Kur Korumalı Mevduat (KKM) Hesaplarındaki Azalma
Ekonomi yönetimi, Kur Korumalı Mevduat (KKM) hesaplarından çıkışın hızlandığı bir döneme girmiş durumda. Aralık 2021’de uygulamaya alınan KKM hesapları, kamuya önemli bir mali yük getirmişti. Şu an itibarıyla bu hesapların tasfiye süreci devam ederken, sistemde yalnızca dövizden KKM’ye geçen hesapların kaldığı gözlemleniyor. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) haftalık bültenine göre, KKM bakiyesi son haftalarda en hızlı oransal düşüşü kaydederek, yüzde 4’lük bir azalma ile 58 milyar 336 milyon lira düşerek 1 trilyon 412.1 milyar liraya geriledi.
Kamuya 1 Trilyon Lira Zarar
KKM stoku, Ağustos 2023’te 3.4 trilyon lira ile rekor bir seviyeye ulaşmıştı. Ancak Merkez Bankası’ndan gelen çeşitli düzenlemeler sonrasında bu rakam gerilemeye başlamıştı. Özellikle 1 Ocak’tan itibaren TL dönüşümlü yeni KKM hesaplarının açılamaması ve mevcut hesapların vade sonunda yenilenememesi, tasfiye sürecini daha da hızlandırdı. 2024 yılına girildiğinde KKM’deki toplam mevduat çıkışı, 18 Ekim itibarıyla 1.2 trilyon liraya ulaşarak dikkat çekti. Böylece KKM’nin toplam mevduat içindeki payı da yüzde 7.87 seviyesine geriledi. Ekonomistler, dönemin Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati tarafından bütçeye hiçbir yük getirmeyecek bir politika aracı olarak tanıtılan KKM sisteminin, kamuya toplamda 1 trilyon 58 milyar lira zarar verdiğini hesaplıyor.
Döviz Mevduatındaki Artış
Bu bağlamda, Merkez Bankası tarafından açıklanan verilere göre, yurt içi yerleşiklerin döviz mevduatları 18 Ekim itibarıyla 169 milyar 636.40 milyon dolara yükseldi. Şirketler 2 Milyar Dolarlık Alım Yaptı şeklinde öne çıkan veriler, yurt içi yerleşiklerin parite etkisinden arındırılmış toplam yabancı para mevduatının 1 milyar 992 milyon dolar arttığını gösteriyor. Parite etkisinden arındırıldığında, gerçek kişilerin döviz mevduatlarında 34 milyon dolarlık bir gerileme yaşanırken, tüzel kişilerin döviz mevduatlarında ise 2 milyar 26 milyon dolarlık bir artış meydana geldi. Bu durum, KKM dahil edildiğinde mevduatta dolarizasyon oranının yüzde 44.9 olarak hesaplandığını ortaya koyuyor.
Yabancı Yatırımcıların Hisse Satışları
Borsa İstanbul’da yabancı yatırımcı, 18 Ekim ile biten haftada 73.6 milyon dolarlık hisse satışı gerçekleştirdi. Böylece, yabancı yatırımcılar son üç haftadır sürekli olarak satış yönünde hareket ediyor. 2024 yılının başından bu yana BIST’te toplam yabancı çıkışı net 2.45 milyar dolar oldu. Öte yandan, tahvil piyasalarında aynı dönemde net 502 milyon dolar yabancı girişi yaşandı. 2024 yılı başından itibaren tahvil piyasalarındaki giriş ise 19.6 milyar dolara ulaştı.
Rezervlerde Yeni Zirve
Merkez Bankası (TCMB) rezervleri, 1 milyar 979 milyon dolarlık artışla yeni bir zirveye ulaştı. TCMB’nin haftalık verilerine göre, 18 Ekim itibarıyla toplam rezervler 159 milyar 365 milyon dolara yükseldi ve böylece tarihi bir zirve görmüş oldu. Bir önceki hafta net uluslararası rezervler 58 milyar 313 milyon dolarken, bu haftada 2 milyar 345 milyon dolar artarak 60 milyar 658 milyon dolara çıktı.
