Kıdem Tazminatı Hakkında Bilgiler
Kıdem tazminatı almak için işten kovulmuş olma şartı aranmamaktadır. İş Kanunu’nun 24. maddesinde belirtilen haklı fesih halleri, istifa eden çalışanların da tazminat alabilmesine imkan tanımaktadır. Bu bağlamda, emekli olan çalışanlar, zorunlu askerlik nedeniyle işten ayrılanlar ve evlilik dolayısıyla bir yıl içinde işten ayrılan kadın çalışanlar da kıdem tazminatını talep edebilirler.
Ayrıca, belirlenen sigorta şartlarını yerine getiren çalışanlar, kendi isteğiyle işten ayrılarak da tazminat hakkını kullanabilmektedirler. 1999 yılı öncesinde sigortalı olan çalışanlar, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3.600 gün prim ödeme şartını tamamladıklarında kıdem tazminatı alabilirler. 2008 sonrası sigortalı olanlar için ise bu süre 4.600 gün prim ödeme ile başlar. Vefat eden çalışanların yakınlarına da tazminat ödenmesi gibi bir uygulama bulunmaktadır.
Kıdem Tazminatı Hesaplama
Kıdem tazminatı hesaplanırken çalışanın yıllık brüt maaşı dikkate alınır. Her bir yıl için bir maaş tutarında tazminat hesaplanmaktadır. Örneğin, 3 yıl çalışmış ve brüt maaşı 20.000 TL olan bir çalışan, toplamda 60.000 TL tazminat alma hakkına sahip olacaktır. Bir yıl tamamlanmadan işten ayrılanlar için ise bu oran, çalışılan süreye orantılı olarak hesaplanmaktadır.
Giydirilmiş Brüt Ücret Nedir?
Kıdem tazminatında dikkate alınacak brüt ücret, yalnızca maaşla sınırlı değildir. Çalışanlara düzenli olarak yapılan ikramiye ve benzeri ödemeler de brüt ücrete dahil edilir. Ancak, mesai, prim gibi değişken ödemeler bu hesaplamaya dahil edilmez. Örneğin, brüt maaşı 30.000 TL olan bir çalışanın yıllık 5.000 TL ikramiyesi varsa, brüt ücreti 35.000 TL olarak alınacaktır.
Kıdem Tazminatında Tavan Ücret
Kıdem tazminatı, her yıl belirlenen tavan ücrete kadar ödenmektedir. 2024 yılı itibarıyla bu tavan ücret 41.828 TL olarak belirlenmiştir. Bu tavan, işverenlerin ödeyeceği maksimum kıdem tazminatı tutarını ifade eder.
Kesintiler ve Ödeme Şartları
Kıdem tazminatından yalnızca damga vergisi kesintisi yapılmaktadır. İşveren, tazminat ödeme yükümlülüğünü derhal ve tek seferde yerine getirmek zorundadır. Ayrıca, iş yerinin kapanması veya devir gibi durumlarda kıdem tazminatı hakkı ortadan kalkmaz; bu durumlar tazminat alımını etkilemez.
