İstanbul Ticaret Odası Stratejik Araştırmalar Merkezi’nden İstihdam Raporu
İstanbul Ticaret Odası Stratejik Araştırmalar Merkezi (İTOSAM), Türkiye’nin ekonomik kalkınma sürecinde daha kapsayıcı ve dengeli bir istihdam piyasasına ihtiyaç duyduğunu vurgulayan kapsamlı bir “istihdam” raporu yayımladı. Raporda, mavi yakalı çalışan istihdamındaki sorunların başında teknik eğitim sistemindeki yapısal sorunlar ve bu mesleklerin toplumdaki imaj-statü problemlerinin yer aldığı ifade edildi. Beyaz ve gri yakalı çalışanlar için ise yükseköğretim sistemindeki yapısal sorunlar ve teknolojik açığın öne çıktığı belirtildi.
İstanbul’un, Türkiye’deki toplam istihdamın yaklaşık %20’sini barındırdığına dikkat çeken raporda, işverenler tarafından ilan edilen ve doldurulmayı bekleyen “açık işlerde” mavi yakalı mesleklerin ciddi bir hakimiyeti olduğu gözlemlendi. Temelde zanaatkarlar, operatörler ve montajcılardan oluşan orta vasıflı mavi yakalı mesleklerdeki “açık iş” payının, işsiz sayısından daha yüksek olduğu vurgulandı. Bu noktada, “İş beğenmeme olgusunun ülkemizde temelde bu mesleklerde yaşandığı” değerlendirmesine yer verildi.
“Dört Yıllık Üniversite Bitirdim, Bu Mavi Yakalı İşi Nasıl Yapayım?”
Rapor, anket yapılan firmaların görüşlerine de yer verdi. Lojistik sektöründe faaliyet gösteren bir firma, mavi yakalı çalışan bulmada ve mevcut çalışanları elde tutmada önemli sorunlar yaşadığını dile getirdi. Firmaya göre, üniversite mezunları arasında sıkça karşılaşılan bir yaklaşım şöyle: “Dört yıllık üniversite bitirdim, bu mavi yakalı işi nasıl yapayım?” Öte yandan, mevcut mavi yakalı çalışanların da %10 gibi görece ufak bir ücret farklılığı nedeniyle toplu bir şekilde başka bir firmaya geçebildiği ifade edildi.
Tekstil sektöründe faaliyet gösteren bir başka firma ise, mavi yakalı çalışan bulmakta zorluk çektiklerini belirtti. Özellikle İstanbul’da yaşanan bu sorunun, üretimi belirli bir oranda Anadolu’ya kaydırmalarına neden olduğu vurgulandı. İmalat sektöründe faaliyet gösteren bir firma, gençlerin (mavi yakalı) işlere ‘ilgi göstermediğini’ ve vasıflı mavi yakalı çalışan bulmanın yanı sıra, yetiştirecek eleman bulmakta da ciddi sorunlar yaşadıklarını ifade etti.
“Usta Kaynakçı, 10 Yıllık Bir Bankacından Daha Yüksek Maaş Almakta”
İmalat sektöründe faaliyet gösteren ve ankete katılan bir başka firma, “kalifiye (mavi yakalı) personel ve ‘vasıflı usta’ bulmanın çok zor olduğunu, bu nedenle kriterleri gevşetmeye başladıklarını” belirtti. Raporun sonuç bölümünde ise, “Çalışanlar-firmalar-toplum üçgeninde ortaya çıkan bu kaybet-kaybet-kaybet sarmalının, kazan-kazan-kazan iklimine çevrilebilmesi için çok boyutlu ve kapsamlı bir istihdam stratejisinin, politikasının, planının geliştirilmesi ve atılacak kısa, orta, uzun vadeli somut adımların belirlenmesi, programlanması ve atılması gerekmektedir.” ifadelerine yer verildi.
