İmalat Sanayi Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI) Eylül 2023 Raporu
Eylül ayında imalat sanayi satın alma yöneticileri endeksi (PMI), 44,3 seviyesine gerileyerek Mayıs 2020’den bu yana en düşük değerini aldı. Bu durum, imalat sektöründeki daralmanın hızlanarak sürdüğüne işaret ediyor. Yılın üçüncü çeyreğinin sonuna yaklaşırken, şirketler talep tarafında zorlu koşulların devam ettiğini belirtiyorlar.
Üretim, yeni siparişler, istihdam ve satın alma faaliyetleri, bir önceki aya kıyasla daha belirgin bir şekilde daralma kaydetti. İstanbul Sanayi Odası (İSO) için S&P Global tarafından derlenen imalat PMI, Ağustos ayında kaydedilen 47,9 seviyesinden 44,3’e düşerek, üst üste altıncı ayda da büyüme ile daralmayı ayıran kritik 50 seviyesinin altında kalmaya devam etti.
Siparişlerde Son 4,5 Yılın En Keskin Küçülmesi
Eylülde yaşanan talep zayıflığı nedeniyle, yeni siparişlerde yaklaşık son dört buçuk yılın en keskin küçülmesi gözlemlendi. Uluslararası piyasalarda görülen zayıf talebin etkisi, yeni ihracat siparişlerinde de kaydedilen daralmada kendini gösterdi. Yeni siparişler alt endeksi, eylülde 46,7’den 40,8’e gerileyerek, en son pandemi döneminde, yani Mayıs 2020’de görülen seviyelere indi. Yeni ihracat siparişleri alt endeksi ise 50,5’ten 45,3’e düştü.
Üretimde Mayıs 2020’den Bu Yana En Keskin Düşüş
Yeni siparişlerdeki düşüş, üst üste altıncı ayda da azalan üretim üzerinde etkili oldu ve Mayıs 2020’den bu yana en keskin düşüş kaydedildi. Üretim alt endeksi, eylülde 46,2’den 42,8’e geriledi. Zayıf talep ve üretimdeki bu düşüş, imalatçıların Eylül ayında istihdam ve satın alma faaliyetlerini daha büyük bir ölçekte azaltmasına yol açtı. İstihdam alt endeksi, eylülde 48,6’dan 46,9’a düştü.
Hem girdi hem de nihai ürün stoklarının azaldığı gözlemlenirken, girdilere yönelik zayıf talep, tedarik zincirleri üzerindeki baskıyı hafifletti ve böylece teslimat süreleri dokuz ayda ilk kez azalmış oldu. Bunun yanı sıra, TL’deki zayıflık ve hammadde fiyatlarındaki artış, Eylül’de girdi maliyetlerinin daha da yükselmesine neden oldu. Fiyat artışları üç ayın en düşük seviyesine gerilese de yüksek kalmaya devam etti.
‘Endişe Verici Tablo Çiziyor’
PMI verilerini değerlendiren S&P Global Ekonomi Direktörü Andrew Harker, “Son PMI verileri, sektörün üçüncü çeyreğin sonunda yavaşlama dönemine girmesiyle Türk imalatçıları için endişe verici bir tablo çiziyor. Birçok şirket, talebin zayıf olduğunu ve yeni iş almakta yaşanan zorluklar nedeniyle bir kez daha üretim, istihdam ve satın alma faaliyetlerini azaltmak zorunda kaldıklarını bildirdi” dedi. Harker, “Enflasyon kaynaklı baskılar son yıllardaki kadar güçlü olmasa da, fiyatlarda hâlâ belirgin artışlar görülmesi talep ortamında iyileşmeye destek sağlamayacak” şeklinde ekledi.
