2023 Yılı Uluslararası Müteahhitlik Sektöründe Önemli Gelişmeler
Uluslararası inşaat sektörü yayınları arasında önemli bir yere sahip olan Engineering News Record (ENR) dergisinin 2023 yılına ait “En Büyük 250 Uluslararası Müteahhitlik Firması Listesi” yayımlandı. Bu listeye göre, bu firmaların gelirleri, küresel enflasyon, tedarik zincirindeki zorluklar, iklim değişikliği ve bölgesel çatışmalar gibi olumsuz faktörlere rağmen, bir önceki yıla oranla %16,6 oranında bir artış gösterdi.
Dünyada en yüksek gelir elde eden 250 müteahhitlik firmasının uluslararası kazançları, 2015 yılında 501,1 milyar dolar seviyesine ulaşmışken, 2016 yılında 468,1 milyar dolara geriledi. Firmalar, 2017 yılında 482,4 milyar dolara, 2018 yılında ise 487,3 milyar dolara yükseltiler. Ancak bu gelirler, 2019 yılında tekrar 473,1 milyar dolara düşüş gösterdi.
Kovid-19 pandemisinin etkilerinin belirgin hale geldiği 2020 ve 2021 yıllarında, müteahhitlik firmalarının toplam gelirlerinde yaklaşık 75 milyar dolarlık bir kayıp yaşandı. Bu dönemde gelirler, 2020 yılında 420,4 milyar dolar, 2021 yılında ise 397,9 milyar dolar olarak kaydedildi. 2022 yılında Kovid-19 sonrası toparlanma süreci ile birlikte, en büyük inşaat firmalarının gelirleri 428,5 milyar dolara yükseldi ve 2023 yılında bu rakam 499,7 milyar dolara ulaşarak, 2015 yılından bu yana en yüksek seviyeye çıktı.
EN YÜKSEK GELİR AVRUPA’DAN ELDE EDİLDİ
Uluslararası inşaat firmaları, 2022 yılında 130,8 milyar dolar ile en fazla geliri Avrupa’daki projelerden elde etti. Avrupa’yı, 89,6 milyar dolar gelirle Asya takip etti. Amerika Birleşik Devletleri’ndeki müteahhitlik firmalarının gelirleri ise 71,5 milyar dolar olarak belirlendi. Orta Doğu pazarında ise gelirler, bir önceki yıla kıyasla %28,8 artış göstererek 64,3 milyar dolara ulaştı. Bu bölge, firmaların uluslararası gelirlerini en fazla artırdığı alan oldu.
Ayrıca, firmaların Afrika’dan elde ettikleri gelir 52,4 milyar dolar, Latin Amerika’dan 34,7 milyar dolar, Avustralya’dan 30,7 milyar dolar, Kanada’dan 24 milyar dolar ve Karayipler’den ise 1,7 milyar dolar olarak kaydedildi.
Dünyanın en büyük inşaat firmalarının en çok gelir elde ettiği sektörlerde de önemli veriler ortaya çıktı. Bu kapsamda:
- Ulaştırma projeleri (havaalanı, köprü, demir yolları, tüneller vb.): 154,6 milyar dolar
- Yapı inşaatı (ticari bina, eğitim alanları, kamu binaları, hastaneler, oteller, apartmanlar vb.): 97 milyar dolar
- Petrol sektörü inşaatları (rafine, petrokimya tesisleri, boru hatları vb.): 81,1 milyar dolar
- Enerji sektörü (termik ve hidroelektrik santraller, trafo merkezleri vb.): 52 milyar dolar
- İmalat sektörü projeleri (otomotiv ve tekstil fabrikaları gibi): 32,7 milyar dolar
Bütün bu veriler göz önüne alındığında, inşaat devlerinin geçen yıl elde ettikleri 499,7 milyar dolar gelirin yarıya yakınının ulaştırma ve yapı inşaatı alanlarından geldiği görülmektedir.
Öte yandan, listeye giren Türk şirketlerinin uluslararası kazançlarının toplam gelirleri içindeki payı da dikkat çekmektedir. En çok gelir elde eden 250 firma arasında yer alan 43 Türk şirketinin gelirleri geçen yıl 18,5 milyar dolara ulaşmışken, bu şirketlerin toplam gelirleri 30,8 milyar dolar olarak hesaplandı. Böylece Türk şirketlerinin gelirlerinin %60’ını uluslararası işlerden elde ettikleri anlaşılmaktadır.
Bu yıl sıralamaya giren Türk firmalarına başarı ödülleri, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Ticaret Bakanı Ömer Bolat’ın katılımıyla gerçekleştirilecek olan “Yurt Dışı Müteahhitlik Hizmetleri Ödül Töreni”nde takdim edilecektir.
