. Herkes bir şekilde toprağın bir kısmını satıp küçülme veya bu işin içinden çıkma peşinde. Bu durum sadece Hatay’a özgü değil. Türkiye genelindeki tüm üreticiler benzer sıkıntılarla karşı karşıya. Kimle konuşsam tarla satmaktan bahsediyor,” dedi.
Satılık Tarlalar ve Fiyatlar
İlan sitelerinde, onlarca dönümlük tarım arazileri üzerindeki ağaçlar ve mahsullerle birlikte alıcı bekliyor. Örneğin, Hatay Dörtol’da 15 yıllık ağaçların bulunduğu bir portakal bahçesi 70 milyon TL’den satışa sunulurken, yine Hatay’da 30 dönümlük başka bir bahçe ise 115 milyon TL’ye satılmak isteniyor. Başka bir portakal bahçesi ise 5 milyon 100 bin TL’den alıcı arıyor.
Üreticinin Maliyet Sorunu
Maliyetlerin üreticiyi zorladığını ve pamuk başta olmak üzere tüm ürünlerde kazançların azaldığını aktaran Okay, “Geçen yıl 28 TL olan pamuk fiyatı bu yıl 23 TL’ye düştü. Toptan satılan zeytinyağının litresinin fiyatı ise bölgede 235 TL’den 180 TL’ye geriledi,” şeklinde konuştu. Okay, arazilerinin bir kısmına buğday, bir kısmına pamuk ekmiş olan çiftçilerin, bu ürünlerden kar elde edemediklerini belirtti. “Borcumuz katlanmış durumda; tüm girdi maliyetleri geçen yılın yüzde 100 üzerinde. Şu anda arazinin dönümü 300 bin TL. Yani 100 dönüm tarla 30 milyon TL ediyor. Eğer bunu bankaya koysa ne kadar kazanabilir? Tarlada elde edeceği kâr yok,” dedi.
Çiftçinin Umutsuzluğu ve Yönelimi
Zarar eden çiftçiler, üretimi bırakıp arazilerini satmaya yöneldi. İnternet sitelerindeki ilanlar, Türkiye’nin dört bir yanında satışa sunulan tarım arazileriyle dolup taşıyor. Bazı tarlalarda hasat edilmeyen mahsüller ve meyve ağaçları dikkat çekiyor. SGK verilerine göre, çiftçi sayısı her geçen yıl hızla azalıyor. 2019’da 600 bin 787 olan çiftçi sayısı, pandeminin başladığı 2020’de 547 bine kadar düştü. Bir süre 500 bin seviyesinde kalan çiftçi sayısı, 2023 yılında 460 bin 260’a geriledi. Bu erime maliyetlerin artması ve çiftçilerin gelirlerinin büyük oranda azalmasıyla birlikte 2024’te hız kazanırken, SGK verilerine göre ağustos itibarıyla çiftçi sayısı 413 bin 865’e kadar düştü. Pek çok çiftçi ekim yapmayı bırakırken, bazıları umudunu buğdaya bağladı. Muzaffer Okay, “Pamuk para etmedi. Mısır fiyatları bir süre yükseldi ama ardından 1 milyon ton mısır ithalatı yapıldı, bu da fiyatları düşürdü. Meyve fiyatları da dalında kalıyor. Çiftçiler şimdi nefes almak için buğdaya yönelmeye başladı,” ifadelerini kullandı.
