Türkiye’de Sığınmacıların Genel Sağlık Sigortası (GSS) Sorunu
Türkiye, son yıllarda birçok sığınmacıya ev sahipliği yapmaktadır. Bu sığınmacıların Genel Sağlık Sigortası (GSS) primleri, devlet tarafından karşılanırken, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), 9.4 milyon kişiye işsizlik dönemine ait prim borçları için mesaj gönderip, ödeme talep etmeye başlamıştır. Ödemeyenler için ise e-haciz uygulamaları devreye girmiştir. Ekonomi alanında tanınan akademisyen Prof. Özgür Demirtaş, “İşsiz bir insanı, alamadığı hizmetten dolayı borçlandırmak ne demek? Bu durum benim vicdanımı acıtıyor” ifadelerini kullanmıştır.
İYİ Parti Grup Başkanvekili Turhan Çömez de bu duruma tepki göstererek, “Yaklaşık 10 milyon Suriyeli, Afgan ve diğer sığınmacılar GSS primi ödemezken, devlet kendi vatandaşlarına haciz uyguluyor. Böyle bir sosyal devlet anlayışı ve adalet anlayışı olamaz” açıklamasında bulundu.
SGK’dan Gelen Mesajlar ve Yasal Takip Süreci
Göç İdaresi Başkanlığı’nın resmi web sitesinde, “Uluslararası koruma başvuru ve statüsü sahibi yabancılar, geçici korunan Suriyeliler ve vatansız olarak tanınan kişiler GSS sistemine kaydedilir ve primleri devlet tarafından ödenir” şeklinde bir bilgi yer almaktadır. Ancak SGK, milyonlarca kişiye gönderdiği kısa mesajlarla prim borçlarının ödenmesini talep etmektedir. Mesajda, “Genel Sağlık Sigortası kapsamında prim borcunuz bulunmaktadır. Borcunuzu e-Devlet üzerinden sorgulayabilir ve yine e-Devlet üzerinden veya anlaşmalı bankalar aracılığıyla ödeyebilirsiniz. Aksi takdirde yasal takip başlatılacaktır” denilmektedir. Bu mesajların ardından bazı vatandaşların banka hesaplarında e-haciz işlemleri başlatılmıştır.
Prof. Özgür Demirtaş, bu uygulamaların durdurulması gerektiğini vurgulayarak, “Dönün bu yanlıştan” çağrısında bulundu. Turhan Çömez ise, “Bir kişinin işi yoksa ve devlete sigorta primi ödeyemiyorsa, 6. aydan itibaren devlet onun borç hanesine her ay 600 lira yazıyor. Belki de kişi bu durumdan haberdar değil ve borç birikiyor. Sonuç olarak icra memurları kişinin kapısına dayanıyor. Oysa beşli çetelere, Kur Korumalı Mevduat’la zengin ettiklerine, yandaşlara böyle bir uygulama yok” şeklinde açıklamalarda bulundu.
Vatandaşların Tepkisi ve Siyasi Açıklamalar
CHP Gaziantep milletvekili Melih Meriç, SGK’nın bu uydurulmuş borçlarla vatandaşı boğma çabasının kabul edilemez olduğunu belirterek, uygulamanın derhal durdurulması gerektiğini ifade etti. Sosyal medya platformlarında vatandaşlar, faiz işletilerek katlanan borçlara karşı tepkilerini dile getirirken, CHP’li Meriç de “Hazine boşalınca AKP kurmayları ne yapacağını şaşırdı. Şimdi de SGK aracılığıyla vatandaşı soyuyorlar. Soruyoruz: GSS prim borçlarıyla toplanan paralar nereye gidiyor? Yine yandaş medyanın kasasına mı akacak, yoksa başka bir rant projesine mi kaynak olacak?” diyerek durumu eleştirmiştir.
