Çiftçilerin Yaşadığı Zorluklar ve Üretim Maliyetleri
Yüksek üretim maliyetleri ve artan işçilik ücretleri altında ezilen çiftçiler, ürünlerini makul fiyatlarla satmakta büyük zorluklar yaşıyor. Üretici ve market fiyatları arasındaki devasa farklar, çiftçilerin tepkisini çekiyor. Son dönemde artan çaresizlik nedeniyle birçok çiftçi üretimi bırakmayı düşünürken, maliyetlerini karşılayamayan ve borç yükü altında ezilen çiftçiler, ürünlerini satmaktan bile vazgeçmiş durumda.
İşçi Yevmiyesi Kurtarmıyor
Mersin’de şeftali ve üzüm üreten Mehmet Ersoy, karşılaştıkları sıkıntıları şu sözlerle dile getiriyor: “Şeftaliyi 4 TL, üzümü 10 TL’den verdik. Ancak çarşıda bu ürünler 40-60 TL’den satılıyor. Bu aradaki fark neden oluşuyor? Kimin cebine giriyor, bu durum neden araştırılmıyor? Eskiden halden aldığımız fiyatın yüzde 25’i ile satabiliyorduk ama şimdi 4-5-8 TL’ye alıyor, 40-60 liraya satıyorlar. Bu durum neden sorgulanmıyor? Haksız kazanç yok mu?”
Üretim maliyetleri dışında, hasat edilen ürünlerdeki işçilik maliyetinin bile karşılanamadığını belirten Ersoy, durumlarını şöyle anlatıyor: “Mersin Erdemli’de şeftali ve üzüm üretiyorum. Köyümüzde çok güzel meyveler yetişiyor. Ancak bu yıl, meysu dökülen şeftaliyi 4 TL’den, üzümü ise 10 TL’den verdik. Bu fiyat, şeftali bahçesinin işçisinin yevmiyesini dahi kurtarmadı. Bir işçi günde 200 kg meyve toplarsa, ancak yevmiyesini alabiliyor. Bizden 4 TL’ye alıp, 60 TL’ye satıyorlar. Buraları arayıp araştıran yok. Şeftali ürettik, evet ama ilaç ve gübre masraflarını kurtaramadık. Elmacılığı bıraktık, o zaten sona erdi. Para etmeyen bir şey için çiftçi ne yapsın?”
Çiftçi Ersoy
Bu Fark Neden Oluyor?
Üretici Mehmet Ersoy, üretici ve market fiyatları arasındaki farkın artık kabul edilemez boyutlara ulaştığını vurgulayarak şunları ekliyor: “Malını üreten biziz, gübre atan biziz, budama ve işçi masraflarını ödeyen biziz, ürünü toplayan biziz. Ama şehirde, çarşıda vatandaş bunu 50-60 TL’ye alıyor. Bu nasıl mümkün olabilir? Aradaki 30-40-50 TL farkın sebebi ne?”
Çiftçiler Hacizde, Borçlar Ödenemiyor
Çiftçinin ürününü satarken büyük zarar ettiğini dile getiren Mehmet Ersoy, “Çiftçi bitik durumda. Hükümet, ÇKS (Çiftçi Kayıt Sistemi) olanlara dönüme mazot parası veriyor, ancak o parayla ziraat odasındaki borcunu ödeyemiyor. Hacizde olan birçok çiftçi arkadaşımız var. Tarım Kredi’ye de kimse borcunu ödeyemedi” diyor. Çiftçiye sahip çıkan kimsenin olmadığını vurgulayan Ersoy, “Mersin’e 60 km uzaklıkta bir dağ köyüyüz. Burada her şey yetişiyor ama maliyetler belimizi büküyor. Satarken zarar ediyoruz. Elma şu anda kilosu 6 TL’den satılıyor.”
