İstanbul’da Yaşam Maliyetleri ve Aile Bütçesi
İstanbul’da yaşam maliyetleri, özellikle son yıllarda hızla artış gösteriyor. Dört kişilik bir ailenin geçimini sağlamak için gereken tutar, gündelik yaşantının zorlayıcı hale gelmesine neden oluyor. Özellikle kira, market fiyatları ve temel ihtiyaçlardaki artışlar, asgari ücretin yeterli olup olmadığı sorusunu gündeme getiriyor. Şu anda geçerli olan 17.000 TL’lik asgari ücretin, bir ailenin yaşam standartlarını karşılamakta yetersiz kaldığı, yeni yılda yapılacak zamla bu ücretin ciddi oranda artırılması gerektiği vurgulanıyor.
İstanbul’da Aylık Kira Gideri
25 bin TL’den başlıyor. İstanbul’da özellikle merkezi bölgelerde kira fiyatları hızla artıyor. 2+1 veya 3+1 dairelerde oturan bir ailenin aylık kira gideri ortalama olarak 25.000 TL ile 40.000 TL arasında değişiyor. Daha uygun semtlerde ise kira fiyatları 15.000 TL civarında seyrediyor. Ancak şehir içindeki ulaşım maliyetleri göz önünde bulundurulduğunda, bu bölgelerde yaşamak toplam harcamaları düşürmüyor.
Market Giderleri
En az 15 bin TL. Dört kişilik bir ailenin aylık market alışverişi, temel gıda ürünleri, temizlik ve kişisel bakım malzemeleri dahil olmak üzere ortalama 15.000 TL’yi buluyor. Artan gıda fiyatları, ailelerin bütçesinde en büyük yüklerden birini oluşturuyor. Özellikle sağlıklı ve dengeli beslenmenin giderek zorlaştığı bu dönemde, market alışverişine ayrılan bütçe önemli bir yer tutuyor.
Faturalar ve Ulaşım
10 bin TL’yi geçiyor. Elektrik, su, doğalgaz ve internet gibi temel ihtiyaçlar için aylık fatura giderleri 3.500 – 4.500 TL arasında değişiyor. Eğer aile özel araç kullanıyorsa, yakıt ve bakım giderleriyle birlikte ulaşım masrafları aylık 4.000 TL’yi bulabiliyor. Toplu taşıma kullanımı ise 2.000 TL civarında bir maliyet yaratıyor. Bu giderler, aile bütçesinin önemli bir kısmını oluşturuyor.
Eğitim ve Diğer Giderler
En az 5 bin TL. Ailede okul çağında çocukların olması durumunda, eğitim masrafları, kırtasiye ihtiyaçları ve ek kurslar gibi kalemler aile bütçesine 2.000 TL – 5.000 TL arasında ek yük getiriyor. Eğitim masraflarının yanı sıra, giyim ve sağlık gibi diğer ihtiyaçlar da ailenin harcamalarına ciddi katkıda bulunuyor. Bu giderler, ailelerin mali durumunu daha da zorlaştırıyor.
Yoksulluk Sınırı
65 bin TL’ye ulaştı. Eylül 2024 verilerine göre, TÜRK-İŞ’in açıkladığı rakamlar, dört kişilik bir ailenin İstanbul gibi büyük şehirlerde yaşamasının ne kadar zorlaştığını net bir şekilde ortaya koyuyor. TÜRK-İŞ’in araştırmasına göre, Eylül ayında açlık sınırı 19.830 TL’ye yükseldi. Bu rakam, yalnızca sağlıklı ve dengeli beslenme için gereken en düşük harcama tutarını ifade ediyor. Diğer zorunlu harcamaları (kira, ulaşım, sağlık, eğitim vb.) kapsayan yoksulluk sınırı ise 64.595 TL’ye ulaştı.
Asgari Ücret Ne Kadar Olmalı?
Bu verilere dayanarak, dört kişilik bir ailenin asgari yaşam standartlarını koruyabilmesi için gelirlerinin en az 65.000 TL seviyesinde olması gerektiği belirtiliyor. Mevcut asgari ücretin 17.000 TL olduğu göz önüne alındığında, çalışanların yaşam maliyetlerini karşılayabilmesi için ciddi bir zam beklentisi oluşmuş durumda. Özellikle artan kira ve gıda fiyatları, İstanbul gibi büyük şehirlerde yaşamayı giderek daha zor hale getiriyor. Bekar bir çalışanın aylık yaşam maliyeti ise 25.706 TL’ye yükselmiş durumda. Bu da asgari ücretin mevcut haliyle yalnızca temel ihtiyaçları karşılamada bile yetersiz kaldığını gösteriyor. Yeni yılda yapılacak asgari ücret zammının, dört kişilik bir ailenin bu koşullarda yaşamını sürdürebilmesi için en az 65.000 TL civarında olması gerektiği ifade ediliyor.
Bebekli Aileler için Zorluklar
Eğer ailede bir bebek varsa, masraflar daha da artıyor. Özellikle çalışan anne babalar için kreş masrafları önemli bir gider kalemi haline geliyor. İstanbul’da bir kreşin aylık ücreti ortalama olarak 7.000 TL ile 30.000 TL arasında değişiyor. Bunun yanı sıra, bebek bakım ürünleri (bez, mama, vb.) ve sağlık giderleri de aile bütçesini zorlayıcı diğer kalemler arasında yer alıyor. Bu durum, ailelerin mali yükünü daha da artırıyor.
