Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) Düzenlemesi
Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) ile ilgili düzenleme, geçen yıl Mart ayında yürürlüğe girdi ve Nisan ayından itibaren de emeklilik aylıkları bağlanmaya başlandı. 2022 yılının Mart ayında 9 milyon 544 bin olan yaşlılık aylığı alanların sayısı, 2023 yılının Nisan ayında 2,2 milyon kişi artarak 11 milyon 722 bine yükseldi. EYT’den yararlanacak kişi sayısının toplamda 5 milyona ulaşması bekleniyor. Buna göre, EYT kapsamında yer alan yaklaşık 2,8 milyon kişinin önümüzdeki süreçte emekli olması öngörülüyor.
EYT’nin Mali Yükü
EYT’nin 5 yıllık maliyetinin 300 milyar doları bulacağı iddiaları gündemde. Habertürk’ten Ahmet Kıvanç’ın haberine göre, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, EYT’nin bu yılki maliyetinin 724 milyar TL olacağını belirtirken, AKP Genel Başkanvekili Mustafa Elitaş, EYT’nin uzun vadeli maliyetinin çok daha yüksek olacağını ifade etti.
Emeklilik Sisteminde Değişiklikler
Maliyet tartışmalarıyla eş zamanlı olarak, AKP kurmayları emeklilik sisteminde önemli değişikliklerin yapılacağına dair açıklamalar yapıyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin (TBMM) Ekim ayında açılmasıyla birlikte yeni yasama döneminde bu konuyu gündeme getireceklerini açıkladı.
Emeklilik Yaşının Artırılması İddiası
Kulislere yansıyan bilgilere göre, sosyal güvenlik sistemiyle ilgili kapsamlı bir değişiklik gündeme gelecek. Bu değişikliklerin bir kısmı hemen uygulanmaya konulurken, diğerleri için zaman gerekebilir. Öngörülen değişiklikler arasında prim günü ile emekli aylıkları arasında denge sağlanması, sağlık harcamalarının bütçe üzerindeki yükünün azaltılması ve düşük emekli aylığı alanlar için sosyal yardım programlarının oluşturulması gibi konular yer alıyor. Ayrıca, emeklilik yaşının artırılacağına dair iddialar da söz konusu.
Emekliliği Bekleyen 3 Milyon Kişi
EYT düzenlemesinden geri adım atılması gündemde değil. EYT düzenlemesi, 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı çalışmaya başlayanlar için yaş şartını kaldırmış durumda. Sadece prim günü ve sigortalılık süresi koşulları geçerli hale geldi. Bu koşulları yerine getirenlerin büyük bir kısmı emekli oldu, ancak koşulları sağlayan ve emekli olmayı bekleyen yaklaşık 3 milyon kişi bulunuyor. Kıvanç’ın aktardığına göre, EYT kapsamındaki kişilerin yüzde 40’ından fazlası emekli olurken, geri adım atılması mümkün görünmüyor. Böyle bir değişiklik yapılsa bile Anayasa’ya aykırı olacağı için Anayasa Mahkemesi’nden dönecektir.
Sonuç olarak, henüz emekli olmamış EYT’liler için yeniden yaş şartı getirilemez. Emeklilik yaşının artırılması konusu, her ne kadar kulislerde tartışılmakta olsa da mevcut çalışanlar için bunun hayata geçirilmesi imkânı bulunmamaktadır. Yaş artırımı, ancak ilerleyen yıllarda gündeme getirilebilecek bir konu olarak değerlendirilmektedir.
